«Μέρα, δεν μου λες σε περικαλώ, ελόγου σου
είσαι ο διευθυντής;» !!! λέει με επιτακτικό τρόπο ο
Νίκος Φέρμας ιδιοκτήτης νυχτερινού μαγαζιού –
όπου το προηγούμενο βράδυ η κόρη του
επιχειρηματία Διονύση Παπαγιαννόπουλου Τζένη
Καρέζη, τα έχει κάνει «λίμπα» μαζί με τον Ντίνο
Ηλιόπουλο!!! – στον αμήχανο για την επίσκεψη
Διονύση Παπαγιαννόπουλο, που έχει αρχίσει να παγώνει απο τη
παρουσία του βαρύμαγκα που έχει απέναντί του. Το
κινηματογραφόφιλο κοινό, ξεσπά σε γέλια και για μιαν ακόμα
φορά, απολαμβάνει την αξεπέραστη στο ρόλο του μάγκα
ερμηνεία του μοναδικού Νίκου Φέρμα. Αν θα αναζητούσαμε έτσι
τον ιδανικό «μάγκα» του θεάτρου και του κινηματογράφου μας,
θα τον βρίσκαμε αδιαφιλονίκητα στο πρόσωπο του απαράμιλλου κωμικού μας Νίκου Φέρμα.
Σάρκωσε την φιγούρα του μάγκα και του περιθωριακού, με ηθική ένταση, μπρίο και μοναδικό
κωμικό ταμπεραμέντο, όπως εξάλλου το υπαγόρευε η γνήσια λαϊκή ψυχή του στην ζωή. Γιατί όπως
αντιδρούσε και συμπεριφέρονταν πάνω στο σανίδι ο Νίκος Φέρμας, με την αυθεντικότητα και την
ντομπροσύνη του μπεσαλή λαϊκού ανθρώπου, έτσι βίωνε και στην ζωή του. Πάνω απο ηθοποιός και
θεατράνθρωπος, ο Νίκος Φέρμας υπήρξε πρωτίστως μια γνήσια λαϊκή ψυχή, που κόμιζε τους
καημούς, τα όνειρα, τις προσδοκίες, αλλά και την λεβεντιά των ανθρώπων των μικρασιατικών
παραλίων.
Γεννημένος το 1905 στην Μυτιλήνη και μεγαλωμένος στην ευλογημένη αυτή γωνιά της
νησιωτικής Ελλάδας, βίωσε όλο τον ιστορικό δυναμισμό και το δράμα της Μικρασιατικής τραγωδίας
και κόμιζε στα γονίδιά του, τις συνήθειες, το ήθος και την λεβεντιά των ανθρώπων της Ιωνίας.
Ο Νίκος Φέρμας, που το πραγματικό του όνομα ήταν
Νίκος Χατζηανδρέου, δεν είχε λάβει δόκιμη θεατρική
παιδεία. Μπήκε όμως και σταδιοδρόμησε στο φάσμα
της τέχνης, με εφαλτήριο το πηγαίο ταλέντο του, τον
ιδανικό για «μάγκα» σωματότυπό του, την άριστη
σκηνική του παρουσία – που προϊόντος του χρόνου με
την εμπειρία του στο σανίδι βελτίωνε – αλλά και την
εκπληκτική ευρηματικότητά του σε σπάνιες «μάγκικες»
ατάκες, που έδιναν ηθική δύναμη στην υποκριτική του
παρουσία. Έτσι πορεύτηκε με ξεχωριστή επιτυχία στο
παλκοσένικο και στην μεγάλη οθόνη και κατέλειπε σπουδαίες ερμηνείες, που είναι στην κυριολεξία
– ειδικά στο πεδίο του κινηματογράφου – ηθικό κεφάλαιο. Η καλλιτεχνική συγκομιδή του Νίκου
Φέρμα στο θέατρο και στον κινηματογράφο είναι πελώρια. Εδικά στο φάσμα του κινηματογράφου
αριθμεί συμμετοχές σε περίπου 200 ταινίες, νούμερο που ανήκει στα πολύ μεγάλα του
κινηματογραφικού μας γίγνεσθαι. Και οι περισσότερες απο αυτές τις συμμετοχές, αναφέρονται στα
διαμάντια του ασπρόμαυρου κινηματογράφου μας. Αναφέρουμε ενδεικτικά τις ταινίες : «Λατέρνα
φτώχεια και γαρύφαλλο», «Ποτέ την Κυριακή», «Λόλα», «οι Γερμανοί Ξανάρχονται», «το κοροϊδάκι
της δεσποινίδος», «Πολυτεχνίτης και ερημοσπίτης», και βεβαίως πολλές ακόμα άλλες.
Γύρω απο το όνομα και την καλλιτεχνκική παρουσία του μοναδικού Νίκου Φέρμα, είχε στην
κυριλολεξία πλεχτεί ένας μύθος, αφού πλήθος απο ανεπανάληπτες κωμικές ιστορίες της
καλλιτεχνικής μας ζωής, στηρίζονταν στην ξεχωριστή βιοτροπία του σπουδαίου αυτού μας λαϊκού
καλλιτέχνη. Μεταξύ αυτών δεσπόζουν δυο ιστορίες, με τον νεότευκτο τότε στο χώρο του θεάτρου
Σωτήρη Μουστάκα, αλλά και τον αξεπέραστο θεατρικό μας συγγραφέα Αλέκο Σακελλάριο, που με το
ανυπέβλητο συγγραφικό του τάλαντο και το πιο απλό πράγμα της ζωής, το μετουσίωνε σε πλάκα. Ο
Νίκος Φέρμας λοιπόν όπως όλοι εξάλλου οι μάγκες της εποχής του κάπνιζε χασίς και δεν δίσταζε
καίτοι παράνομο απο την δεκαετία του ΄30, να το λέει και δημοσίως. Η άψογη όμως συμπεριφορά
του με σκηνοθέτες και συναδέλφους του, η υποδειγματική του συνέπεια ως καλλιτέχνη, αλλά και το
άτεγκτο κοινωνικό του ήθος, δεν άφηναν περιθώριο σε κανέναν να τον αμφισβητήσει. Τον δέχονταν
όλοι και τον αγαπούσαν με αυτή την προσωπική του καθαρά επιλογή.Σε μια θεατρική συνεργασία
του λοιπόν με τον νέο ταλαντούχο κωμικό Σωτήρη Μουστάκα, μοιράζονταν το ίδιο καμαρίνι. Ο Νίκος
Φέρμας συχνά πυκνά έστριβε το τσιγαράκι του και το «γέμιζε» με χόρτο. Άβγαλτος απο αυτά τα
πράγματα ο Μουστάκας, ρώτησε τον Νίκο Φέρμα τι βάζει μέσα στο τσιγάρο του, πέρα απο τον
κλασικό καπνό. Και ο τελευταίος του απάντησε «φάρμακο για το στομάχι» !!! Ο Σωτήρης Μουστάκας
μην γνωρίζοντας από αυτά, εξέλαβε την απάντησή του στα σοβαρά !!! Μετά απο λίγες ημέρες ο
νεαρός ηθοποιός αρώστησε και υπέφερε απο πόνους στο στομάχι, οπότε και πήγε στον Νίκο Φέρμα
για να του δώσει απο το φάρμακό του. Τότε ο «μάγκας» του κινηματογράφου μας συνειδητοποίησε,
ότι ο νεαρός συνάδελφός του δεν είχε καταλάβει περί τίνος επρόκειτο και με το επιβλητικό του ύφος
του είπε «Καλά ρε Κύπριε δε κατάλαβες τι είναι; Χασίς είναι» !!! Ενώ και ο Σωτήρης Μουστάκας
αντελήφθη, όταν ο θεατρικός επιχειρηματίας Βασίλης Μπουρνέλης περνούσε συχνά απο τα
καμαρίνια και έλεγε «Πάλι Αγιασμό έχουμε σήμερα;» τι εννοούσε… Αλλά ας έλθουμε και στην
μοναδική πλάκα που σκάρωσε ο αξεπέραστος θεατρικός μας συγγραφέας και πλακατζής Αλέκος
Σακελλάριος στον φίλο του Νίκο Φέρμα. Ξέροντας την αδυναμία του φίλου του στο χόρτο, όταν ήλθε
η στιγμή του μυστηρίου του γάμου του Νίκου Φέρμα, ο Σακελλάριος έβαλε σε ανύποπτο χρόνο, λίγο
χόρτο στο θυμιατό του ιερέα που τελούσε το μυστήριο. Πολλοί απο τους παρισταμένους στον γάμο,
ζαλίσθηκαν απο το έντονο και επιβλητικό του άρωμα, ενώ ο Σακελλάριος κρατούσε την κοιλιά του
απο τα γέλια. Σκάρωνε συχνά ο Αλέκος τέτοια – μερικές φορές ίσως και λίγο υπερβολικά – χωρατά
και είχε αναγάγει το χιούμορ στη βιταμίνη της ζωής του. Ο Νίκος Φέρμας είχε παντρευτεί την επίσης
ηθοποιό Άννα Παντζίκα, την οποία αγαπούσε πολύ και μοιράστηκε μαζί της την ζωή του, μέχρι τον
θανατό του.
Στις 24 Αυγούστου του 1972, ο Νίκος Φέρμας έχοντας διαγράψει μια μακρά και επιτυχημένη πορεία
στο σανίδι και τον κινηματογράφο μας και απολαμβάνοντας της καθολικής αγάπης και εκτίμησης
του καλλιτεχνικού κοινού, αλλά και των συναδέλφων του, έφυγε απο την ζωή και κηδεύτηκε στην
Ηλιούπολη. Καταλοίποντας με τις έξοχες ηθικά ερμηνείες του, την μοναδική αύρα και την λεβεντιά,
που εξέπεμπε η γνήσια και αυθεντική λαϊκή του ψυχή. Σάρκωσε όσο κανένας άλλος έλληνας
ηθοποιός, την φιγούρα του ντόμπρου και του μπεσαλή λαϊκού ανθρώπου στην τέχνη και της έδωσε
με τα σπουδαία υποκριτικά χαρακτηριστικά του, σπάνιο παλμό και ηθική ένταση. Πόσο ωραίος και
ξεχωριστός ήταν αυτός ο μάγκας απο την Μυτιλήνη;
