Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα απονείμει τιμητικό Χρυσό Αλέξανδρο για το σύνολο της προσφοράς του στο σινεμά στον σπουδαίο δημιουργό Γιώργο Τσεμπερόπουλο, έναν από τους πιο αγαπημένους σκηνοθέτες, με ταινίες που έχουν σημειώσει τεράστια επιτυχία στις κινηματογραφικές αίθουσες.
Το 66ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα διοργανώσει μεγάλο αφιέρωμα στο έργο του, στο πλαίσιο του οποίου θα προβληθούν όλες οι μεγάλου μήκους ταινίες του. Επίσης, θα έχουμε την ευκαιρία να τον απολαύσουμε σε ένα masterclass, στη διάρκεια του οποίου θα μοιραστεί με το κοινό τα μυστικά της τέχνης του. Παράλληλα, με όρους καθολικής προσβασιμότητας θα προβληθεί η ταινία Άντε Γεια, μία από τις πιο εμβληματικές ταινίες του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου, με χορηγό προσβασιμότητας την Alpha Bank. Η ειδική έκδοση του Φεστιβάλ Πρώτο Πλάνο θα είναι αφιερωμένη στον Γιώργο Τσεμπερόπουλο και θα περιλαμβάνει σπάνιο φωτογραφικό υλικό, μια μεγάλη συνέντευξη και πρωτότυπα κείμενα για τον ίδιο και το έργο του.
«Το διεισδυτικό βλέμμα του Τσεμπερόπουλου και η προσωποκεντρική προσέγγισή του αφουγκράζονται τις αγωνίες μιας τάξης ανθρώπων των οποίων ο λόγος σπανίως βρήκε διέξοδο στη μεγάλη οθόνη με τόση καθαρότητα. Χαιρόμαστε πολύ για αυτό το αφιέρωμα που μας δίνει την ευκαιρία να τιμήσουμε έναν σπουδαίο δημιουργό, έναν πολύτιμο συνεργάτη και φίλο» σημειώνει ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ, Ορέστης Ανδρεαδάκης.
«Ωχ! Βράβευση για το έργο μου; Τιμή μου! Η Θεσσαλονίκη μόνο χαρές μού έχει προσφέρει μια ολόκληρη ζωή! Είναι μια πόλη που ξέρει να δίνει, είναι η πόλη των πέντε αισθήσεων. Με έκτη, αυτή τη μοναδική αίσθηση που έχουμε όταν περπατάμε μόνοι στην παραλία κουβαλώντας ακόμη την ταινία που μόλις είδαμε στο Φεστιβάλ και μας άγγιξε. Αγαπώ την πόλη, αγαπώ το Φεστιβάλ και τους ανθρώπους του. Έχω συνεργαστεί με αυτή την υπέροχη ομάδα, γι’ αυτό και αυτή η βράβευση αποκτά ξεχωριστή σημασία» επισημαίνει ο Γιώργος Τσεμπερόπουλος.
Στον πυρήνα του φιλμικού σύμπαντος του Γιώργου Τσεμπερόπουλου κρύβονται τα πάθη και οι επιθυμίες των ανθρώπων μέσα στις πολύπλοκες μεγαλουπόλεις τού σήμερα και σε μια Ελλάδα που μεταβάλλεται ραγδαία. Στο 66ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα προβληθούν έξι μεγάλου μήκους ταινίες του σπουδαίου έλληνα σκηνοθέτη, ανάμεσά τους και το ντοκιμαντέρ Μέγαρα, το οποίο σκηνοθέτησε με τον Σάκη Μανιάτη. Το αφιέρωμα διατρέχει το δημιουργικό νήμα του σκηνοθέτη, σεναριογράφου και παραγωγού από τα πρώτα του βήματα μέχρι την πιο πρόσφατη ταινία του Υπάρχω, τη μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία των τελευταίων ετών στο ελληνικό box office, η οποία έχει πάρει κινηματογραφική διανομή σε πολλές χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο και παρουσιάζει τη ζωή του Στέλιου Καζαντζίδη, της φωνής που «μίλησε» στις καρδιές όλων των Ελλήνων.
Ο Γιώργος Τσεμπερόπουλος σπούδασε κινηματογράφο στο American Film Institute στο Λος Άντζελες, όπου έζησε έξι χρόνια σκηνοθετώντας ντοκιμαντέρ, μικρού μήκους ταινίες και θεατρικές παραστάσεις. Στη διάρκεια της πολύχρονης καριέρας του, έχει θητεύσει σε όλα τα στάδια της κινηματογραφικής παραγωγής: έχει παίξει σε ταινίες, έχει υπάρξει βοηθός σκηνοθέτη δίπλα σε άλλους εμβληματικούς δημιουργούς, είναι σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός, ενώ έχει εργαστεί ως παραγωγός διαφημιστικών ταινιών επί 25 χρόνια. Όλες αυτές τις διαστάσεις τις έχει φέρει στο σκηνοθετικό του έργο, στον τρόπο με τον οποίο δουλεύει με τους ηθοποιούς, στην εμπιστοσύνη με την οποία εμπνέει το συνεργείο του. Ταυτόχρονα, έχει υπηρετήσει τον ελληνικό κινηματογράφο και σε επίπεδο θεσμικό, τόσο ως πρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου από το 2019 μέχρι το 2022 όσο και ως μέλος του ΔΣ του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, από το 2015 μέχρι και το 2019, και μέλος του ΔΣ του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου τη διετία 1991-1992.
Στο ντοκιμαντέρ Μέγαρα (1974), σε σκηνοθεσία και σενάριο Σάκη Μανιάτη και Γιώργου Τσεμπερόπουλου, πρωταγωνιστεί ο ακατάλυτος δεσμός του ανθρώπου με τα γενέθλια χώματα, ο τρόπος που το τοπίο σμιλεύει τους κατοίκους του –και την πολιτική του συνείδηση– και η σημασία της εντοπιότητας ως μέσου αντίστασης. Η ταινία δικαίως θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα ελληνικά ντοκιμαντέρ. Τα Μέγαρα, γυρισμένα σε μια εποχή που η έννοια της οικολογίας ήταν ανύπαρκτη στην Ελλάδα, παρακολουθούν τον αγώνα των Μεγαρέων ενάντια στην απόφαση της Χούντας να απαλλοτριώσει μια μεγάλη αγροτική έκταση για την εγκατάσταση διυλιστηρίων. Το τελευταίο μέρος της ταινίας καταγράφει την απόφαση των αγροτών να ενωθούν με τους φοιτητές του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του ’73 μετά από την άδικη αντιμετώπισή τους από το κράτος και τα δικαστήρια. Η μάχη του αγροτικού κόσμου των Μεγάρων για επιβίωση και η σχέση τους με τον τόπο τους διατηρούν στο έπακρο την επικαιρότητά τους. Το ντοκιμαντέρ αυτό, ένα αληθινό πολιτικό τεκμήριο και το πρώτο οικολογικό ντοκιμαντέρ στην Ελλάδα, διέγραψε εντυπωσιακή πορεία σε διεθνή φεστιβάλ, ενώ απέσπασε το βραβείο Κοινού και βραβείο Αρτιότερης Παραγωγής στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το 1974 και το βραβείο FIPRESCI στο Φεστιβάλ Forum του Βερολίνου την ίδια χρονιά.
Η ταινία Ξαφνικός Έρωτας (1984), σε σενάριο και σκηνοθεσία Γιώργου Τσεμπερόπουλου, είναι βασισμένη στο μυθιστόρημα Τάλγκο του Βασίλη Αλεξάκη. Η Ελένη είναι μια χορεύτρια που δεν χορεύει πια. Δεν είναι πλέον ερωτευμένη με τον άντρα της. Η ζωή της είναι στάσιμη. Τότε συναντάει τον Γρηγόρη, έναν επιτυχημένο οικονομολόγο που ζει στην Γαλλία παντρεμένος με Γαλλίδα και με δυο παιδιά, και που έχει αρχίσει να νοσταλγεί την Ελλάδα. Συναντιούνται στην Αθήνα και ερωτεύονται. Αποφασίζουν να ζήσουν τον έρωτά τους, που θα τους οδηγήσει μέχρι τη Λισαβόνα, ίσως και πιο μακριά. Με πρωταγωνιστές τους Μπέττυ Λιβανού, Αντώνη Θεοδωρακόπουλο, Νικήτα Τσακίρογλου, Ειρήνη Κουμαριανού, Σοφία Σεϊρλή και Θανάση Παπαγεωργίου, η ταινία απέσπασε Κρατικά Βραβεία Ποιότητας Α΄ Γυναικείου Ρόλου και Καλύτερης Φωτογραφίας.
Το Άντε Γεια (1990), σε σενάριο Βασίλη Αλεξάκη και Γιώργου Τσεμπερόπουλου, είναι βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα της Γιοβάννας. Η μάνα, η κόρη και μια άλλη γυναίκα, ερωτευμένες με το ίδιο αγόρι. Το αγόρι ερωτευμένο με την επιτυχία. Στην Αθήνα του ’90, θέλει να γίνει διάσημος και να βγάλει λεφτά. Όλοι έχουν δίκιο. Αυτό όμως που μας τυραννάει είναι ο έρωτας που περνάει και χάνεται. Η ταινία, στην οποία πρωταγωνιστούν ο Άλκις Κούρκουλος, η Καίτη Παπανίκα, ο Νίκος Δημητράτος, η Τάνια Τρύπη, η Βάνα Μπάρμπα και ο Κώστας Κόκλας, απέσπασε βραβεία για Καλύτερη Ταινία, Καλύτερο Σενάριο, Α΄ Γυναικείο Ρόλο, Α΄ Ανδρικό Ρόλο και Β΄ Ανδρικό Ρόλο στα Κρατικά Βραβεία Ποιότητας το 1991.
Το Φεστιβάλ θα προβάλει την αγαπημένη ταινία με όρους καθολικής προσβασιμότητας, συνεχίζοντας για μία ακόμα χρονιά τον θεσμό των καθολικά προσβάσιμων προβολών χάρη στην πολύτιμη στήριξη της Alpha Bank, Χορηγού Προσβασιμότητας. Συγκεκριμένα, η ταινία θα προβληθεί με ακουστική περιγραφή [AD: Audio Description] για τυφλούς και άτομα με προβλήματα όρασης και με υπότιτλους για κωφούς και βαρήκοους [SDH: Subtitles for the Deaf or hard of Hearing] τόσο στην αίθουσα όσο και στις online προβολές της.
Η Πίσω Πόρτα (2000), σε σενάριο Γιώργου Τσεμπερόπουλου και Ντένη Ηλιάδη, μας πηγαίνει στην ανήσυχη δεκαετία του ’60. Ο 13χρονος Δημήτρης ωριμάζει απότομα μέσα από τις απρόβλεπτες αλλαγές της προσωπικής του ζωής. Γίνεται μάρτυρας των ηλεκτρισμένων γεγονότων, αλλά και της τρέλας μιας παράδοξης εποχής. Νιώθει τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα, αποκτά τις πρώτες εμπειρίες και πειραματίζεται. Και βέβαια, αντιδρά στον κυνικό κόσμο των ενηλίκων με την τόλμη και τη φαντασία της πρώιμης εφηβείας του. Η ταινία απέσπασε Βραβείο Β΄ Ανδρικού Ρόλου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το 2000. Με τους: Κωνσταντίνο Παπαδημητρίου, Αλεξανδριανή Σικελιανού, Ανδρέα Κοντόπουλο, Ιεροκλή Μιχαηλίδη, Αντώνη Καφετζόπουλο, Ματίας Σίμουνετς, Χάρη Σώζο, Μαρία Σολωμού, Κατερίνα Τσάβαλου, Ελισάβετ Μουτάφη, Έφη Παπαθεοδώρου, Ελένη Κοκκίδου, Ακίνδυνο Γκίκα.
Στην ταινία Ο Εχθρός Μου (2013), σε σενάριο Γιάννη Τσίρου, ο 48χρονος Κώστας Στασινός, ιδιοκτήτης γεωπονικού ανθοπωλείου, ζει μια συνηθισμένη ζωή με τη γυναίκα του, Ράνια, τον 17χρονο γιο του, Ανδρέα, και την 14χρονη κόρη του, Λουίζα. Προοδευτικός και αμετανόητα ιδεολόγος από τα φοιτητικά του χρόνια στη Γεωπονική, έχει εμφυσήσει στα παιδιά του τις αξίες με τις οποίες ανδρώθηκε. Η λεηλασία του σπιτιού του από μια συμμορία θα ανατρέψει ολοκληρωτικά την οικογενειακή ηρεμία και θα τον φέρει αντιμέτωπο με το δυσκολότερο δίλημμα της ζωής του. Με τους: Μανώλη Μαυροματάκη, Μαρία Ζορμπά, Γιώργο Γάλλο, Αντώνη Καρυστινό, Αριάδνη Καβαλιέρου, Ηλία Μουλά, Θανάση Παπαγεωργίου, Κωνσταντίνο Μωραΐτη, Γιάννη Νιάρρο, Νίκο Ντάλλα, Κώστα Ανταλόπουλο, Vesela Kazakova, Tudor Chirila. Η ταινία συμμετείχε στο Διαγωνιστικό Φεστιβάλ του Πεκίνου, στο BFI του Λονδίνου, σε Μόντρεαλ, Παρίσι, Νάσβιλ, Ντένβερ και άλλα διεθνή φεστιβάλ. Απέσπασε, μεταξύ άλλων, βραβείο Καλύτερης Ανεξάρτητης Ευρωπαϊκής Ταινίας στο Φεστιβάλ ανεξάρτητων ταινιών ECU στο Παρίσι, Αργυρό Κίονα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λούξορ στην Αίγυπτο. Η ταινία έλαβε, επίσης, βραβείο Α΄ Ανδρικού Ρόλου στο διεθνές φεστιβάλ του Νάσβιλ και βραβείο Α΄ Ανδρικού Ρόλου στο διεθνές φεστιβάλ της Τεχεράνης, καθώς και τρία Βραβεία Ίρις της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου Σκηνοθεσίας, Σεναρίου και Μοντάζ.
Η πιο πρόσφατη ταινία του Γιώργου Τσεμπερόπουλου, Υπάρχω (2024), σε σενάριο Κατερίνας Μπέη, είναι μια ταινία-αφιέρωμα σε έναν μεγάλο τραγουδιστή, τον Στέλιο Καζαντζίδη. Η συγκινητική ιστορία ενός παιδιού μιας οικογένειας προσφύγων του Πόντου που κατάφερε να επιβιώσει και να μεγαλουργήσει χάρη στο τεράστιο ταλέντο του και κόντρα σε κάθε κοινωνική και προσωπική δυσκολία. Μουσική, έρωτες, οικογένεια, φίλοι, ψάρεμα, δημιουργία, μπράβοι της νύχτας, φανατικοί θαυμαστές, μεγάλες διαμάχες, δημιουργούν το ψηφιδωτό της ζωής του. Η ταινία απέσπασε Βραβεία Ίρις Β΄ Γυναικείου Ρόλου και Ενδυματολογίας από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου. Με τους: Χρήστο Μάστορα, Κλέλια Ρένεση, Ασημένια Βουλιώτη, Αγορίτσα Οικονόμου, Δημήτρη Καπουράνη, Άννα Συμεωνίδου, Γιώργο Γάλλο, Γιώργο Καραμίχο, Νίκο Ψαρρά, Γιώργο Γιαννόπουλο, Διαμαντή Καραναστάση, Ηλία Βαλάση, Περικλή Σιούντα.
