Νέα στοιχεία που εξέτασαν αξιωματούχοι των ΗΠΑ φαίνεται να φανερώνουν ότι μια φιλο-ουκρανική ομάδα πραγματοποίησε την επίθεση στους αγωγούς του Nord Stream πέρυσι. Αυτή η πληροφορία αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την απόδοση ευθυνών -σύμφωνα με τους New York Times- για μια πράξη σαμποτάζ που έχει απασχολήσει ερευνητές και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού για μήνες.
Οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ δήλωσαν ότι δεν είχαν αποδείξεις ότι ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντιμίρ Ζελένσκι ή οι κορυφαίοι επιτελείς του του συμμετείχαν στην επιχείρηση, ούτε ότι οι δράστες ενέργησαν υπό την εντολή κυβερνητικών αξιωματούχων της Ουκρανίας.
,
Η επίθεση στους αγωγούς φυσικού αερίου, οι οποίοι συνδέουν τη Ρωσία με τη Δυτική Ευρώπη, τροφοδότησε δημόσιες εικασίες σχετικά με το ποιος φταίει (από τη Μόσχα μέχρι το Κίεβο και από το Λονδίνο μέχρι την Ουάσινγκτον) και παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα άλυτα μυστήρια στον πόλεμο της Ρωσίας με την Ουκρανία.
Η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της θεωρήθηκαν από ορισμένους αξιωματούχους ότι έχουν το πιο λογικό κίνητρο να επιτεθούν στους αγωγούς, καθώς έχουν αντιταχθεί στο έργο εδώ και χρόνια, ονομάζοντάς το απειλή της εθνικής ασφάλειας, διότι θα επέτρεπε στη Ρωσία να πουλάει αέριο πιο εύκολα στην Ευρώπη. Οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης και του στρατού της Ουκρανίας δηλώνουν, πάντως, ότι δεν είχαν καμία ανάμειξη στην επίθεση και δεν γνωρίζουν ποιος την πραγματοποίησε.
Οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ εξηγούν ότι υπήρχαν πολλά που δεν ήξεραν για τους δράστες της επίθεσης. Τα νέα στοιχεία υποδηλώνουν ότι ήταν αντίπαλοι του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, αλλά δεν διευκρινίζουν ποια ήταν τα μέλη της ομάδας ή που κατευθύνθηκαν και πώς πληρώθηκαν για την αποστολή. Οι ΗΠΑ αρνήθηκαν να αποκαλύψουν τη φύση και την προέλευση των πληροφορίων αυτών, καθώς και την πραγματική τους αξία. Επίσης, ανέφεραν πως δεν υπάρχουν ακόμα απόλυτα συμπεράσματα, υπονοώντας πως η έρευνα διεξάγεται μέσω έμπιστων πηγών με διασυνδέσεις στην ουκρανική κυβέρνηση.
Αρχικά, ορισμένες εικασίες των ΗΠΑ και της Ευρώπης επικεντρώθηκαν στην πιθανή ρωσική υπαιτιότητα, ειδικά δεδομένης της δύναμής της στις υποθαλάσσιες επιχειρήσεις, αν και δεν είναι σαφές ποιο κίνητρο θα είχε το Κρεμλίνο για να σαμποτάρει τους αγωγούς, δεδομένου ότι ήταν μια σημαντική πηγή εσόδων και ένα μέσο για τη Μόσχα για να ασκεί επιρροή στην Ευρώπη. Το κόστος επισκευής των αγωγών εκτιμάται στα περίπου 500 εκατομμύρια δολάρια. Οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ λένε ότι δεν έχουν βρει κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει την ανάμειξη της Ρωσίας στην επίθεση.
Οι ΗΠΑ, βάσει με τα νέα στοιχεία, πιστεύουν πλέον ότι οι σαμποτέρ ήταν πιθανότατα ουκρανικής ή ρωσικής υπηκοότητας, ίσως και ένας συνδυασμός των δύο. Δεν πιστεύουν ότι πρόκειται για Αμερικανούς ή Βρετανούς.
Οι αγωγοί καταστράφηκαν από εκρήξεις βαθιά στη θάλασσα τον Σεπτέμβριο, σε αυτό που οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ περιγράφουν ως μια πράξη σαμποτάζ. Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είχαν δηλώσει δημοσίως ότι πιστεύουν πως η καταστροφή του Nord Stream πιθανότατα είχε χρηματοδοτηθεί από κάποιο κράτος, κυρίως λόγω της πολυπλοκότητας της αποστολής και επειδή οι δράστες προσέγγισαν και πυροδότησαν τα εκρηκτικά στον βυθό της Βαλτικής Θάλασσας χωρίς να ανιχνευθούν. Οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ δεν έχουν δηλώσει δημοσίως κάτι αντίστοιχο.
Τα εκρηκτικά πιθανότατα φυτεύτηκαν από έμπειρους δύτες, που δεν ανήκαν σε στρατιωτικό σώμα ή μυστικές υπηρεσίες, όπως όλα δείχνουν πια, σύμφωνα με τις νέες πληροφορίες των ΗΠΑ. Όμως, είναι πιθανό οι δράστες να εκπαιδεύτηκαν από κυβερνητικό μέσο, πριν την εκτέλεση της αποστολής.
Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι δηλώνουν ότι εξακολουθούν να υπάρχουν τεράστια κενά σε ό,τι αφορά την υπόθεση, παρότι οι Ευρωπαίοι εταίροι τους φαίνεται να γνωρίζουν περισσότερα από τους ίδιους. Παρ’ όλα αυτά, αυτή η αποκάλυψη ίσως να κατευθύνει την έρευνα σε μια νέα κατεύθυνση, που ίσως έχει μεγάλες επιπτώσεις στον «συνασπισμό» που υποστηρίζει την Ουκρανία.
Οποιαδήποτε υπόνοια για ουκρανική συμμετοχή, είτε άμεση, είτε έμμεση, στο σαμποτάζ θα μπορούσε να αναστατώσει την εύθραυστη σχέση μεταξύ Ουκρανίας και Γερμανίας, της οποίας οι πολίτες ανέχονται τις υψηλές τιμές στην ενέργεια εις το όνομα της αλληλεγγύης προς τον ουκρανικό λαό.
Πάντως, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι είναι διχασμένοι, καθώς δεν είναι βέβαιοι πόσο βάρος πρέπει να δώσουν προς το παρόν σε αυτές τις νέες πληροφορίες. Μάλιστα, όλοι τους μίλησαν στους New York Times υπό καθεστώς ανωνυμίας.
Παράλληλα, όλοι τους δήλωσαν αισιόδοξοι πως οι υπηρεσίες κατασκοπείας θα καταφέρουν να εντοπίσουν ακόμα περισσότερες πληροφορίες, οι οποίες θα τους βοηθήσουν να βγάλουν ένα τελικό συμπέρασμα. Το πότε θα συμβεί αυτό, παραμένει άγνωστο…
«Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι απέφυγαν να αποκαλύψουν το είδος των πληροφοριών, το πώς αποκτήθηκαν αυτές ή οποιαδήποτε λεπτομέρεια για το κατά πόσο ισχυρά είναι τα αποδεικτικά στοιχεία. Είπαν ότι δεν υπάρχουν ακλόνητα συμπεράσματα», καταλήγει η εφημερίδα.
Breaking News: A pro-Ukrainian group may have carried out the attack on the Nord Stream pipelines last year, intelligence reviewed by U.S. officials suggested. https://t.co/KFoOp9RyZk
— The New York Times (@nytimes) March 7, 2023
Η Ρωσία μέσω του Αναπληρωτή Πρεσβευτή στον ΟΗΕ ανακοίνωσε πως το δημοσίευμα των New York Times για τις εκρήξεις στον Nord Stream δικαιολογεί τη διεξαγωγή διεθνούς έρευνας.
Συγκεκριμένα, «αποδεικνύει μόνο ότι η πρωτοβουλία μας για την έναρξη μιας διεθνούς έρευνας υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ είναι απολύτως επίκαιρη», είπε χαρακτηριστικά ο Αναπληρωτής Πρεσβευτής της Ρωσίας στον ΟΗΕ, Ντμίτρι Πολιάνσκι.
Επίσης, ανακοίνωσε ότι η Ρωσία σχεδιάζει να αιτηθεί ψηφοφορία στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ μέχρι τα τέλη Μαρτίου για το σχέδιο ψηφίσματός της που ζητά από τον Γενικό Γραμματέα Αντόνιο Γκουτέρες να ξεκινήσει μια τέτοια έρευνα.
