Η μελέτη φωτισμού που εκπονήθηκε, με τη δωρεά της εταιρείας METLEN, εντάσσεται στο πλαίσιο της στρατηγικής του ΥΠΠΟ για την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και τη δημιουργία αναπτυξιακών πόλων, μείζονος πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Η μελέτη εκπονείται από το γραφείο της Ελευθερίας Ντεκώ και υλοποιείται σε δύο φάσεις: Στην πρώτη φάση, θα φωτιστούν –εσωτερικά και εξωτερικά– το βορειοδυτικό και το βορειοανατολικό τείχος της Ακρόπολης, καθώς και το Επταπύργιο. Στη δεύτερη φάση, ακολουθεί ο φωτισμός των δυτικών τειχών της πόλης. Το έργο προβλέπεται να ολοκληρωθεί στο τέλος του 2026. Η φωταγώγηση των τειχών θα επιτρέψει την ενοποίηση του σπουδαίου αρχιτεκτονικού συνόλου της βυζαντινής πόλης, αναδεικνύοντας τη σημασία του και ενισχύοντας τη δυναμική του, ως τοπόσημο.
Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη δήλωσε: «Τα τείχη της Θεσσαλονίκης, μνημείο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO από το 1988, αποτελούν ένα από τα πλέον επιβλητικά και σημαντικά οχυρωματικά σύνολα της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Σήμερα, σωζόμενα σε μήκος περίπου 4,5 χιλιομέτρων, εξακολουθούν να διαμορφώνουν το πολιτιστικό τοπίο της Θεσσαλονίκης και να αποτελούν πολύτιμα τεκμήρια της ιστορίας της πόλης στη μακρά ιστορική της διάρκεια. Εξ αιτίας των ανωτέρω, το Υπουργείο Πολιτισμού διαχρονικά επιδεικνύει ιδιαίτερη μέριμνα για την προστασία και την ανάδειξή τους. Ιδιαίτερα, τα τελευταία χρόνια, δια της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης υλοποιείται το έργο της συντήρησης και της προστασίας των βορείων, βορειοδυτικών και δυτικών τειχών, το οποίο ολοκληρώνεται στο τέλος του 2026, με ευεργετικά αποτελέσματα στην αναβάθμιση του δημοσίου χώρου στις επιβαρυμένες από την πυκνή δόμηση δυτικές περιοχές της πόλης. Χάρη στη γενναιόδωρη χορηγία της METLEN αυτό το μοναδικής αξίας οχυρωματικό σύνολο, τοπόσημο της Θεσσαλονίκης, λαμπρύνεται, φωτίζεται, κάνοντας κατανοητό σε όλους, πολίτες και επισκέπτες, το μέγεθος, την εξέχουσα σημασία και τον ιστορικό ρόλο της πόλης. Ο φωτισμός, αναδεικνύει τον όγκο, τη δομή και τη γεωμετρία των τειχών, ενώ προσφέρει ταυτόχρονα μια νέα εμπειρία θέασης για τους κατοίκους και τους επισκέπτες. Το έργο σχεδιάστηκε με σεβασμό προς το περιβάλλον και την ιστορική φυσιογνωμία του μνημείου και της πόλης. Ευχαριστώ θερμά τη METLEN και προσωπικά τον Πρόεδρό της Βαγγέλη Μυτιληναίο για τη γενναιόδωρη προσφορά του στην ανάδειξη της εξαιρετικής πολιτιστικής κληρονομιάς της Θεσσαλονίκης».
Η Βίβιαν Μπουζάλη, εκπρόσωπος της METLEN σημείωσε: «Η πορεία της METLEN στη Θεσσαλονίκη χαράσσεται σαφώς με επενδύσεις, αλλά πάνω από όλα χαρακτηρίζεται από ένα αίσθημα βαθιάς ευθύνης. Η επιλογή να στηρίξουμε το έργο του φωτισμού στα Κάστρα είναι μία ουσιαστική δέσμευση να προσφέρουμε στη Θεσσαλονίκη ένα έργο υψηλής αισθητικής, με απόλυτο σεβασμό στον αρχαιολογικό χαρακτήρα του χώρου. Αν υπάρχει μια λέξη που συνοψίζει αυτό που νιώθουμε σήμερα, εδώ, είναι σεβασμός. Σεβασμός στην Ιστορία. Στον πολιτισμό. Στην πόλη. Στους ανθρώπους της. Γιατί τα Κάστρα της Θεσσαλονίκης είναι ταυτότητα, είναι μνήμη, είναι το ανάγλυφο του χρόνου που περνά, αλλά δε φθείρει, αντιθέτως ενώνει. Όπως ακριβώς και η Θεσσαλονίκη: μια πόλη με βάθος, με ένταση, με πολιτισμό. Αυτή την εμπειρία θελήσαμε να φωτίσουμε. Όχι όμως απλώς να φωταγωγήσουμε ένα μνημείο, αλλά να φωτίσουμε ένα κομμάτι της ψυχής της πόλης».
Η Ελευθερία Ντεκώ, δήλωσε σχετικά: «Είναι μεγάλη τιμή κι ευχαριστούμε θερμά το Υπουργείο Πολιτισμού, τον Δήμαρχο Θεσσαλονίκης και την χορηγό εταιρεία METLEN για την εμπιστοσύνη να μας αναθέσουν αυτό το εμβληματικό έργο. Ο φωτισμός έχει δύναμη την νύχτα, αλλά διατηρεί τους συμβολισμούς του και την ημέρα. Εκτός από φωτοδότης ενός μνημείου, μπορεί και αφηγείται την ιστορία, τον πολιτισμό, την διαχρονικότητα του μνημείου. Και στην προκείμενη περίπτωση όλης της πόλης της Θεσσαλονίκης.
Σκοπός της μελέτης φωτισμού είναι η ανάδειξη του μνημείου με τρόπο που σέβεται τον ιστορικό και αρχιτεκτονικό του χαρακτήρα. Αποσκοπεί στην ευκρινή ανάγνωση του όγκου και της γεωμετρίας από κοντινή απόσταση όσο και από απομακρυσμένα σημεία θέασης, χωρίς όχληση στους κατοίκους, με ιδιαίτερο σεβασμό κι ευθύνη».
Ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Στέλιος Αγγελούδης δήλωσε: «Ο Φωτισμός είναι Πολιτισμός, είναι Ανάπτυξη, είναι Καινοτομία, είναι το Μέλλον που ενισχύει τη συλλογική Αυτοπεποίθηση. Θέλω να ευχαριστήσω το Υπουργείο Πολιτισμού και προσωπικά την Υπουργό Λίνα Μενδώνη, που για μία ακόμη φορά ανταποκρίθηκε άμεσα στην έκκλησή μου, ώστε μια ανεπανάληπτη οπτική εμπειρία να γίνει κτήμα πολιτών και επισκεπτών αυτής της πόλης. Καταλυτική προς την κατεύθυνση αυτή είναι και η αρωγή της ΜETLEN και του Ευάγγελου Μυτιληναίου, που με την απόφασή να αναλάβει τα έξοδα υλοποίησης αυτού του μεγάλου έργου δίνει μία άλλη διάσταση στην έννοια της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, τιμά το παρελθόν, δημιουργεί το παρόν και ορίζει το μέλλον».
Τα Βυζαντινά Τείχη της Θεσσαλονίκης αποτελούν ένα από τα πιο επιβλητικά οχυρωματικά έργα της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Ήδη από την ίδρυσή της από τον Κάσσανδρο το 316/315 π.Χ., η πόλη οχυρώθηκε με ισχυρά τείχη, τα οποία διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στην προστασία των κατοίκων της ανά τους αιώνες. Στη βυζαντινή περίοδο, η οχύρωση εξελίχθηκε σε περίβολο μήκους περίπου 8 χλμ., ενισχυμένο με πύργους και προτείχισμα, που κατέληγε στην Ακρόπολη. Εκεί, κατά την ύστερη βυζαντινή εποχή, ιδρύθηκε το Επταπύργιο, το οποίο αποτέλεσε το τελευταίο οχυρωματικό καταφύγιο των πολιτών. Αργότερα, επί Οθωμανικής κυριαρχίας, στέγασε τη διοίκηση και από τη δεκαετία του 1890 λειτούργησε ως φυλακή.
Σήμερα διασώζεται μόνο 4,5 χλμ. από την αρχική περίμετρο των τειχών. Όμως το μνημείο εξακολουθεί να δεσπόζει στο τοπίο της σύγχρονης πόλης, οριοθετώντας τον ιστορικό της πυρήνα. Τα σωζόμενα τμήματα, με τους πολυάριθμους πύργους και τις πύλες, αποτελούν πολύτιμους μάρτυρες της μακραίωνης ιστορίας της Θεσσαλονίκης. Διατηρούν επεμβάσεις τόσο από επώνυμους αυτοκράτορες όσο και από ανώνυμους χορηγούς, που επανέφεραν τη συνοχή των τειχών μετά από κάθε καταστροφή.
Με το φωτισμό, θα αποδοθεί στο κοινό μια νέα οπτική εμπειρία, που θα φέρει στο φως το μέγεθος, τη λαμπρότητα και τον ιστορικό ρόλο της Θεσσαλονίκης.
