Είναι 9.59 π.μ. της 11ης Σεπτεμβρίου, όταν ο νότιος Πύργος του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου χτυπημένος από το αεροσκάφος της United Airlines καταρρέει. Μαζί του παρασύρει στα χαλάσματα τον ναό του Αγίου Νικολάου, ο οποίος στεκόταν εκεί για σχεδόν έναν αιώνα. Ήταν ο μόνος θρησκευτικός χώρος που καταστράφηκε κατά τη διάρκεια των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου.

Από την επόμενη κι όλας μέρα ξεκίνησε ένας πολυετής αγώνας για την ανοικοδόμησή του.

«Είχαμε χάσει εκείνη την ημέρα τριάντα εφτά ανθρώπους ήρωες. Την επόμενη μέρα, 12 του μηνός, κατεβήκαμε με τον Αρχιεπίσκοπο Δημήτριο, πήγαμε να δούμε τον ναό του Αγίου Νικολάου και είχε εξαφανιστεί» μας λέει ο Πάτερ Αλέξανδρος Καρλούτσος, ο γενικός αρχιερατικός επίτροπος της Ελληνορθόδοξης Αρχιεπισκοπής Αμερικής.

«Αμέσως είπαμε με τον Αρχιεπίσκοπο ότι πρέπει να δούμε τον κυβερνήτη Πατάκη, ο οποίος μας είπε ότι θα μας βοηθήσει έτσι ώστε να χτιστεί ξανά η εκκλησία εκεί. Η μεγάλη καταστροφή χρειαζόταν μια μεγάλη νίκη, γι’ αυτό μας είπε ότι η εκκλησία αυτή θα είναι η νίκη της ελπίδος και της πίστεως και της αγάπης».

Δείτε εδώ ολόκληρη την συνέντευξη του Πατέρα Αλέξανδρου Καρλούτσου (video):

Επιμέλεια Βίντεο: Μαρία Νικολαΐδου

Η Ελληνορθόδοξη Αρχιεπισκοπή της Αμερικής ενεπλάκη σε χρονοβόρες διαδικασίες, συνάντησε γραφειοκρατικά εμπόδια, αντέκρουσε τις αντιρρήσεις υπευθύνων της λιμενικής αρχής που πίστευαν ότι στο «Σημείο Μηδέν» δεν θα πρέπει να υπάρχει Εκκλησία, ωστόσο δεν εγκατέλειψε την προσπάθεια.

Όπως μας εξηγεί ο Πάτερ Αλέξανδρος Καρλούτσος, σημαντικό ρόλο ώστε να υλοποιηθεί το σχέδιο για την ανοικοδόμηση του ναού του Αγίου Γεωργίου έπαιξε ο πρώην κυβερνήτης της Νέας Υόρκης Άντριου Κουόμο.

«Ο Ανδρέας γεννήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου, την ίδια μέρα που γιορτάζουμε τον Άγιο Nικόλαο και πάντα ήταν προσφιλής προς τους Έλληνες επειδή μεγάλωσε στην Αστόρια».

Τελικά, βρέθηκε η χρυσή τομή. Αποφασίστηκε η Εκκλησία να χτιστεί λίγα μέτρα πιο μακριά από το «Σημείο Μηδέν», σε έναν λόφο, όπου θα βλέπει από ψηλά το Μνημείο της 11ης Σεπτεμβρίου.

Τη σχεδίαση του Αγίου Νικολάου ανέλαβε ο βραβευμένος Ισπανός αρχιτέκτονας Σαντιάγο Καλατράβα, πηγή έμπνευσης του οποίου υπήρξε και η Αγία Σοφιά. Για την κατασκευή, χρησιμοποιήθηκε πεντελικό μάρμαρο, το οποίο ήρθε από την Ελλάδα. Η τοποθεσία και το υλικό κατασκευής του έργου είναι και δύο από τους λόγους για τους οποίους αποκαλούν τον Ιερό Ναό και μνημείο «Παρθενώνα της Ορθοδοξίας».

Σύμφωνα με τον πάτερ Αλέξανδρο Καρλούτσο τα χρήματα που χρειάστηκαν για την κατασκευή του, γύρω στα 85 εκατομμύρια δολάρια, συγκεντρώθηκαν χάρη στη γενναιοδωρία των Ελλήνων οι οποίοι «είναι ευεργέτες είναι και φιλάνθρωποι όταν τους μιλήσεις στο φιλότιμο και τους παρουσιάσεις ένα όραμα μπροστά τους».

Η μη κερδοσκοπική οργάνωση «Φίλοι του Αγίου Νικολάου» που ιδρύθηκε τον Δεκέμβριο του 2019 έπαιξε σημαντικό ρόλο ώστε να βρεθούν οι απαραίτητοι πόροι, καθώς σε αυτήν εκτός από τον Αρχιεπίσκοπο Ελπιδοφόρο, συμμετέχουν εξέχοντα ονόματα της Ομογένειας, όπως ο Γιάννης Κατσιματίδης, η οικογένεια Σπανού και ο Μάικλ Ψαρός.

Φωταγώγηση του ναού την επέτειο των 20 ετών από την 11η Σεπτεμβρίου

20 χρόνια μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις που πάγωσαν τον πλανήτη, ο Ιερός Ναός του Αγίου Νικολάου φωτίστηκε ξανά στέλνοντας μήνυμα ελπίδας σε όλον τον κόσμο.

Τα ονόματα των ελληνοαμερικανικής καταγωγής θυμάτων αναγνώστηκαν ένα ένα κατά τη διάρκεια της επιμνημόσυνης δέησης που τέλεσε στη μνήμη τους ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος, ο οποίος σημείωσε «Στο σημείο μηδέν οι Έλληνες ορθόδοξοι κατόρθωσαν με την βοήθεια του Θεού και του Αγίου Νικολάου το θαύμα, εκεί που υπήρχαν στάχτες και θάνατος, εμείς αναστήσαμε ένα μνημείο».

Η Εκκλησία του Αγίου Νικολάου, που φιλοξενείται σε έναν χώρο τρεις φορές πιο μεγάλο από τον αρχικό, δεν θα αποτελεί αποκλειστικό χώρο λατρείας για τους ορθόδοξους πιστούς. Έχει ξεχωριστό τμήμα το οποίο θα υποδέχεται πιστούς κι άλλων δογμάτων και θρησκειών προκειμένου να μπορούν κι εκείνοι να τιμούν τη μνήμη των νεκρών τους. Σκοπός είναι να σταλεί μήνυμα υπέρ της θρησκευτικής ανεκτικότητας και κατά της μισαλλοδοξίας την οποία εξέφραζαν τα τρομοκρατικά χτυπήματα της Αλ Κάιντα.

Σύμφωνα με τον Πάτερ Αλέξανδρο Καρλούτσο κάθε χρόνο υπολογίζεται ότι θα επισκέπτονται το μνημείο 5 με 7 εκατομμύρια άνθρωποι, οι οποίοι θα έχουν την ευκαιρία να δουν την ελληνική τέχνη και να θαυμάσουν τις ξεχωριστές εικόνες που αγιογραφεί ο Πάτερ Λουκάς από το Άγιο Όρος.

Η αποπεράτωση του ιερού ναού του Αγίου Νικολάου αναμένεται έως το Πάσχα του 2022. Τα επίσημα εγκαίνια θα γίνουν στις 4 Ιουλίου κατά τους εορτασμούς των 100 ετών από την ίδρυση της Ελληνορθόδοξης Αρχιεπισκοπής Αμερικής.

Η ιστορία του ναού του Αγίου Νικολάου

Όταν οι πρώτοι Έλληνες έφτασαν στη Νέα Υόρκη το 1892, στο νούμερο 155 της οδού Cedar του Μανχάταν έφτιαξαν ένα καφενείο, το οποίο αποτελούσε καθημερινό τόπο συνάντησής τους. Λίγα χρόνια αργότερα το 1916 το μετέτρεψαν σε εκκλησία, αφού πλέον είχαν μεταναστεύσει μόνιμα στη νέα τους πατρίδα μαζί με τις οικογένειές τους και ήθελαν έναν τόπο λατρείας για να παντρεύονται και να βαφτίζουν τα παιδιά τους.

Αφιέρωσαν τον ναό στον Άγιο Νικόλαο, αφού πολλοί από τους Έλληνες μετανάστες ήταν οι ίδιοι ναυτικοί ή είχαν στενούς συγγενείς. Για πολλά χρόνια ο ναός του Αγίου Νικολάου αποτελούσε σημείο αναφοράς για τους Έλληνες που έφταναν στη Νέα Υόρκη. Ήταν το πρώτο μέρος που επισκέπτονταν για να ανάψουν ένα κερί ή να προσευχηθούν, αφού έφευγαν από τη νήσο Έλις και ξεκινούσαν τη νέα τους ζωή στην αμερικανική μεγαλούπολη.

Καθώς περνούσαν τα χρόνια η γύρω περιοχή άλλαξε μορφή και από μία γειτονιά Ελλήνων, Λιβανέζων και Σύρων μεταναστών μετατράπηκε σε ένα πολύβουο επιχειρηματικό κέντρο. Ο ναός αντιστάθηκε και παρέμεινε ακλόνητος στη θέση του ακόμα και κατά τη διάρκεια της κατασκευής του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου τη δεκαετία του 60. Περικυκλώθηκε όμως από έναν ιδιωτικό χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων και το Ενοριακό συμβούλιο υπό τον Δημήτρη Μανιάτη δέχθηκε αφόρητες πιέσεις να τον πουλήσει έναντι εκατομμυρίων δολαρίων. Ωστόσο, όλες οι προσφορές απορρίφθηκαν με το σκεπτικό ότι δεν υπάρχει καμία τιμή με την οποία μπορούν να εξαγοραστούν οι συναισθηματικοί δεσμοί τόσων γενεών Ελλήνων με αυτήν την Εκκλησία.

Σήμερα ο Πάτερ Αλέξανδρος Καρλούτσος ευγνωμονεί όσους αρνήθηκαν τότε, όπως λέει, να πουλήσουν το πνευματικό σπίτι τους. «Εμείς τώρα αυτό που κάνουμε είναι να τιμήσουμε τους προγόνους μας, να τιμήσουμε αυτούς τους ανθρώπους που ήρθαν τότε και άνοιξαν τον δρόμο για αυτή τη μεγάλη πορεία της Αμερικής, των Ελληνοαμερικανών που έχουν φτάσει σήμερα στα μεγαλύτερα αξιώματα».

Φωτίστηκε με μπλε χρώματα ο ναός του Αγ. Νικολάου στη Νέα Υόρκη (video)