Ζωηρό ενδιαφέρον από αρκετούς ασφαλισμένους για την εξαγορά πλασματικών ετών παρατηρούν υπηρεσιακά στελέχη του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, αλλά και νομικοί κύκλοι, σημειώνοντας ότι μεγάλη μερίδα ασφαλισμένων αναζητά την φόρμουλα που θα τους επιτρέψει να αποσυρθούν γρηγορότερα από την ενεργό δράση.
Ο λόγος που φαίνεται ότι έχει ενεργοποιήσει σημαντικό αριθμό ασφαλισμένων έχει να κάνει με τα όρια συνταξιοδότησης, αλλά και τον φόβο ότι αυτά θα ανατραπούν από το νέος έτος. Υπενθυμίζεται ότι το 2022 ολοκληρώνεται η μεταβατική περίοδος με τα ειδικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, ενώ το υπουργείο Εργασίας έχει γνωστοποιήσει ότι σκοπεύει να δώσει παράταση κατά ένα έτος της προθεσμίας υποβολής αίτησης αναγνώρισης πλασματικών ετών που λήγει στις 31/12/2021, προκειμένου οι ασφαλισμένοι να κατοχυρώσουν τα μεταβατικά όρια ηλικίας.
Παρά τις δεσμεύσεις του υπουργείου, αρκετοί σπεύδουν να «κλειδώσουν» συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τα όρια ηλικίας και τους χρόνους ασφάλισης που ίσχυαν πριν από το 2015, κάτι που ωστόσο μπορεί να καταστεί εφικτό και το νέο έτος.
Σήμερα, οι ασφαλισμένοι δικαιούνται πλήρη σύνταξη εφόσον έχουν συμπληρώσει 40 έτη ασφάλισης (12.000 ημέρες ασφάλισης) και είναι 62 ετών ή εφόσον έχουν συμπληρώσει 15 έτη ασφάλισης (4.500 ημέρες ασφάλισης) και είναι 67 ετών. Σύμφωνα με υψηλόβαθμα στελέχη του υπουργείου Εργασίας αυτό δεν πρόκειται να ανατραπεί και το νέο έτος, ενώ θα συνεχίσουν να ισχύουν ειδικότερες προβλέψεις για συγκεκριμένες κατηγορίες ασφαλισμένων, όπως είναι οι στρατιωτικοί, τα βαρέα και ανθυγιεινά κ.λπ.
Όσοι αδυνατούν να συμπληρώσουν την προϋπόθεση των 40 ετών ασφάλισης επιλέγουν κάνουν χρήση πλασματικών ετών, όπως προβλέπεται από τον Ν. 3996/2011. Σε αυτή την περίπτωση έχουν τη δυνατότητα να εξαγοράσουν την στρατιωτική τους θητεία εφόσον δεν έχει καλυφθεί από ασφάλιση, τον χρόνο σπουδών, αλλά και να χρησιμοποιήσουν δωρεάν τον χρόνο επιδοτούμενης ανεργίας.
Οι πιο συνηθισμένες περιπτώσεις αναγνώρισης εξαγοράς πλασματικών ετών είναι στρατιωτική θητεία ασφαλισμένου, γονική άδεια, χρόνος σπουδών, αναγνώριση τέκνων, κενός χρόνος.
Κόστος εξαγοράς πλασματικών
Για τους μη μισθωτούς, το κόστος εξαγοράς πλασματικού χρόνου ασφάλισης υπολογίζεται με βάση την εισφορά του κλάδου σύνταξης της ασφαλιστικής κατηγορίας στην οποία ανήκει ο ενδιαφερόμενος κατά την υποβολή του αιτήματος για αναγνώριση πλασματικού χρόνου. Για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους ο κάθε μήνας αναγνώρισης κοστίζει κατ’ ελάχιστον 155 ευρώ, που είναι η εισφορά του κλάδου σύνταξης της πρώτης κατηγορίας, ενώ για τους αγρότες ο κάθε μήνας αναγνώρισης πλασματικού χρόνου ασφάλισης για το 2021 κοστίζει 89 ευρώ. Για τους μισθωτούς η αναγνώριση κάθε μήνα πλασματικού χρόνου υπολογίζεται σε ποσοστό 20% επί του μικτού μηνιαίου μισθού. Το ελάχιστο ποσό για το κόστος εξαγοράς όσον αφορά στους μισθωτούς διαμορφώνεται στα 130 ευρώ το μήνα με βάση τον κατώτατο μισθό των 650 ευρώ.
Οι εισφορές υπολογίζονται με βάση τις αποδοχές του ασφαλισμένου κατά τον τελευταίο μήνα απασχόλησης που προηγείται του μήνα υποβολής της αίτησης εξαγοράς, ενώ την περίπτωση που η απασχόληση δεν είναι πλήρης, τότε ανάγεται σε πλήρη απασχόληση και υπολογίζεται στις αποδοχές που αντιστοιχούν σε αυτή.
Τρόπος καταβολής του ποσού εξαγοράς
Η καταβολή του ποσού γίνεται:
- Εφάπαξ, μέσα σε τρεις μήνες από την κοινοποίηση της απόφασης αναγνώρισης με έκπτωση 2% για κάθε έτος εξαγοράς. Εξαγορά χρόνου που υπολείπεται του ενός έτους δεν τυγχάνει έκπτωσης.
- Σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις, ανάλογα με τον αριθμό των μηνών που αναγνωρίζονται. Σε περίπτωση εκπρόθεσμης καταβολής δόσης το ποσό αυτής επιβαρύνεται με τα προβλεπόμενα πρόσθετα τέλη.
- Σε περίπτωση θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος ή προσαύξησης του ποσού της σύνταξης, το ποσό εξαγοράς παρακρατείται κάθε μήνα από τη σύνταξη και μέχρι την εξόφληση.
Πλασματικοί χρόνοι που αναγνωρίζονται χωρίς εξαγορά δεν λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της ανταποδοτικής σύνταξης και χρησιμοποιούνται μόνο για την θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος (χρόνοι ανεργίας και ασθένειας).
Παράλληλα, στον ιδιωτικό τομέα η αναγνώριση πλασματικού χρόνου δεν μπορεί να γίνει μόνο για προσαύξηση της σύνταξης, ενώ στους ασφαλισμένους του Δημοσίου η αναγνώριση πλασματικών ετών μπορεί να γίνει και μόνο για προσαύξηση της σύνταξης.
Ένας ασφαλισμένος μπορεί να υποβάλει αίτηση αναγνώρισης πλασματικών ετών στις αρμόδιες υπηρεσίες ΕΦΚΑ, οποτεδήποτε, προγενέστερα ή μεταγενέστερα του έτους τις προϋποθέσεις του οποίου επιθυμεί να κατοχυρώσει ο ασφαλισμένος, ακόμα και ταυτόχρονα με την αίτηση συνταξιοδότησης, σε καμία όμως, περίπτωση μετά την ημερομηνία της εν λόγω αίτησης ή σε χρόνο μεταγενέστερο εκείνου που ο ασφαλισμένος κατέστη συνταξιούχος.
