Έρευνα του BBC αποκάλυψε ότι πολτοί ντομάτας που πωλούνται ως «ιταλικοί» σε πολλά σούπερ μάρκετ του Ηνωμένου Βασιλείου, περιέχουν ντομάτες που έχουν καλλιεργηθεί και συλλεχθεί στην Κίνα, χρησιμοποιώντας καταναγκαστική εργασία. Οι περισσότερες κινεζικές ντομάτες προέρχονται από την περιοχή Σιντζιάνγκ, όπου η παραγωγή τους συνδέεται με την καταναγκαστική εργασία των Ουιγούρων και άλλων- κυρίως- μουσουλμανικών μειονοτήτων. Ο ΟΗΕ κατηγορεί το κινεζικό κράτος για βασανιστήρια και κακοποίηση, ενώ η Κίνα αρνείται ότι αναγκάζει τους ανθρώπους να εργάζονται στη βιομηχανία τομάτας, υποστηρίζοντας ότι τα δικαιώματα των εργαζομένων προστατεύονται από το νόμο. Τονίζει δε, ότι η έκθεση του ΟΗΕ βασίζεται σε «παραπληροφόρηση και ψέματα».
Η Κίνα καλλιεργεί περίπου το 1/3 των ντοματών στον κόσμο και ειδικά στη βορειοδυτική περιοχή της Σιντζιάνγκ, γνωστή για το ιδανικό κλίμα της. Όπως αναφέρει το BBC, είναι επίσης η περιοχή όπου η Κίνα ξεκίνησε ένα πρόγραμμα μαζικών συλλήψεων το 2017.
«Στρατόπεδα επανεκπαίδευσης»
Ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων υποστηρίζουν ότι περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Ουιγούροι έχουν κρατηθεί σε εκατοντάδες εγκαταστάσεις, τις οποίες η Κίνα έχει ονομάσει «στρατόπεδα επανεκπαίδευσης». Σύμφωνα με μαρτυρίες ανθρώπων που μίλησαν στο BBC, 14 άνθρωποι δήλωσαν πως υπέστησαν ή έγιναν μάρτυρες καταναγκαστικής εργασίας στα χωράφια ντομάτας της Σιντζιάνγκ τα τελευταία 16 χρόνια.
«Οι σωφρονιστικές αρχές μας είπαν ότι οι ντομάτες θα εξάγονταν στο εξωτερικό», είπε ο Αχμέντ (δεν είναι το πραγματικό του όνομα), προσθέτοντας ότι εάν οι εργαζόμενοι δεν πληρούσαν τις ποσοστώσεις – έως και 650 κιλά την ημέρα – θα τους έκαναν ηλεκτροσόκ με ηλεκτροφόρα καλώδια.
Ο Μαμουτζάν, ένας Ουιγούρος δάσκαλος που φυλακίστηκε το 2015 για μια παρατυπία στα ταξιδιωτικά του έγγραφα, ξυλοκοπήθηκε επειδή δεν εκπλήρωσε τις υψηλές ποσοστώσεις ντομάτας που αναμένονταν από αυτόν.
«Με έκλεισαν σε ένα σκοτεινό κελί φυλακής όπου υπήρχαν αλυσίδες που κρέμονταν από το ταβάνι. Με κρέμασαν εκεί και μου είπαν ‘Γιατί δεν μπορείς να τελειώσεις τη δουλειά;’ Χτύπησαν πολύ δυνατά τους γλουτούς μου, με χτύπησαν στα πλευρά. Έχω ακόμα σημάδια» είπε στο BBC.
Αν και είναι δύσκολο να επαληθευτούν, αυτές οι μαρτυρίες επιβεβαιώνουν στοιχεία μιας έκθεσης του ΟΗΕ του 2022, η οποία ανέφερε βασανιστήρια και καταναγκαστική εργασία σε κέντρα κράτησης στη Σιντζιάνγκ. Συγκεντρώνοντας δεδομένα αποστολής από όλο τον κόσμο, το BBC ανακάλυψε πώς οι περισσότερες ντομάτες από τη συγκεκριμένη περιοχή, μεταφέρονται στην Ευρώπη- με τρένο μέσω Καζακστάν, Αζερμπαϊτζάν και στη Γεωργία, από όπου μεταφέρονται στην Ιταλία.
Τι έδειξε η έρευνα του BBC-Μεθολογία
Το όνομα μιας εταιρείας εμφανιζόταν επανειλημμένα ως παραλήπτης στα δεδομένα. Πρόκειται για την εταιρεία Antonio Petti, μέλος ενός ομίλου μεγάλων εταιρειών επεξεργασίας ντομάτας στην Ιταλία. Η συγκεκριμένη εταιρεία έλαβε περισσότερα από 36 εκατομμύρια κιλά ντοματοπελτέ από την εταιρεία Xinjiang Guannong και τις θυγατρικές της μεταξύ 2020 και 2023, σύμφωνα με τα στοιχεία. Ο όμιλος Petti παράγει προϊόντα ντομάτας με τη δική του επωνυμία, αλλά προμηθεύει και σε σούπερ μάρκετ σε όλη την Ευρώπη που τα πωλούν ως δικά τους επώνυμα προϊόντα.
Η έρευνα εξέτασε 64 διαφορετικούς πολτούς ντομάτας που πωλούνται στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία και τις ΗΠΑ και τους συνέκρινε στο εργαστήριο με δείγματα από την Κίνα και την Ιταλία. Το BBC ζήτησε από την Source Certain, μια παγκοσμίου φήμης εταιρεία επαλήθευσης προέλευσης με έδρα την Αυστραλία, να διερευνήσει εάν οι ισχυρισμοί προέλευσης στις ετικέτες των ντοματοπολτών ήταν ακριβείς. Η εταιρεία ξεκίνησε δημιουργώντας αυτό που ο διευθύνων σύμβουλός της Κάμρον Σκάντινγκ αποκαλεί «δακτυλικό αποτύπωμα» το οποίο είναι μοναδικό σε μια χώρα προέλευσης – αναλύοντας τα ιχνοστοιχεία που απορροφούν οι ντομάτες από το τοπικό νερό και τους βράχους.
«Ο πρώτος στόχος για εμάς ήταν να καθορίσουμε πώς θα έμοιαζε το υποκείμενο προφίλ ιχνοστοιχείων για την Κίνα και πώς θα έμοιαζε ένα πιθανό προφίλ για την Ιταλία. Διαπιστώσαμε ότι ήταν πολύ διαφορετικά», δήλωσε.
Στη συνέχεια, η Source Certain συνέκρινε αυτά τα προφίλ χωρών με τους 64 πολτούς ντομάτας που έλεγξε το BBC. Τα εργαστηριακά αποτελέσματα έδειξαν ότι πολλά από αυτά τα προϊόντα περιείχαν όντως ιταλικές ντομάτες – συμπεριλαμβανομένων όλων εκείνων που πωλούνται στις ΗΠΑ, κορυφαίων ιταλικών εμπορικών σημάτων και ορισμένων γερμανικών και βρετανικών σημάτων σούπερ μάρκετ.
Ωστόσο, 17 προϊόντα διαπιστώθηκε πως περιείχαν κινέζικες ντομάτες, 10 από τα οποία παρασκευάζονται από την Petti. Μετά την αποκάλυψη του BBC, όλα τα σούπερ μάρκετ δήλωσαν ότι έλαβαν πολύ σοβαρά υπόψη αυτούς τους ισχυρισμούς και διενήργησαν εσωτερικές έρευνες. Ωστόσο, δεν βρήκαν ενδείξεις ότι κάποια από τα προϊόντα τους περιέχουν κινέζικες ντομάτες. Πολλοί έχουν επίσης αμφισβητήσει τη μεθοδολογία που χρησιμοποίησαν οι ειδικοί του BBC.
Στο πλαίσιο της έρευνας για τον Petti, ένας ρεπόρτερ του BBC παρουσιάστηκε ως επιχειρηματίας που ήθελε να κάνει μια μεγάλη παραγγελία στην εταιρεία. Ο Πασκουάλε Πέτι, Γενικός Διευθυντής Ιταλικών Τροφίμων του ομίλου Petti προσκάλεσε τον δημοσιογράφο για να τον ξεναγήσει σε ένα εργοστάσιο της εταιρείας στην Τοσκάνη. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, ο δημοσιογράφος τον ρώτησε αν η εταιρεία χρησιμοποιεί κινέζικες ντομάτες.
«Ναι… Στην Ευρώπη κανείς δεν θέλει κινέζικες ντομάτες. Αλλά αν δεν έχετε πρόβλημα, θα βρούμε έναν τρόπο να προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή τιμή, χρησιμοποιώντας ακόμη και κινέζικες ντομάτες», είπε.
ΠΗΓΗ: BBC
www.ertnews.gr
