Του Βασίλη Ταλαμαγκα
Μετα την ανοιχτή πληγή της Μέσης Ανατολής με το Ιραν και το Ισραήλ οι σοβαροί αναλυτές ανα τον κόσμο κοιτούν στην νοτιοανατολική Ασια . Η Ταϊβάν βρίσκεται στο επίκεντρο μιας γεωπολιτικής κρίσης που κλιμακώνεται με ταχύτητα. Η μακροχρόνια διαμάχη μεταξύ Κίνας και Ταϊβάν, με τη συνεχή εμπλοκή των Ηνωμένων Πολιτειών, έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια, προκαλώντας διεθνή ανησυχία. Η φράση «μην παίζετε με τη φωτιά» που απευθύνει η Κίνα στις ΗΠΑ δεν είναι πλέον ρητορική υπερβολή, αλλά μια ξεκάθαρη προειδοποίηση με βαθύτατες γεωστρατηγικές προεκτάσεις.
Η διαμάχη ξεκινά από τον εμφύλιο πόλεμο στην Κίνα που έληξε το 1949, όταν οι κομμουνιστικές δυνάμεις υπό τον Μάο Τσε Τουνγκ κατέλαβαν την ηπειρωτική χώρα και ίδρυσαν τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Η εθνικιστική κυβέρνηση του Τσανγκ Κάι Σεκ αποσύρθηκε στην Ταϊβάν και από τότε διατηρείται ως de facto ανεξάρτητο κράτος, αν και η Κίνα τη θεωρεί αποσχισθείσα επαρχία.
Η Ταϊβάν διαθέτει δική της κυβέρνηση, στρατό και δημοκρατικό πολίτευμα. Ωστόσο, η Κίνα επιμένει πως αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της εθνικής της επικράτειας και έχει δεσμευτεί πως θα επιδιώξει την επανένωση, ακόμη και με στρατιωτικά μέσα αν χρειαστεί.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες τηρούν μια πολιτική «στρατηγικής ασάφειας»: αναγνωρίζουν επίσημα την Κίνα ως τη μόνη νόμιμη κυβέρνηση, αλλά παράλληλα στηρίζουν αμυντικά την Ταϊβάν, εξοπλίζοντάς την και διατηρώντας δεσμούς με την Ταιβαν .
Τον τελευταίο καιρό, η Κίνα έχει εντείνει τις στρατιωτικές της δραστηριότητες κοντά στην Ταϊβάν, στέλνοντας μαχητικά αεροσκάφη και πλοία στον γύρω εναέριο και θαλάσσιο χώρο. Η νέα κυβέρνηση της Ταϊβάν, που θεωρείται υπέρμαχος της ταυτότητας της Ταϊβάν ως ανεξάρτητου κράτους, έχει πυροδοτήσει περαιτέρω εντάσεις.
Η απάντηση του Πεκίνου ήταν αυστηρή. «Όποιος παίζει με τη φωτιά, θα καεί», δήλωσε χαρακτηριστικά εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας, στέλνοντας σαφές μήνυμα προς την Ουάσιγκτον να μην παρεμβαίνει. Παράλληλα, ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός πραγματοποιεί ασκήσεις “περικύκλωσης” της Ταϊβάν, τις οποίες πολλοί αναλυτές ερμηνεύουν ως προσομοίωση αποκλεισμού ή ακόμα και εισβολής.
Η σύγκρουση αυτή είναι περισσότερο από ένα τοπικό ζήτημα. Η Ταϊβάν είναι κομβικής σημασίας για την παγκόσμια οικονομία, καθώς αποτελεί βασικό παραγωγό μικροτσίπ. Μια ένοπλη σύγκρουση θα διατάρασσε κρίσιμες αλυσίδες εφοδιασμού και θα μπορούσε να εξελιχθεί σε παγκόσμια κρίση.
Οι ΗΠΑ δηλώνουν πως επιθυμούν τη διατήρηση της ειρήνης και του status quo, αλλά ταυτόχρονα ενισχύουν τις αμυντικές τους σχέσεις με την Ταϊβάν. Η Κίνα, από την πλευρά της, θεωρεί οποιαδήποτε ξένη παρέμβαση ως παραβίαση της εθνικής της κυριαρχίας και δεν δείχνει διατεθειμένη να υποχωρήσει.
Η κατάσταση στην Ταϊβάν αποτελεί ένα επικίνδυνο σημείο ανάφλεξης στον 21ο αιώνα. Η σκληρή ρητορική της Κίνας προς τις ΗΠΑ αποκαλύπτει την αυξανόμενη ένταση. Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με αγωνία, καθώς ένα λάθος βήμα από οποιαδήποτε πλευρά μπορεί να έχει ανυπολόγιστες συνέπειες. Σε αυτό το εύθραυστο σκηνικό, η διπλωματία, η ψυχραιμία και η προνοητικότητα είναι πιο απαραίτητες από ποτέ.
