Οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και ο πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Ιράν διαμορφώνουν εντελώς καινούργιες συνθήκες όχι μόνο για τις χώρες της περιοχής, αλλά για ολόκληρο τον πλανήτη. Όσοι αντιλαμβάνονται το διακύβευμα της σύγκρουσης δεν μπορούν να αισθάνονται άνετα για τις συνέπειες μιας κλιμάκωσης στην περιοχή. Συνέπειες που μπορούν να γίνουν τρομακτικές για την οικονομία, τα ενεργειακά αποθέματα, την αλυσίδα ενεργειακού εφοδιασμού, την αύξηση του κόστους ζωής, την πιθανή δημιουργία πληθωρισμού και στασιμοπληθωρισμού, αλλά πέρα από αυτά θα έχουν και άμεσες συνέπειες στον πρωτογενή τομέα, καθώς το πετρέλαιο παραμένει η βασική ενεργειακή επιλογή που βοηθά καταλυτικά στην καλλιέργεια βασικών διατροφικών προϊόντων.
Οι τιμές για την μεταφοράς πετρελαίου για τις διαδρομές της Μέσης Ανατολής έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, αφού κάποιες πλοιοκτήτριες και διαχειρίστριες εταιρείες δεξαμενόπλοιων σταμάτησαν να προσφέρουν τα πλοία τους, καθώς συνεχίζουν να αξιολογούν τους κινδύνους από τη σύγκρουση του Ισραήλ με το Ιράν, τροφοδοτώντας έτσι ανησυχίες για τις ροές αργού πετρελαίου από την περιοχή.
Τα ναύλα για τα δεξαμενόπλοια VLCC που μεταφέρουν πετρέλαιο από τη Μέση Ανατολή προς την Ανατολική Ασία αυξήθηκαν σχεδόν 60% σε λιγότερο από μία εβδομάδα, την στιγμή η προσφορά πλοίων για τις συγκεκριμένες διαδρομές είναι μικρή.
Η Ελλάδα σε μια ακραία σύγκρουση θα υποστεί προφανέστατα τις ίδιες συνέπειες με τις υπόλοιπες χώρες σε μια ήδη βεβαρυμμένη κατάσταση από την ακρίβεια που βιώνουν οι Έλληνες πολίτες στην καθημερινότητά τους. Υπάρχει όμως και ένας άλλος λόγος που θα διαμορφώσει ασφυκτικές οικονομικές συνθήκες στη χώρα μας, καθώς το πλήγμα που μπορεί να δεχθεί η ελληνική εμπορική ναυτιλία, η οποία αποτελεί ηγέτιδα δύναμη σε παγκόσμιο επίπεδο στη μεταφορά πετρελαίου. Κάτι τέτοιο θα έχει αντίκτυπο και στην μείωση των εσόδων της ελληνικής οικονομίας, αν υπολογίσουμε τη ζημιά σε κάποια δισεκατομμύρια ευρώ που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο τροφοδοτούν τα ταμεία της χώρας.
Για να γίνω πιο συγκεκριμένος αξίζει μόνο να αναφέρω πως η Ελληνική ναυτιλία διαχειρίζεται περίπου το 20% της παγκόσμιας θαλάσσιας μεταφορικής ικανότητας. Ο ελληνικός στόλος ξεπερνά τα 5.000 πλοία, γεγονός που καθιστά την Ελλάδα πρώτη ναυτιλιακή δύναμη παγκοσμίως με βάση τη χωρητικότητα. Ο κλάδος δημιουργεί ετήσια έσοδα άνω των 40 δισ. δολαρίων, εκ των οποίων τα 14 δισ. δολάρια επιστρέφουν στην ελληνική οικονομία. Παράλληλα, ο τομέας προσφέρει 150.000 θέσεις εργασίας, άμεσα και έμμεσα, σε θάλασσα και στεριά. Επιπλέον, η ελληνική ναυτιλία ελέγχει τους μεγαλύτερους στόλους δεξαμενόπλοιων και πλοίων υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), ενώ κατέχει τη δεύτερη θέση στα bulk carriers και LPG. Πάνω από το 40% του αργού πετρελαίου που φτάνει στην Ευρώπη διακινείται με ελληνικά πλοία.
Σύμφωνα πάντως με συγκεντρωτικά στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους αυτή την στιγμή οι Ελληνικές αρχές, συνολικά 271 πλοία ελληνικής πλοιοκτησίας δραστηριοποιούνται αυτή τη στιγμή στην ευρύτερη περιοχή.
Από αυτά, 199 πλοία βρίσκονται στον Περσικό Κόλπο και 72 στο Στενό του Ορμούζ, δηλαδή στο πιο ευαίσθητο και δυνητικά επικίνδυνο τμήμα της περιοχής.
Αν συνυπολογίσουμε ότι μόνο από αυτά τα φορτία θα διατεθούν δυνητικά στην αγορά κάποια εκατομμύρια βαρέλια πετρέλαιο, μπορούμε να αντιληφθούμε το μέγεθος της ζημιάς αν αυτά τα πλοία, αλλά και άλλα ελληνικών συμφερόντων εγκλωβιστούν στα στενά του Ορμούζ ή ακόμα χειρότερα αν χτυπηθούν κάποια από αυτά σε μια γενικευμένη σύρραξη.
Μόνο και μόνο αυτοί οι αριθμοί που δίδονται κατά προσέγγιση, θα έπρεπε να έχουν κινητοποιήσει την ελληνική κυβέρνηση. Η Ελλάδα με κάποιον τρόπο θα πρέπει να ενεργοποιηθεί για την υπεράσπιση των πληρωμάτων αλλά και κομβικών οικονομικών της συμφερόντων.
Η Ελλάδα, προς το παρόν, δεν έχει αποστείλει πολεμικό πλοίο στην περιοχή, ενώ συμμετοχή σε ευρύτερες ναυτικές αποστολές βρίσκεται υπό διερεύνηση. Το βάρος δίνεται στην πρόληψη, την πληροφόρηση και τον συντονισμό με τον εφοπλιστικό κόσμο.
Η προστασία της ελληνική εμπορικής ναυτιλίας με κάθε μέσο, είναι εκ των ων ουκ άνευ. Επειδή λοιπόν τα έκτακτα προβλήματα απαιτούν και έκτακτες λύσεις η χώρα μας ίσως θα έπρεπε να μελετήσει την πρόταση να ενεργοποιηθεί μέσω των Ενόπλων Δυνάμεων υποστηρικτικά επί του πεδίου στην περιοχή, ένα δίχτυ προστασίας για την ελληνική ναυτιλία.
Προφανώς και κανένας δεν προτείνει την πολεμική εμπλοκή της Ελλάδας σε αυτή τη σύγκρουση, αλλά αναρωτιέμαι με ποιον άλλο τρόπο πέρα από την διακριτική παρουσία των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων στην περιοχή μπορούμε να προστατεύσουμε πρωτίστως τους εκατοντάδες Έλληνες ναυτικούς και δευτερευόντως τα οικονομικά μας συμφέροντα που πηγάζουν από την ναυτιλία.
Ίσως θα ήταν πρόσφορο να σχεδιάσουμε μια σοβαρή επιχείρηση στην περιοχή με την διακριτική παρουσία του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού με φρεγάτες, είτε με την αρωγή και της πολεμικής αεροπορίας και των υπερσύγχρονων Rafale. Αναρωτιέται κάποιος με ποιόν άλλο τρόπο οποιαδήποτε άλλη χώρα στον πλανήτη, που θα θεωρούνταν και θα ήταν παγκόσμια ναυτιλιακή δύναμη θα μπορούσε να προστατεύσει το έμψυχο δυναμικό του στόλου της και τα συμφέροντά της; Αν δεν έχει η Ελλάδα έννομο συμφέρον για την προστασία αυτών των πλοίων, τότε ποιος έχει; Η κατάσταση είναι πραγματικά κρίσιμη και σε αυτές τις περιπτώσεις χρειάζονται θαρραλέες και άμεσες πολιτικές αποφάσεις, οι οποίες θα δείξουν σε όλους την αποφασιστικότητά μας να υπερασπιστούμε τους ανθρώπους μας και τα συμφέροντά μας.
Tου Ανδρέα Βορύλλα , Βουλευτή Β2 Δυτικού Τομέα Αθηνών
