Την πρόταση της Κομισιόν για τον Ευρωπαϊκό Νόμο για τους Επεξεργαστές (European Chips Act) υιοθέτησε νωρίτερα σήμερα το Κολέγιο των Επιτρόπων. Σκοπός της νομοθεσίας είναι η ενίσχυση του οικοσυστήματος παραγωγής μικροεπεξεργαστών της Ε.Ε. ώστε το μερίδιό της στην παγκόσμια αγορά να αυξηθεί από 10% σήμερα σε 20% το 2030.
Για το σκοπό αυτό, η Επιτροπή ελπίζει να κινητοποιήσει επενδύσεις που θα φτάσουν τα 43 δισ. ευρώ.
Με την προτεινόμενη νομοθεσία, ανέφερε σε δήλωσή της η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, «συνδυάζουμε επενδυτικούς πόρους, [παρεμβάσεις στο] ρυθμιστικό πλαίσιο και τις αναγκαίες στρατηγικές συνεργασίες που θα μετατρέψουν την Ευρώπη σε ηγέτη σε αυτήν την αγορά». Η πανδημία, τόνισε, «εξέθεσε με επώδυνο τρόπο την ευάλωτη φύση των εφοδιαστικών αλυσίδων» στο ζωτικό αυτό τομέα, ενώ «οι ελλείψεις μικροεπεξεργαστών σε παγκόσμιο επίπεδο έχει πραγματικά επιβραδύνει την ανάκαμψη» της ευρωπαϊκής οικονομίας. Σε ορισμένα κράτη-μέλη, ενδεικτικά, η παραγωγή της αυτοκινητοβιομηχανίας έχει μειωθεί κατά το 1/3 εξαιτίας των ελλείψεων.
Η εκτελεστική αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργκρέιτε Βέσταγερ, στη συνέντευξη Τύπου, σημείωσε ότι οι ανάγκες της Ε.Ε. σε μικροεπεξεργαστές «θα διπλασιαστούν στην επόμενη δεκαετία». Ανέδειξε δε τη σημασία η Ευρώπη να ενισχύσει τη θέση της στην παραγωγή των πιο μικροσκοπικών, τελευταίας τεχνολογίας μικροεπεξεργαστών (το πιο σημαντικό μερίδιο αγοράς που κατέχει αυτή τη στιγμή είναι σε παλαιότερης τεχνολογίας ημιαγωγούς).
Μεταξύ των προτεραιοτήτων που ανέδειξε για την αναβάθμιση της Ε.Ε. στο κρίσιμο αυτό πεδίο ήταν η σύσφιγξη των σχέσεων μεταξύ έρευνας (όπου η Ευρώπη βρίσκεται στην πρωτοπορία) και παραγωγής, η ανάπτυξη των δεξιοτήτων στο εργατικό δυναμικό και ο καλύτερος συντονισμός με εταίρους όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες. Από την πλευρά του, ο επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς Τιερί Μπρετόν είπε ότι η Ευρώπη «δεν μπορεί να μη συμμετάσχει σε αυτήν την τεχνολογική κούρσα», καθώς η συγκεκριμένη εφοδιαστική αλυσίδα έχει γεωπολιτικές προεκτάσεις.
Κριτική και απαντήσεις.
Ένα ζήτημα που προκύπτει αφορά τα πραγματικά ποσά που διατίθενται για το ζωτικό αυτό εγχείρημα. Από τα 43 δισ. ευρώ, μόλις τα 2,875 δισ. θα προέλθουν από τον κοινοτικό προϋπολογισμό, κυρίως με τη μεταφορά πόρων από άλλα πεδία. Τα υπόλοιπα θα προκύψουν από δαπάνες των κρατών-μελών (μεταξύ άλλων από προγράμματα όπως το Ταμείο Συνοχής και το RRF), αλλά και από τις ιδιωτικές επενδύσεις που προσδοκάται ότι θα κινητοποιηθούν.
Μία ομάδα χωρών, εν τω μεταξύ, με προεξάρχουσα την Ολλανδία, ανησυχεί για τη γενικότερη λογική του σχεδίου της Κομισιόν. Όπως σημειώνουν διπλωμάτες των χωρών αυτών, η Ευρώπη είναι ήδη ηγέτιδα δύναμη σε ορισμένες πτυχές της εφοδιαστικής αλυσίδας των ημιαγωγών. «Εκεί πρέπει να εστιάσουμε, όχι στην προσπάθεια να έχουμε μερίδιο σε όλο το φάσμα», εξηγούν. Το ίδιο στρατόπεδο επίσης αμφισβητεί το σκεπτικό της δαπάνης τεράστιων ποσών για την προσέλκυση μη ευρωπαϊκών εταιρειών στην Ε.Ε. για την παραγωγή μικροεπεξεργαστών.
Οι επίτροποι στη συνέντευξη Τύπου τόνισαν πάντως ότι αυτάρκεια δεν είναι ο στόχος. Η εκτελεστική αντιπρόεδρος ανέφερε ότι για κάτι τέτοιο θα απαιτούνταν 240-320 δισ. ευρώ σε επενδύσεις, ενώ είναι αμφίβολο αν θα υπήρχε η παραγωγική ικανότητα εντός Ε.Ε.
Ανησυχία στο μπλοκ των «φίλων της ενιαίας αγοράς» (Ολλανδία, σκανδιναβικές χώρες, χώρες της Βαλτικής, Τσεχία, Πολωνία) προκαλεί, επιπλέον, η εξαίρεση από τους κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων για την επιδότηση νέων μονάδων παραγωγής. Η κ. Βέσταγερ επιχείρησε να κατευνάσει τους φόβους περί στρέβλωσης τονίζοντας ότι οι επιδοτήσεις θα αφορούν αποκλειστικά δραστηριότητες που είναι «οι πρώτες στο είδος τους» (first-of-a-kind), ώστε εξ ορισμού να μην πλήττεται ο ανταγωνισμός. Η έγκριση, πρόσθεσε, θα εξαρτάται επίσης από την αναλογικότητα της ενίσχυσης (η οποία προϋποθέτει τη συμμετοχή και του ιδιωτικού τομέα), ενώ θα πρέπει επίσης να φανεί ότι η συγκεκριμένη δραστηριότητα θα έχει θετικό αντίκτυπο πανευρωπαϊκά.
Το ολλανδικό μπλοκ εκφράζει επίσης φόβους για τις πιθανές συνέπειες του μηχανισμού παρακολούθησης εξαγωγών που η Κομισιόν προτείνει για τον τομέα – αντίστοιχου με το μηχανισμό εξουσιοδότησης που θεσμοθετήθηκε στις αρχές του 2021 για τις εξαγωγές εμβολίων κατά της Covid-19. Η επέκταση τέτοιων μηχανισμών σε σειρά κλάδων υπονομεύει τον ισχυρισμό της Ε.Ε. ότι είναι μία δύναμη που στηρίζει το ελεύθερο εμπόριο, ενώ την εκθέτει σε αντίποινα από όλες μεγάλες χώρες-παραγωγούς, σύμφωνα με τους επικριτές της.
Ο κ. Μπρετόν, απαντώντας, τόνισε ότι η ύπαρξη του μηχανισμού για τα εμβόλια έπαιξε κρίσιμο ρόλο στις διαπραγματεύσεις του με τρίτες χώρες που είχαν παγώσει τις εξαγωγές ώστε να τις πείσεις να αλλάξουν στάση. Πρόσθεσε δε ότι η πρόβλεψη είναι να ενεργοποιείται μόνο ως «μέτρο ύστατης καταφυγής». Αξιωματούχος της Κομισιόν σημειώνει ότι ο μηχανισμός θα ενεργοποιείται μόνο αν έχουν ληφθεί αντίστοιχα μέτρα από άλλες χώρες.
kathimerini
