Η νέα συμφωνία που υπεγράφη ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ουκρανία ανοίγει την πόρτα στην Ουάσινγκτον για πρόσβαση σε φυσικούς πόρους της εμπόλεμης χώρας, ενώ θεμελιώνει έναν επενδυτικό μηχανισμό που φιλοδοξεί να εξασφαλίσει μακροπρόθεσμη στήριξη στο Κίεβο.
Ο Ντόναλντ Τραμπ παρά τις πιέσεις – κάποιες ασύμμετρες και ακραίες – προς το Κίεβο παίρνει αυτό που ζήτησε αλλά όχι στον βαθμό και με τους όρους που είχε προτείνει. Από την πλευρά της η Ουκρανία δίνει πρόσβαση στα σπάνια κοιτάσματά της στις ΗΠΑ χωρίς τις δεσμεύσεις ασφαλείας που ζητούσε ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι αλλά διασφαλίζοντας μελλοντική συνεργασία και με τις ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ που κάθε άλλο από φιλικές έχουν υπάρξει.
Το BBC ανέλυσε το προσχέδιο της συμφωνίας καταλήγοντας στα στα επτά σημαντικότερα συμπεράσματα.
1. Καμία αποπληρωμή από την Ουκρανία προς τις ΗΠΑ
Ο πρόεδρος Τραμπ έχει στο παρελθόν απαιτήσει από την Ουκρανία να επιστρέψει τα 350 δισ. δολάρια που, όπως υποστηρίζει, έχει διαθέσει η Ουάσινγκτον στον πόλεμο. Ο Ζελένσκι απέρριψε κατηγορηματικά αυτό το αίτημα.
Πλέον, η συμφωνία δεν περιλαμβάνει καμία σχετική πρόβλεψη αποπληρωμής. Ο Τραμπ παρουσίασε τη συμφωνία ως «νίκη», ισχυριζόμενος ότι οι ΗΠΑ θα αποκομίσουν «πολλά περισσότερα» από τα δισεκατομμύρια που δαπανήθηκαν κατά τη διακυβέρνηση Μπάιντεν.
2. Πιο σκληρή γλώσσα των ΗΠΑ έναντι της Ρωσίας
Η συμφωνία συνοδεύτηκε από σπάνια επιθετική ρητορική προς τη Μόσχα από πλευράς Τραμπ. Το αμερικανικό Υπουργείο Οικονομικών έκανε λόγο για «πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας» και ξεκαθάρισε ότι κανένα κράτος ή πρόσωπο που χρηματοδοτεί τον πολεμικό μηχανισμό του Κρεμλίνου δεν θα επωφεληθεί από την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
3. Πετρέλαιο και φυσικό αέριο στο τραπέζι, όχι μόνο ορυκτά
Παρότι η συμφωνία αφορά κυρίως την εκμετάλλευση των ορυκτών πόρων της Ουκρανίας, περιλαμβάνει επίσης πρόνοιες για νέα έργα πετρελαίου και φυσικού αερίου, καθώς και για σχετική υποδομή. Όλοι οι φυσικοί πόροι παραμένουν υπό ουκρανική κυριότητα, με τις ΗΠΑ να αποκτούν κοινή πρόσβαση. Αυτό θεωρείται σημαντική υποχώρηση του Κιέβου σε σχέση με προηγούμενα σχέδια.
4. Καμία σύγκρουση με τις φιλοδοξίες ένταξης στην ΕΕ
Το Κίεβο ανησυχούσε ότι η συμφωνία με τις ΗΠΑ μπορεί να έθετε σε κίνδυνο τις ενταξιακές του φιλοδοξίες στην ΕΕ.
Η τελική εκδοχή της συμφωνίας ξεκαθαρίζει ότι δεν υπάρχει σύγκρουση, αναγνωρίζει την προοπτική ένταξης και δηλώνει ότι οι ΗΠΑ θα διαπραγματευτούν καλόπιστα τυχόν αναπροσαρμογές λόγω νέων ευρωπαϊκών υποχρεώσεων της Ουκρανίας. Η συμφωνία ενθαρρύνει επίσης επενδύσεις και τεχνολογικές μεταφορές και από την ΕΕ.
5. Τα κέρδη θα επανεπενδύονται στην Ουκρανία για μια δεκαετία
Για τα πρώτα δέκα χρόνια λειτουργίας του επενδυτικού ταμείου, όλα τα κέρδη θα επανεπενδύονται αποκλειστικά στην ουκρανική οικονομία, χωρίς οικονομικό όφελος για τις ΗΠΑ. Μετά την παρέλευση της δεκαετίας, προβλέπεται διανομή κερδών μεταξύ των εταίρων. Ο Αμερικανός Υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ δήλωσε πως το μήνυμα προς τον αμερικανικό λαό είναι ότι «έχουμε την ευκαιρία να συμμετέχουμε και να ανταμειφθούμε για την υποστήριξη προς την Ουκρανία».
6. Στρατιωτική βοήθεια υπό προϋποθέσεις
Η Ουάσινγκτον συνέδεσε τη συνέχιση της στρατιωτικής βοήθειας με την υπογραφή της συμφωνίας. Η Ουκρανή αναπληρώτρια πρωθυπουργός Γιούλια Σβιριέντενκο, που μετέβη στην Ουάσινγκτον για την τελετή, ανέφερε πως προβλέπεται νέα στρατιωτική ενίσχυση, περιλαμβανομένων αμυντικών συστημάτων.
Πρόκειται για μετατόπιση από την αρχική θέση του Τραμπ, ο οποίος είχε εκφράσει πρόθεση περιορισμού της στρατιωτικής στήριξης.
7. Απουσία δεσμευτικών εγγυήσεων – ΗΠΑ μπορούν να αποχωρήσουν
Παρά τα οικονομικά ανοίγματα, η συμφωνία δεν περιλαμβάνει ρητές εγγυήσεις ασφαλείας προς την Ουκρανία. Η απροθυμία του Τραμπ να παράσχει στρατιωτικές δεσμεύσεις αντίστοιχες με του προκατόχου του Μπάιντεν παραμένει.
Η στήριξη των ΗΠΑ συνεχίζει να εξαρτάται κυρίως από τη βούληση του Λευκού Οίκου, διατηρώντας έτσι μια αίσθηση αβεβαιότητας γύρω από τον πιο κρίσιμο σύμμαχο του Κιέβου.
