Στο πλαίσιο της ομαδικής εικαστικής έκθεσης Modern Sanctuaries, που διερευνά πώς πτυχές της αρχαιότητας οι οποίες αγγίζουν τα ανθρώπινα υπαρξιακά ζητήματα, συνομιλούν με το σήμερα μέσα από νέες φόρμες, ο Λόφος Art Project στην Κυψέλη, παρουσιάζει το Athens Sanctuary (Ιερό των Αθηνών).
Πρόκειται για μια βίντεο-εγκατάσταση σε μορφή τετράπτυχου, σε σκηνοθεσία του Αμερικανού σκηνοθέτη ελληνικής καταγωγής Richard C. Ledes. Για το έργο ο Ledes συνεργάστηκε με τη διεπιστημονική καλλιτέχνιδα Alisha Trimble (aka Αλίκη Παυλή/ Aliki Pavli), επίσης ελληνικής καταγωγής, η οποία εμπνεύστηκε τη σύγχρονη χορογραφία, σχεδίασε τα κοστούμια και χορεύει μαζί με έξι ακόμη χορευτές υπό τους ήχους της techno μουσικής που έγραψε ο συνθέτης Anthony P (aka Adonis Palaskas).
Το Athens Sanctuary αντλεί έμπνευση από τις τραγωδίες «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή και «Ευμενίδες» του Αισχύλου. Το έργο ξεκίνησε ως μια αναστοχαστική προσέγγιση στην εμπειρία του Ledes κατά τη διάρκεια γυρισμάτων στη Λέσβο με πρόσφυγες και ανθρώπους που τους βοηθούσαν.
Τόσο οι «Ευμενίδες» όσο και ο «Οιδίπους επί Κολωνώ», περιστρέφονται γύρω από το θέμα του Ξένου, ενός μη πολίτη που γίνεται δεκτός στην πόλη των Αθηνών· στην περίπτωση του Ορέστη, προκειμένου να βρει δικαιοσύνη και στην περίπτωση του Οιδίποδα, για να τερματιστεί η πολυετής εξορία και ο αποκλεισμός του.
Στις «Ευμενίδες», ο Ορέστης φτάνει στην Αθήνα, καταδιωκόμενος από τις Ερινύες, που ζητούν εκδίκηση για τη μητροκτονία που διέπραξε· εκεί του παρέχεται δίκη με ενόρκους. Στον «Οιδίποδα επί Κολωνώ», στην τυφλή φιγούρα του Οιδίποδα που οδηγείται στην Αθήνα από την κόρη του Αντιγόνη, μετά από χρόνια περιπλάνησης στην εξορία λόγω πατροκτονίας και αιμομιξίας, προσφέρεται καταφύγιο.
Μέσα από τη σύμπτυξη των δύο τραγωδιών το Athens Sanctuary αναδεικνύει θεματικές που ανατρέπουν την πλάνη ότι η πλήρης απομόνωση και ο αποκλεισμός – είτε ως ατομική επιλογή είτε ως συλλογική στρατηγική – μπορούν να λειτουργήσουν. Αντίθετα, υποστηρίζει την αναγκαιότητα αναγνώρισης της ετερότητας ως αναφαίρετου συστατικού της ατομικής και συλλογικής μας ταυτότητας.
Η επικαιρότητα αυτού του έργου καθίσταται προφανής σε μια εποχή όπου ο πόλεμος και η γενοκτονία, εκτός από τις δεκάδες χιλιάδες θυμάτων (στην πλειονότητά τους μάλιστα παιδιά – προς δόξαν της προόδου), γεννούν και εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες, οι οποίοι αντιμετωπίζονται με βαρβαρότητα και αποκλεισμό στα σύνορα των σύγχρονων φρουρίων.
Η παράσταση κινηματογραφήθηκε από τον Richard C. Ledes και ένα συνεργείο με επικεφαλής τον διευθυντή φωτογραφίας Αλέξανδρο Κακούρη. Τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν σε λατομείο μαρμάρου στις πλαγιές του Πεντελικού όρους – στο ίδιο βουνό από το οποίο εξορύχθηκε το μάρμαρο για την ανέγερση της Ακρόπολης τον 5ο αιώνα π.Χ., μετά τους Ελληνοπερσικούς πολέμους. Ο ντοκιμαντερίστας φωτογράφος Γιώργος Βδοκάκης κατέγραψε τις δύο ημέρες των γυρισμάτων. Τα χορευτικά αποσπάσματα που προέκυψαν, επεξεργάστηκαν στη συνέχεια από τον μοντέρ Αλέξανδρο Καντώρο και τον Richard C. Ledes, ώστε να σχηματίσουν τέσσερις κάθετα τοποθετημένες οθόνες. Η συγκεκριμένη διάταξη επιτρέπει στο μοντάζ να αξιοποιήσει δημιουργικά την κίνηση των χορευτών, αναδεικνύοντας τη ροή ανάμεσα στα επιμέρους καρέ.
Προβολή βίντεο και εικαστική έκθεση
Η προβολή του βίντεο πραγματοποιείται στα πλαίσια της εικαστικής έκθεσης «Modern Sanctuaries» που συγκεντρώνει έργα τέχνης, τα οποία δεν χρησιμοποιούν την αρχαιότητα για να επιβεβαιώσουν μια ιδεολογία ελληνικής ανωτερότητας, αλλά, αντιθέτως, αναδεικνύουν την οικουμενικότητά της στο πλαίσιο ενός πρωτοποριακού μοντερνισμού.
Η έκθεση συνδυάζει έργα των Βάσως Κατράκη, Πάνου Σαραφιανού, Κώστα Ανδρέου, Μαίρης Χατζηνικολή, Θεόδωρου Παπαγιάννη, Βάνας Ξένου, Ρουμπίνας Σαρελάκου και Έφης Σπηλιώτη.
Αφετηρία για την έκθεση αποτέλεσαν τα έργα του ζωγράφου και δασκάλου Πάνου Σαραφιανού, ο οποίος εργάστηκε στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ως καλλιτέχνης για την αποκατάσταση αρχαίων παραστάσεων και ανάγλυφων. Σε μια σειρά έργων του της περιόδου 1967–1968, ξεκινά από τις Βοιωτικές επιτύμβιες στήλες αλλά και από τα χρώματα των λευκών ληκύθων και δημιουργεί μια απροσδόκητη κίνηση στις αφαιρετικές μορφές των πολεμιστών, ενώ τα αρχαία ειδώλια -γεωμετρικά και νεολιθικά επίσης- αποτελούν την πηγή έμπνευσης για μία από τις πιο ρηξικέλευθες σειρές έργων αφηρημένου εξπρεσιονισμού, τα εβένινα σινιάλα ενός κόσμου συλλογικής δημιουργίας.
Η Βάσω Κατράκη μελετά σε βάθος τα κυκλαδικά ειδώλια, αλλά και τις μάσκες της αρχαίας τραγωδίας, και μέσα από τις επιμήκεις αφηρημένες μορφές της εκφράζει όλες τις αγωνίες και τις εξεγέρσεις του σύγχρονου ανθρώπου. Ο Κώστας Ανδρέου αποδομεί τη μορφή του αρχαίου κίονα, εισάγοντας το κενό ως δομικό στοιχείο της σύγχρονης εξπρεσιονιστικής γλυπτικής, ενώ παράλληλα μεταμορφώνει τη μορφή της κουκουβάγιας σε στοργική αγκαλιά.
Τα τοτέμ του Θεόδωρου Παπαγιάννη συνδυάζουν τις αρχαίες μορφές με την παραδοσιακή λαϊκή τέχνη της Ηπείρου για να συμβολίσουν το μεγαλείο της ανθρώπινης επιβίωσης κατά τη μετανάστευση και την εξορία, ενώ τα ζευγάρια του υμνούν την αιωνιότητα του έρωτα ακόμα και πέρα από το θάνατο
Με τα μεγάλα αφηρημένα κεραμικά της Μαίρης Χατζηνικολή, οι αρχαιοελληνικές γεωμετρικές απεικονίσεις αποκτούν δική τους ζωή και μεταμορφώνονται σε αυθύπαρκτα όντα. Παράλληλα, εμπνεόμενη από τις αρχαίες ελληνικές φόρμες δημιούργησε μια σειρά από κεραμικά χρηστικά αντικείμενα, ενώ η Ρουμπίνα Σαρελάκου, μετατρέπει τις πτυχώσεις των ενδυμάτων των αρχαίων αγαλμάτων σε δυναμικές, αυτόνομες μορφές.
Η Βάνα Ξένου αναδεικνύει ότι η εμβύθιση στη συλλογική μνήμη αποτελεί τη μέθοδο για τον μετασχηματισμό του κόσμου και ότι με αυτόν τον τρόπο μια έκθεση μπορεί να μετατραπεί σε μια σύγχρονη μυσταγωγία, ενώ η Έφη Σπηλιώτη με τον Ιερό Πέπλο της Θεάς Αθηνάς μας αναβιβάζει στον κόσμο του δημιουργικού Πνεύματος.
ATHENS SANCTUARY
VIDEO INSTALLATION
Μια σύγχρονη ερμηνευτική προσέγγιση των Ευμενίδων του Αισχύλου και του Οιδίποδα επί Κολωνώ του Σοφοκλή
28 Ιουνίου – 31 Ιουλίου 2025
Λόφος Art Project, Βελβενδού 39, Κυψέλη
Εγκαίνια: 28 Ιουνίου | 19:00
Ημέρες & ώρες λειτουργίας: Τρίτη – Κυριακή | 18:00-21:00
Είσοδος: ελεύθερη Πληροφορίες: www.lofosartproject.com
