Ένα πολύ σκληρό άρθρο για το πολύνεκρο δυστύχημα με τη σύγκρουση τρένων στα Τέμπη δημοσίευσαν οι New York Times μιλώντας για αδικαιολόγητες καθυστερήσεις, ενώ σημειώνουν ότι η Ελλάδα έχει από τα πιο επικίνδυνα σιδηροδρομικά δίκτυα στην Ευρώπη
Όπως γράφει, η ελληνική Κυβέρνηση έπρεπε να είχε εγκαταστήσει ένα σύστημα ασφαλείας πριν από σχεδόν τρία χρόνια, το οποίο σχεδιάστηκε για να αποτρέψει το ενδεχόμενο μετωπικής σύγκρουσης τρένων όπως αυτό που οδήγησε στη χειρότερη σιδηροδρομική τραγωδία στην ιστορία της Ελλάδας.
Την ώρα που τα δύο τρένα κινούνταν αντίθετα στην ίδια γραμμή με υψηλές ταχύτητες, οι υπεύθυνοι του σταθμού έπρεπε να βασιστούν σε ένα σύστημα που ήταν πολύ λιγότερο εξελιγμένο από αυτό που χρησιμοποιείται σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Ακόμη και το στοιχειώδες σύστημα δεν ήταν πλήρως λειτουργικό καθώς τα φώτα και τα σήματα ήταν εκτός λειτουργίας, δήλωσαν αξιωματούχοι, καθώς έψαχναν σε ότι είχε απομείνει από το τρένο για νεκρούς. Οι καθυστερήσεις και τα λάθη άφησαν την μεγαλύτερη σιδηροδρομική γραμμή της Ελλάδας ευάλωτη σε αυτό που έχει σχεδιαστεί για να αποτρέπει κάθε σύστημα ασφαλείας: το ανθρώπινο λάθος.
Πολλά ήταν αυτά παραμένουν ασαφή το βράδυ που 57 άτομα έχασαν τη ζωή τους. Αξιωματούχοι και ειδικοί συμφώνησαν ότι αν υπήρχε ένα σύγχρονο σύστημα ασφαλείας όπως είχε προγραμματιστεί, θα ήταν σχεδόν αδύνατο για ένα εμπορικό τρένο να καταλήξει στην ίδια γραμμή με ένα γεμάτο επιβατικό τρένο.
Θα είχαν ηχήσει προειδοποιήσεις και θα είχαν παρέμβει αυτόματα φρένα. «Ναι, σίγουρα», λέει ο Josef Doppelbauer, επικεφαλής του οργανισμού σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος προειδοποιεί για σημαντικές ελλείψεις στο ελληνικό σύστημα ασφάλειας των σιδηροδρόμων εδώ και χρόνια.
Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε για «τραγικό ανθρώπινο λάθος». Ο υπουργός Μεταφορών παραιτήθηκε, αναγνωρίζοντας ότι οι προσπάθειες για τη βελτίωση της ασφάλειας των σιδηροδρόμων ήταν ανεπαρκείς. Και ο σταθμάρχης της Λάρισας, αντιμετωπίζει πολλές κατηγορίες συμπεριλαμβανομένης της ανθρωποκτονίας από αμέλεια.
Το σύστημα σιδηροδρόμων της Ελλάδας είναι σταθερά από τα πιο επικίνδυνα στην Ευρώπη, παρά το ότι έλαβε 700 εκατομμύρια δολάρια σε χρήματα εκσυγχρονισμού από την Ευρωπαϊκή Ένωση την τελευταία δεκαετία.
«Το σύστημα στη Λάρισα είναι ανεπαρκές εδώ και χρόνια»
Η εγκατάσταση του νέου συστήματος ασφαλείας καθυστέρησε τόσο πολύ που ένας αξιωματούχος παραιτήθηκε πέρυσι για να διαμαρτυρηθεί για αυτό που αποκάλεσε «αδικαιολόγητες καθυστερήσεις».
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένει από τα 27 κράτη μέλη της να εισαγάγουν εξελιγμένες νέες διαδικασίες γνωστές ως Ευρωπαϊκό Σύστημα Ελέγχου Τρένων έως το τέλος της δεκαετίας. Αυτό το σύστημα παρακολουθεί τα τρένα και παίρνει τον έλεγχο εάν αναπτύσσουν ταχύτητα, τρέχουν με κόκκινα φανάρια ή καταλήγουν σε λάθος τροχιά.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιθυμεί να επεκτείνει τις διασυνοριακές σιδηροδρομικές υπηρεσίες και η εναρμόνιση των προτύπων ασφάλειας σε όλο το τμήμα αποτελεί μέρος της στρατηγικής. Αλλά η εφαρμογή ήταν ασυνεπής, όπως δείχνει η συντριβή στα Τέμπη.
Το Λουξεμβούργο, η μικρότερη και πλουσιότερη χώρα της Ένωσης, χρησιμοποιεί ήδη το νέο σύστημα στην πορεία του. Το Βέλγιο σχεδιάζει να είναι πλήρως λειτουργικό έως το 2025. Άλλες χώρες έχουν αναβαθμίσει τις κύριες διαδρομές τους.
Τα αρχεία της ΕΕ δείχνουν ότι η χώρα δεν είχε ποτέ εθνικό αυτοματοποιημένο σύστημα ασφαλείας. Και το σύστημα στη Λάρισα είναι ανεπαρκές εδώ και χρόνια γιατί έλειπαν τμήματα του βασικού εξοπλισμού σηματοδότησης, δήλωσε ο πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων του ΟΣΕ, Νικόλαος Τσικαλάκης.
Η ακριβής αιτία της αργής αναβάθμισης του συστήματος ασφαλείας δεν είναι ακόμη ξεκάθαρη, αλλά αξιωματούχοι και ειδικοί του συνδικάτου και της ασφάλειας ανέφεραν τους σφιχτούς προϋπολογισμούς, τα ζητήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας που σχετίζονται με τον κορονοϊό, τις γραφειοκρατικές καθυστερήσεις και τις συμβάσεις ως παράγοντες που συμβάλλουν.
Διάφορα στελέχη του σιδηροδρομικού συνδικάτου έχουν γράψει οργισμένες επιστολές στην ελληνική κυβέρνηση εδώ και χρόνια, ακόμη και τον Φεβρουάριο, προειδοποιώντας για προβλήματα ασφάλειας. Η επιστολή προειδοποιούσε δυσοίωνα για τραγωδία και επέκρινε τους Έλληνες αξιωματούχους για την αμέλειά τους.
«Δεν θέλω δάκρυα ή αίμα στις ράγες»
«Δεν θα περιμένουμε το επικείμενο ατύχημα για να τη δούμε να χύνει κροκοδείλια δάκρυα», ανέφερε η επιστολή. «Τι περιμένετε για να επέμβετε;» «Έχουμε ενημερώσει κάθε κυβέρνηση για αυτά τα προβλήματα, αλλά δεν βρήκαμε ανοιχτά αυτιά», είπε ο κ. Τσικαλάκης. «Έτσι συνέβη αυτό το τραγικό ατύχημα. Δεν θέλω δάκρυα ή αίμα στις ράγες».
Αξιωματούχοι σιδηροδρομικής ασφάλειας στην Ευρώπη δήλωσαν ότι οι ελληνικές αρχές έχουν παραμελήσει το κρίσιμο καθήκον της επίβλεψης και της ενημέρωσης των διαδικασιών ασφάλειας και του εξοπλισμού σε όλο το δίκτυο. Αυτό θα μπορούσε να είχε βελτιώσει ακόμη και το υποτυπώδες σύστημα ασφαλείας της χώρας, είπαν.
Η συντριβή υπογραμμίζει την περιορισμένη ισχύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης να απαιτεί βελτιώσεις από τους σιδηροδρόμους, παρόλο που καταβάλλει χρήματα σε αυτούς. Η ΕΕ έχει διαθέσει περίπου 117 εκατομμύρια δολάρια ειδικά για βελτιώσεις ασφάλειας στη γραμμή Αθήνα-Θεσσαλονίκη όπου συνετρίβησαν τα τρένα.
Το πιο θανατηφόρο σύστημα στην Ευρώπη
Ο κ. Doppelbauer, του οργανισμού σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είπε ότι ο οργανισμός ασφαλείας του είχε εκδώσει εκθέσεις που παροτρύνουν τα κράτη μέλη να βελτιωθούν, αλλά δεν μπορούσε να αναγκάσει τις εθνικές κυβερνήσεις να αλλάξουν. Σύμφωνα με διάφορα πρότυπα, η Ελλάδα έχει το πιο θανατηφόρο σιδηροδρομικό σύστημα στην Ευρώπη.
«Έχουμε συντάξει ένα σχέδιο δράσης και ζητήσαμε από τις ελληνικές αρχές να υποβάλουν έκθεση για το σχέδιο δράσης», είπε. «Αλλά οι δυνάμεις μας είναι περιορισμένες». Πρότεινε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο διοικητικός βραχίονας του μπλοκ, θα μπορούσε να λάβει νομικά μέτρα κατά της Ελλάδας επειδή δεν τηρούσε τα πρότυπα ασφαλείας.
Την Πέμπτη, ωστόσο, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εμφανίστηκαν διαλλακτικοί. Ο Adalbert Jahnz, εκπρόσωπος της Επιτροπής, δήλωσε ότι το μπλοκ παρείχε οικονομική υποστήριξη στην Ελλάδα και παρέμεινε σε στενή επαφή με τις αρχές εκεί.
Ωστόσο, οι ελληνικές αρχές δεν ήταν διαφανείς σχετικά με σημαντικές σιδηροδρομικές λεπτομέρειες. Δύο εβδομάδες πριν από τη συντριβή, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι οδήγησαν την Ελλάδα στο δικαστήριο για την άρνησή της να δημοσιοποιήσει τη βασική σύμβαση που περιγράφει λεπτομερώς τον τρόπο διαχείρισης του σιδηροδρόμου καθώς εκσυγχρονίζεται.
