To Δημογραφικό στην Ελλάδα αποτελεί πρόβλημα και για το συνταξιοδοτικό καθώς ο πληθυσμός γερνά με ταχύτερους ρυθμούς από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και η αναλογία εργαζομένων – συνταξιούχων μειώνεται σταθερά.
Οπότε από που θα πληρώνονται οι συντάξεις των επόμενων ηλικιωμένων;
Με το Δημογραφικό πρόβλημα να αποτελεί μία από τις βασικότερες προκλήσεις της εποχής και το προσδόκιμο ζωής να παραμένει σε υψηλά επίπεδα, το ασφαλιστικό σύστημα πιέζεται ολοένα και περισσότερο, οδηγώντας σε συνεχείς αναπροσαρμογές για να παραμείνει βιώσιμο.
Σε αυτά, προστίθεται η νέα Έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, στην οποία επισημαίνεται ότι η Ελλάδα είναι μεταξύ των χωρών – μελών με τη μεγαλύτερη γήρανση του πληθυσμού και τη μεγαλύτερη μείωση του εργατικού δυναμικού τα επόμενα 25 χρόνια.
Η γήρανση του πληθυσμού λόγω των χαμηλότερων ποσοστών γεννήσεων και του μεγαλύτερου προσδόκιμου ζωής θα συνεχίσει να αυξάνει τις δημοσιονομικές πιέσεις στα συνταξιοδοτικά συστήματα σε μία εποχή υψηλού δημόσιου χρέους και διαφόρων αναγκών δαπανών, σύμφωνα με την έκθεση.
Στην Ελλάδα, το ποσοστό του πληθυσμού άνω των 65 ετών σε σχέση με τον πληθυσμό ηλικίας 20 – 64 ετών θα αυξηθεί περισσότερο από 25% έως το 2050, όπως και στην Ιταλία, την Πολωνία, τη Σλοβακία και την Ισπανία, ενώ, πρωταθλήτρια είναι η Κορέα, όπου η αύξηση αναμένεται να είναι περίπου 50%.
Συνολικά, στις χώρες του Οργανισμού θα υπάρχουν 52 άτομα ηλικίας 65+ για κάθε 100 άτομα ηλικίας 20 – 64 ετών έως το 2050, από 33 το 2025 και μόνο 22 το 2000.
Ο πληθυσμός σε ηλικία εργασίας ηλικίας 20 – 64 ετών προβλέπεται να μειωθεί κατά 30% τα επόμενα 40 χρόνια στην Ελλάδα, την Εσθονία, την Ιταλία, την Ιαπωνία, την Κορέα, τη Λετονία, τη Λιθουανία, την Πολωνία, τη Σλοβακία και την Ισπανία.
Αύξηση της κανονικής ηλικίας συνταξιοδότησης
Η κανονική ηλικία συνταξιοδότησης (έξοδος με πλήρη σύνταξη) θα αυξηθεί κατά μέσο όρο στον ΟΟΣΑ από 64,7 και 63,9 έτη για άνδρες και γυναίκες, αντίστοιχα, που συνταξιοδοτήθηκαν το 2024 σε 66,4 και 65,9 έτη, αντίστοιχα, για άτομα που αρχίζουν το 2024 την καριέρα τους, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας.
Στο μέλλον, για τους νέους που εισέρχονται σήμερα στην αγορά εργασίας, οι κανονικές ηλικίες συνταξιοδότησης θα κυμαίνονται από 62 έτη στην Κολομβία (για τους άνδρες), το Λουξεμβούργο και τη Σλοβενία έως 70 έτη ή περισσότερο στη Δανία, την Εσθονία, την Ιταλία, την Ολλανδία και τη Σουηδία.
Στην Ελλάδα, το κανονικό όριο συνταξιοδότησης αναμένεται ότι θα είναι λίγο κάτω από τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ στο μέλλον, και συγκεκριμένα στα 66 χρόνια από 62 που είναι σήμερα.
«Αυτό, επειδή η πρόωρη συνταξιοδότηση είναι δυνατή χωρίς πέναλτι μετά από 40 χρόνια εργασίας, συνεπώς είναι το κατώτατο όριο, που αναμένεται να αυξηθεί από τα 62 στα 66 χρόνια, το οποίο καθορίζει τη μελλοντική κανονική ηλικία συνταξιοδότησης», σημειώνεται ακόμη.
Κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ, οι εργαζόμενοι πλήρους σταδιοδρομίας με μέσο μισθό που εισέρχονται σήμερα στην αγορά εργασίας, θα λαμβάνουν καθαρή σύνταξη ύψους 63% των καθαρών μισθών.
Αυτό το μελλοντικό καθαρό ποσοστό αναπλήρωσης είναι χαμηλότερο από 40% στην Εσθονία, την Ιρλανδία, την Κορέα και τη Λιθουανία.
Οι γυναίκες λαμβάνουν μηνιαίες συντάξεις που είναι κατά μέσο όρο 23% χαμηλότερες από τις συντάξεις των ανδρών στις χώρες του ΟΟΣΑ, παρά τη μείωση κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες από το 28% του 2007.
Οι χώρες θα πρέπει να θεσπίσουν μία ολοκληρωμένη στρατηγική που να περιλαμβάνει πολιτικές για την αγορά εργασίας, την οικογένεια και τις συντάξεις, για να αντιμετωπίσουν αυτό το χάσμα μεταξύ των φύλων στις συντάξεις, αναφέρει ο ΟΟΣΑ.
Οι πολιτικές προτεραιότητες για τις χώρες που επιδιώκουν να αξιοποιήσουν το ανεκμετάλλευτο δυναμικό των γυναικών στην αγορά εργασίας και να μειώσουν το χάσμα μεταξύ των φύλων στην αγορά εργασίας και στα εισοδήματα από συντάξεις, περιλαμβάνουν πιο προσιτή παιδική φροντίδα, λιγότερα αντικίνητρα για εργασία στο φορολογικό σύστημα και το σύστημα παροχών, ενθάρρυνση της εγγραφής σε τεχνικά, ζητούμενα αντικείμενα και διασφάλιση ισότητας ευκαιριών για ηγετικές θέσεις.
«Καθώς ζούμε περισσότερο, πρέπει να εργαζόμαστε παραπάνω»
«Η γήρανση του πληθυσμού αποτελεί βασική διαρθρωτική πρόκληση σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ, με σημαντικές οικονομικές, δημοσιονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις.
Καθώς ο πληθυσμός σε ηλικία εργασίας εκτιμάται ότι θα μειωθεί κατά 13% τα επόμενα 40 χρόνια και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ αναμένεται να μειωθεί κατά 14% έως το 2060, οι χώρες θα αντιμετωπίσουν καθοδικές πιέσεις στα έσοδά τους, ενώ οι δαπάνες που σχετίζονται με τη γήρανση αυξάνονται», τόνισε ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ, Ματίας Κόρμαν.
«Καθώς ζούμε περισσότερο και με υγεία, πρέπει να εργαζόμαστε παραπάνω. Οι χώρες πρέπει να αυξήσουν τις πραγματικές ηλικίες συνταξιοδότησης και να ενισχύσουν τις ευκαιρίες εργασίας σε μεγαλύτερες ηλικίες, ώστε να ενισχυθεί η οικονομική βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων, να διασφαλιστεί η οικονομική ασφάλεια στα γηρατειά και να υποστηριχθεί η ισχυρή οικονομική ανάπτυξη», συμπλήρωσε.
