Oι τραγικές εξελίξεις στη Γάζα δεν πρέπει να εκπλήσσουν κανέναν. Η κατασταλτική πολιτική του Ισραήλ υποδαυλίζει εδώ και ενάμιση μήνα τις διαδηλώσεις. Η μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ δεν θα ήταν αρκετή για να προκαλέσει τέτοιες κινητοποιήσεις, αποτέλεσε όμως έναν ισχυρό επιβαρυντικό παράγοντα. Οι διαδηλώσεις στη Γάζα, όπου συμμετέχουν άνθρωποι αυθόρμητα και χωρίς να υπακούνε σε κομματικές εκκλήσεις, θυμίζουν τις διαδηλώσεις του 2011 στον αραβικό κόσμο. Τα κίνητρα είναι εν πολλούς οικονομικά και κοινωνικά. Ο πληθυσμός ξεσηκώνεται εναντίον των συνθηκών διαβίωσης που προκαλεί ο αποκλεισμός τους. Το πολιτικό έρχεται μετά το κοινωνικό.
Η ισραηλινή πλευρά περιμένει τώρα μια κλιμάκωση της σύγκρουσης, όπως το 2012 και το 2014. Είναι μια διαλεκτική που μπορεί να διαχειριστεί πιο εύκολα απέναντι στην κοινή γνώμη. Η διεθνής κοινή γνώμη, όσο λίγο κι αν ενδιαφέρεται γι’ αυτά που συμβαίνουν, αναρωτιέται γιατί υπάρχουν τόσοι νεκροί και τραυματίες από σφαίρες στην παλαιστινιακή πλευρά, τη στιγμή που τα πιο ισχυρά τους όπλα είναι οι βόμβες Μολότοφ. Αν η σύγκρουση λάβει στρατιωτικό χαρακτήρα, το Ισραήλ θα μπορεί να απαντήσει με όποια μέσα θέλει, ενώ τώρα είναι υποχρεωμένο να επικαλείται έναν φανταστικό κίνδυνο για την ασφάλειά του.
Η Χαμάς έχει πολύ καλά καταλάβει αυτή τη διάσταση. Ο Γιαχία Σινουάρ, αρχηγός της οργάνωσης στη Γάζα, είπε πριν από λίγες ημέρες ότι η οργάνωσή του θέλει να διαπραγματευτεί με την ισραηλινή πλευρά. Αυτό δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι η Χαμάς είναι εναντίον της κλιμάκωσης των συγκρούσεων, αλλά ότι η σημερινή κατάσταση την ευνοεί, αφού δεν έχει και πολιτικό κόστος. Επιπλέον, η διεξαγωγή διαπραγματεύσεων θα της επιτρέψει να επιβιώσει όταν αρθεί ο αποκλεισμός.
Ο ισραηλινός Τύπος υποστηρίζει ότι γίνονται ήδη διαπραγματεύσεις μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς για την επίτευξη μιας «ανακωχής» που θα έχει διάρκεια 10 με 20 χρόνια. Κανείς δεν ξέρει αν αυτό ισχύει, έχει γραφτεί και στο παρελθόν. Οι τελευταίες διαδηλώσεις πάντως δεν θα έχουν επιπτώσεις σε αυτό το θέμα. Οι συνομιλητές υπάρχουν και στις δύο πλευρές. Ο Σινουάρ θεωρείται ένας οργισμένος παρανοϊκός, στην πραγματικότητα όμως είναι από τους πιο πραγματιστές στη διοίκηση της Χαμάς. Το ίδιο συμβαίνει και στην ισραηλινή πλευρά, οι μετριοπαθείς είναι πεισμένοι ότι πρέπει να διαπραγματευτούν.
Όσο για τη συμφιλίωση μεταξύ Φατάχ και Χαμάς, ήταν από την αρχή θνησιγενής. Η Φατάχ έκανε τα πάντα για να τη σαμποτάρει. Οι δύο πλευρές έχουν άλλωστε μικρή πολιτική νομιμότητα. Οι Παλαιστίνιοι της Δυτικής Όχθης χωρίστηκαν το 2006 από εκείνους της Γάζας. Την εποχή εκείνη, όσα συνέβαιναν στη Γάζα δεν είχαν υποστήριξη στη Δυτική Όχθη. Από το 2012 και μετά, και κυρίως μετά το 2014, αυτό άλλαξε. Έχουν αποκατασταθεί μια αλληλεγγύη και μια ενότητα ανάμεσα στη Γάζα, τη Δυτική Όχθη και την Ιερουσαλήμ. Ο κίνδυνος για τη Φατάχ είναι να ανεβεί η δημοτικότητα της Χαμάς στη Δυτική Όχθη. Προτιμούν να συζητούν όταν η Χαμάς δεν είναι δημοφιλής.
(Πηγή: συνέντευξη του Ξαβιέ Γκινιάρ, ειδικού για την Παλαιστίνη στο γαλλικό ίδρυμα Noria, στη Liberation)
