Κατασκοπευτικό λογισμικό εντοπίστηκε σε τηλέφωνα της βελγικής αστυνομίας και δικαστών, μεταξύ των οποίων και στο κινητό του Ανακριτή Μισέλ Κλεζ, ο οποίος έχει αναλάβει την υπόθεση Qatar Gate.
Όπως αναφέρει η γαλλόφωνη εφημερίδα LeSoir, η βελγική αστυνομία και οι δικαστές ενημερώθηκαν ότι το τηλέφωνό τους έδειξε ίχνη spyware.
«Έπειτα από υποψίες για κατασκοπεία, πολλές συσκευές ανατέθηκαν σε ομοσπονδιακούς αστυνομικούς της Μονάδας Εγκλήματος Υπολογιστών (FCCU), οι οποίοι ειδικεύονται σε περίπλοκες μορφές εγκλήματος στον κυβερνοχώρο. Τα τηλέφωνα εισαγγελέων, δικαστών-ανακριτών, αστυνομικών, ακόμη και του προσωπικού του δικαστικού συστήματος έχουν υποβληθεί σε εκτενή και επανειλημμένη ανάλυση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι αναλύσεις υποδηλώνουν μόλυνση των τηλεφώνων από spyware, σύμφωνα με τα στοιχεία που μεταδίδονται στους ενδιαφερόμενους. Η συσκευή του ανακριτή Μισέλ Κλεζ είναι ένα από τα τηλέφωνα που βρέθηκαν θετικά», μετέδωσε το τηλεοπτικό δίκτυο RTBF, το οποίο έχει διασταυρώσει αυτές τις πληροφορίες με πολλές πηγές τους τελευταίους μήνες. Το RTBF διευκρινίζει ότι δεν γνωρίζει τον ακριβή αριθμό των τηλεφωνικών τερματικών που επηρεάζονται.
Προς το παρόν, η ομοσπονδιακή αστυνομία δεν επιθυμεί να σχολιάσει «δεδομένης της ευαισθησίας του φακέλου» και παραπέμπει στην ομοσπονδιακή εισαγγελία για επικοινωνία. Η ομοσπονδιακή εισαγγελία αρνήθηκε επίσης να σχολιάσει.
Σε ψηφοφορία θα τεθούν οι συστάσεις της ερευνητικής επιτροπής PEGA για την παράνομη χρήση κατασκοπευτικών λογισμικών και τον αντίκτυπό της στη δημοκρατία, την κοινωνία των πολιτών και τα ΜΜΕ.
Στη σημερινή συνεδρίαση στην Ολομέλεια υπήρξαν σημαντικές κοινές διαπιστώσεις από τους περισσότερους ομιλητές κατά τη συζήτηση η οποία διεξήχθη με θέμα την έκθεση και τις συστάσεις της Επιτροπής PEGA, με εισηγήτρια την Ολλανδή ευρωβουλεύτρια της Renew Europe, Σόφι Ιν’τ Βελντ.
Σύμφωνα με τις περισσότερες τοποθετήσεις, καθίσταται αναγκαίο να υπάρχει έλεγχος από τα κράτη-μέλη αναφορικά με τη χρήση των λογισμικών αυτών, πάνω στην αρχή της αναλογικότητας και της αναγκαιότητας για το τι συνιστά λόγους εθνικής ασφάλειας και δημοσίου συμφέροντος και πού γίνεται κατάχρηση των λόγων αυτών και σημειώνεται παραβίαση του απορρήτου της ιδιωτικότητας και των ιδιωτικών επικοινωνιών, καθώς και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Από την πλευρά των προοδευτικών δυνάμεων του Ευρωκοινοβουλίου, Αριστεράς, Πρασίνων, Σοσιαλιστών, καθώς και του Renew Europe, κατέστη επίσης σαφές ότι επιβάλλεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δώσει πιο ενεργά το παρών της στην αντιμετώπιση ενός τέτοιου φαινομένου που απειλεί τη Δημοκρατία, να επιτηρεί με αποφασιστικότητα τα κράτη-μέλη στην εφαρμογή των συστάσεων που συμπεριλαμβάνονται μέσα στο κείμενο της PEGA, καθώς και να παγώσουν η εμπορική διακίνηση και οι εξαγωγές αυτών των λογισμικών, μέχρι να βρεθεί το σχετικό πλαίσιο που θα εναρμονίζει τους ευρωπαϊκούς κανόνες και τις ευρωπαϊκές αρχές με τις εθνικές νομοθεσίες.
Η εισηγήτρια κ. Ιν’τ Βελντ μίλησε συγκεκριμένα για «κρίση στη Δημοκρατία μας» και τόνισε ότι «αν δεν υπάρχουν έλεγχοι δεν υπάρχει και Δημοκρατία». Ως προς τα κράτη-μέλη, κατήγγειλε ότι από τότε που ξέσπασε το σκάνδαλο με τις παράνομες παρακολουθήσεις «η Δικαιοσύνη δεν αποδόθηκε ούτε σε μία περίπτωση, καμιά έρευνα, αστυνομική η δικαστική, δεν έγινε με λογικό τρόπο, ούτε ένα κράτος μέλος δεν έριξε φως, καμιά άδεια (χρήσης, εμπορίας και εξαγωγής) δεν ανακλήθηκε», ενώ «όποτε και όπου ελήφθησαν κάποια μέτρα, ορισμένες φορές προκάλεσαν επιδείνωση».
Η κ. Ιν’τ Βελντ υπογράμμισε επίσης ότι ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση δήλωσε το παρών σε κρίσεις όπως εκείνες του πολέμου στην Ουκρανία, στην πανδημία και άλλες, «σε ένα τέτοιο θέμα Δημοκρατίας, που είναι η πεμπτουσία της Ε.Ε., η Ευρώπη είναι απούσα με εξαίρεση το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο». Καθιστάμενη ακόμη πιο σαφής, η Ολλανδή ευρωβουλεύτρια απευθύνθηκε προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή λέγοντας ότι «στην αυριανή ψηφοφορία μας θα υιοθετήσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τις συστάσεις της έκθεσης, αλλά η Κομισιόν θα πρέπει να αναζητήσει όλα τα όρια των αρμοδιοτήτων της για να επανέρχεται και να ελέγχει πώς εφαρμόζονται αυτές οι συστάσεις».
Κατέληξε, λέγοντας ότι με την ψηφοφορία και την υιοθέτηση της έκθεσης και των συστάσεων «η δουλειά δεν τελειώνει εδώ, αλλά τώρα αρχίζει».
Στη δευτερολογία της, παραλλήλισε τις παράνομες παρακολουθήσει με πρακτικές της Στάζι, αναρωτήθηκε «αν διδασκόμαστε από την Ιστορία ή μήπως επαναλαμβάνουμε τα ίδια λάθη» και τόνισε ότι «δεν γίνεται να νιώθουμε ασφαλείς απέναντι στον αυταρχισμό μόνο και μόνο επειδή είμαστε Ευρωπαίοι».
Είπε επίσης στον Επίτροπο Δικαιοσύνης Didier Reynders που ήταν παρών ότι «Η Ευρώπη πρέπει να δράσει, διότι πώς μπορούμε να βασιστούμε σε εθνικές αρχές να τηρούν τον νόμο από τη στιγμή που οι ίδιες είναι που παραβιάζουν τον νόμο» και πρόσθεσε ότι δεν είναι δυνατόν να πέφτει σε ανθρώπους που είναι θύματα η ευθύνη να γίνουν σεβαστοί οι νόμοι. Επιπρόσθετα, υπογράμμισε ότι «η εθνική ασφάλεια είναι σημαντική αλλά έχει γίνει καραμέλα για να παραβιάζεται το Κράτος Δικαίου, επομένως χρειάζεται ένας ορισμός τι σημαίνει εθνική ασφάλεια» και ότι «η αντιμετώπιση του να βλέπουμε τη Δημοκρατία μας να καταστρέφεται δεν μπορεί να είναι τεχνοκρατική και γραφειοκρατική».
Από την πλευρά της Αριστεράς, δυναμική και ουσιαστική έναντι της Κομισιόν και της στάσης που μέχρι σήμερα επιδεικνύει ήταν η παρέμβαση του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία Στέλιου Κούλογλου ο οποίος ανέφερε ότι «χαιρόμαστε που σας βλέπουμε έστω μία φορά εδώ, αφού εδώ και ενάμιση χρόνο που είχαμε το ένα σκάνδαλο υποκλοπών μετά το άλλο η Επιτροπή ήταν απούσα χωρίς εξήγηση». «Εμείς δεχόμασταν τόσο καιρό επιθέσεις, η εισηγήτρια της έκθεσης δεχόταν επιθέσεις από τα φιλοκυβερνητικά μέσα της χώρας μου, χαρακτηριζόταν “εχθρός του λαού”, το ίδιο χαρακτηριζόμουν και εγώ και δεν υπήρχε καμιά αντίδραση από εσάς». «Ώρα να κάνετε τη δουλειά σας», είπε στον Επίτροπο Reynders o Έλληνας ευρωβουλευτής «και να παρακολουθήσετε αν τα κράτη-μέλη ακολουθήσουν τις συστάσεις μας και να φροντίζετε για την εφαρμογή τους».
Στην υπόθεση της Ελλάδας, στο πλαίσιο της γενικότερης συζήτησης, έγιναν ορισμένες συγκεκριμένες αναφορές, με χαρακτηριστική εκείνη της Γερμανίδας Katarina Barley από τους Σοσιαλιστές, η οποία επεσήμανε ότι επικαλούμενες λόγους ασφαλείας «οι κυβερνήσεις δεν έδιναν στοιχεία για τις παρακολουθήσεις, ακόμη και σε περιπτώσεις όπως εκείνη στην οποία Έλληνες δημοσιογράφοι παρακολουθούνταν υπό τη δικαιολογία ότι απειλούν την εθνική ασφάλεια, ενώ έκαναν την δουλειά τους και απλώς είχαν μία επικριτική ματιά απέναντι στην κυβέρνηση».
Από την πλευρά του, ο Γιώργος Γεωργίου από τη THE LEFT και το κυπριακό ΑΚΕΛ τόνισε τη συμβολή των δημοσιογράφων το να αναδειχθεί το σκάνδαλο με το Predator και κάλεσε την Κομισιόν και το Συμβούλιο να αφήσουν τη μέχρι σήμερα αδιάφορη στάση τους, ενώ στο ίδιο πνεύμα ήταν και η τοποθέτηση του Δημήτρη Παπαδάκη από τους Σοσιαλιστές και το κυπριακό ΣΚ ΕΔΕΚ.
Ο Επίτροπος Reynders ανέφερε ότι η Κομισιόν θα εξαντλήσει ό,τι μέσα διαθέτει για να αντιμετωπίσει παράνομες δραστηριότητες μέσω κακόβουλων λογισμικών, αλλά στάθηκε στους περιορισμούς που εγείρονται έναντι του ενωσιακού δικαίου σε περιπτώσεις που οι εθνικές αρχές επεξεργάζονται δεδομένα για λόγους εθνικής ασφάλειας. Διευκρίνισε ωστόσο ότι πρέπει να προσδιοριστεί τι σημαίνει εθνική ασφάλεια και εθνικό συμφέρον αν έχουμε να κάνουμε με παραβίαση δικαιωμάτων και πρόσθεσε ότι ενώ υπάρχουν περιπτώσεις τρομοκρατίας ή απειλές για τη συνταγματική οικονομική, κοινωνική δομή μίας χώρας, παρ’ όλα αυτά, τα κράτη-μέλη δεν γίνεται να επικαλούνται αόριστα την εθνική ασφάλεια προκειμένου να απέχουν από το ενωσιακό δίκαιο.
Στα αξιοσημείωτα της συνεδρίασης συμπεριλαμβάνονται η συγκαταβατική στάση του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος ως προς την ανάγκη, πέρα της υιοθέτησης της έκθεσης στην αυριανή ψηφοφορία, της εφαρμογής των συστάσεων στα κράτη μέλη και επίσης, η απουσία ομιλητή από την πλευρά της Νέας Δημοκρατίας.
Μόνο ο Ισπανός Juan Ignacio Zoido Alvarez από το ΕΛΚ ανέφερε ότι η ελληνική κυβέρνηση έλαβε ορισμένα μέτρα. Επίσης, αν και ομιλητές από τους Σοσιαλιστές και από άλλα προοδευτικά κόμματα ήγειραν ονομαστικά την υπόθεση παρακολούθησης του προέδρου του ΠΑΣΟΚ Νίκου Ανδρουλάκη, το κόμμα του δεν έλαβε τον λόγο.
Σε ψηφοφορία θα τεθούν λοιπόν οι συστάσεις της ερευνητικής επιτροπής PEGA για την παράνομη χρήση κατασκοπευτικών λογισμικών και τον αντίκτυπό της στη δημοκρατία, την κοινωνία των πολιτών και τα ΜΜΕ.
Το Κοινοβούλιο αναμένεται να οριστικοποιήσει τις προτάσεις του για την αντιμετώπιση της κατάχρησης λογισμικού κατασκοπείας στην Ευρώπη στη συζήτηση που ξεκινά αυτήν την ώρα.
Στην τελική της Έκθεση που εγκρίθηκε τον Μάιο, η Εξεταστική Επιτροπή για τη διερεύνηση του Pegasus και άλλων κατασκοπευτικών λογισμικών όπως το Predator εξέφρασε ανησυχίες σχετικά με τον αντίκτυπο της κατάχρησης τέτοιου είδους εφαρμογών στη δημοκρατία, την κοινωνία των πολιτών και τα μέσα ενημέρωσης σε αρκετά κράτη μέλη της ΕΕ.
10 Σημεία Σύστασης PEGA για Ελλάδα:
Η Επιτροπή Καλεί την Ελλάδα να:
(α) να αποκαταστήσει επειγόντως και να ενισχύσει τις θεσμικές και νομικές διασφαλίσεις, συμπεριλαμβανομένου του αποτελεσματικού εκ των προτέρων και εκ των υστέρων ελέγχου, καθώς και των ανεξάρτητων εποπτικών μηχανισμών·
β) να καταργήσει επειγόντως όλες τις άδειες εξαγωγής που δεν είναι πλήρως σύμφωνες με τον κανονισμό διπλής χρήσης και να διερευνήσει τους ισχυρισμούς για παράνομες εξαγωγές, μεταξύ άλλων προς το Σουδάν·
(γ) να διασφαλίσει ότι οι αρχές μπορούν, ελεύθερα και χωρίς εμπόδια, να διερευνήσουν όλους τους ισχυρισμούς για χρήση λογισμικού κατασκοπείας·
(δ) να αποσύρει επειγόντως την τροπολογία 826/145 του Ν. 2472/1997, η οποία καταργούσε τη δυνατότητα της Ελληνικής Αρχής για την Ασφάλεια και το Απόρρητο των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) να ειδοποιεί τους πολίτες για την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών. Τροποποίηση του Ν. 5002/2022 προκειμένου να αποκατασταθεί το δικαίωμα των προσώπων που στοχεύουν στην άμεση ενημέρωση, κατόπιν αιτήματος, μόλις ολοκληρωθεί η παρακολούθηση και να διορθωθούν άλλες διατάξεις που αποδυναμώνουν τις διασφαλίσεις, τον έλεγχο και τη λογοδοσία·
(ε) να αποκαταστήσει την πλήρη ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος και όλων των σχετικών εποπτικών οργάνων, όπως ο Διαμεσολαβητής και οι Αρχές Προστασίας Δεδομένων, και να σέβεται πλήρως την ανεξαρτησία της ΑΔΑE, για να διασφαλίσει ότι όλα τα όργανα εποπτείας και επιτήρησης λαμβάνουν πλήρη συνεργασία και πρόσβαση σε πληροφορίες και να παρέχει πλήρεις πληροφορίες σε όλα τα άτομα που έχουν παρακολουθηθεί.
(στ) διασφαλίζει ότι η ΑΔΑΕ μπορεί να δημιουργήσει ηλεκτρονικό αρχείο για να μπορεί να εκτελεί το έργο της·
(ζ) να αποσαφηνιστεί επειγόντως η κατάσταση σχετικά με την κατάχρηση λογισμικού υποκλοπής spyware στην Ελλάδα, ώστε να μην τεθεί καμία αμφιβολία για την ακεραιότητα των επερχόμενων εκλογών·
(η) να ανατρέψει τη νομοθετική τροποποίηση του 2019 που έθεσε την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ) υπό τον άμεσο έλεγχο του Πρωθυπουργού· να θεσπίσει συνταγματικές εγγυήσεις και να επιτρέψει τον κοινοβουλευτικό έλεγχο των λειτουργιών της, χωρίς το πρόσχημα του απορρήτου των πληροφοριών·
(i) διασφαλίσει την ανεξαρτησία της ηγεσίας της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΕΑΔ)·
(ι) διασφαλίζει ότι το δικαστικό σώμα διαθέτει όλα τα απαραίτητα μέσα και υποστήριξη για την έρευνα μετά την εικαζόμενη κατάχρηση λογισμικού υποκλοπής spyware και κατάσχει τα φυσικά στοιχεία πληρεξούσιων, εταιρειών μεσιτών και πωλητών spyware που συνδέονται με τις μολύνσεις από λογισμικό υποκλοπής spyware.
ια) καλεί την Ευρωπόλ να συμμετάσχει αμέσως στις έρευνες·
(ιβ) να απέχει από πολιτική παρέμβαση στο έργο του Γενικού Εισαγγελέα·
► Νωρίτερα, σημαντικοί ευρωβουλευτές, ενημέρωσαν τα μέσα ενημέρωσης για όλες τις εξελίξεις με την Σοφί Ιντ’βελτ να αδειάζει εν μέρει τον επικεφαλής της επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου PEGA, Γερούν Λέναρς (ΕΛΚ).
Αδειάζει εν μέρει τον επικεφαλής της επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου PEGA, Γερούν Λέναρς (ΕΛΚ), η εισηγήτρια της επιτροπής, Σοφί Ιντ’βελτ.
Το Στρασβούργο εστιάζει εκ νέου στο σκάνδαλο των υποκλοπών καθώς προ των πυλών (15/06) βρίσκεται η ψηφοφορία στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τις συστάσεις της εξεταστικής επιτροπής (PEGA) για προγράμματα κατασκοπείας.
Το πόρισμα, που καταλήγει σε ισχυρές ενδείξεις χρήσης του Predator από το Μαξίμου για την παρακολούθηση πολιτικών αντιπάλων και δημοσιογράφων, είχε εγκριθεί με συντριπτική πλειοψηφία από τους ευρωβουλευτές-μέλη της εξεταστικής επιτροπής PEGA στις αρχές Μαΐου (με 30 ψήφους υπέρ, 3 ψήφους κατά και 4 αποχές).
24 ώρες νωρίτερα, σημαντικοί ευρωβουλευτές, ενημέρωσαν τα μέσα ενημέρωσης για όλες τις εξελίξεις.
Αρχικά, ο επικεφαλής της επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου PEGA, Γερούν Λέναρς (πρόσκειται στο αδερφό κόμμα με τη Νέα Δημοκρατία, ΕΛΚ) ανέφερε ότι είχαν πολύ μακρά ανταλλαγή απόψεων με τον Έλληνα πρώην υπουργό Επικρατείας, Γιώργο Γεραπετρίτη, και η συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση ήταν πολύ καλή ωστόσο δεν έλαβαν όλες τις απαντήσεις που ζητήθηκαν ή που θα επιθυμούσαν.
Προσέθεσε παράλληλα ότι σε όλα τα κράτη-μέλη, εκτός από την Ουγγαρία και την Πολωνία υπήρχε συνεργασία, αλλά όχι στο εύρος που θα επιθυμούσε η επιτροπή PEGA. Εκτός από πολίτες στο στόχαστρο των παρακολουθήσεων φέρεται να μπήκαν και Ευρωπαίοι ηγέτες σημείωσε ο Γερούν Λέναρς, υπογραμμίζοντας ότι πρόκειται για δημοκρατικό ζήτημα που προκαλεί ανησυχία.
H εισηγήτρια της επιτροπής, Σοφί Ιντ’βελτ, σημείωσε ότι παρότι η δουλειά της PEGA ολοκληρώνεται, θα συνεχιστεί η παρακολούθηση του ζητήματος. Επίσης, τόνισε ότι θα ασκηθεί πίεση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ότι χρειάζεται να αναλάβει δράση. Μίλησε ταυτόχρονα για κρίση δημοκρατίας και αξιών. Σε σχέση με την Ελλάδα, ανέφερε ότι ο κ. Γεραπετρίτης είναι πολύ φιλικός άνθρωπος, αλλά προσέθεσε ότι δεν ελήφθη καμία ουσιαστική πληροφορία.
H Σοφί Ιντ’Βελτ ανέφερε τέλος ότι από καμία κυβέρνηση των κρατών-μελών δεν ελήφθη ουσιαστική πληροφορία.
