Τον κώδωνα του κινδύνου χτυπά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, που βρίσκεται μόλις ένα βήμα πριν ανακηρύξει ως παγκόσμιο πρόβλημα την φετινή έξαρση της νόσου mpox (πρώην ευλογιά των πιθήκων) στην Αφρική, καθώς τα κρούσματα και οι θάνατοι αυξάνονται διαρκώς.
Αφρικανοί αξιωματούχοι ανακοίνωσαν πριν από μερικά 24ωρα ότι τα κρούσματα είναι ήδη αυξημένα κατά 160% σε σύγκριση με πέρυσι, ενώ υπάρχει και μεγάλος κίνδυνος περαιτέρω εξάπλωσης λόγω της έλλειψης αποτελεσματικών θεραπειών και εμβολίων στην περιοχή. Η mpox έχει ανιχνευθεί έως στιγμής σε 10 χώρες της Αφρικής και οι θάνατοι είναι αυξημένοι κατά 19%.
Σύμφωνα με τον Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, γενικό διευθυντή του ΠΟΥ, εξετάζεται το ενδεχόμενο να ανακηρυχθεί η έξαρση ως έκτακτη ανάγκη δημόσιας υγείας διεθνούς ενδιαφέροντος (PEHIC). Ο χαρακτηρισμός αυτός είναι ο ισχυρότερος που διαθέτει για να ενθαρρύνει τη διεθνή συνεργασία στη λήψη μέτρων και στην απελευθέρωση κονδυλίων για θεραπείες και εμβόλια. Στο πρόσφατο παρελθόν τον είχε χρησιμοποιήσει για να σημάνει την έναρξη της πανδημίας κορωνοϊού, αλλά και της προηγούμενης επιδημίας της mpox (2022-2023). Η προηγούμενη επιδημία της ευλογιάς των πιθήκων είχε εξαπλωθεί σε περισσότερες από 100 χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας.
«Σκέφτομαι να συγκαλέσω μία έκτακτη συνεδρίαση της επιτροπής Διεθνών Κανονισμών Υγείας για να με συμβουλεύσει εάν η έξαρση της mpox πρέπει να ανακηρυχθεί ως έκτακτη ανάγκη δημόσιας υγείας διεθνούς ενδιαφέροντος», έγραψε ο Dr. Ghebreyesus στο X (πρώην Twitter) και συνέχισε: «Απαιτείται περισσότερη χρηματοδότηση και υποστήριξη για την ολιστική αντιμετώπισή της».
Η έξαρση της νόσου
Ο ιός που προκαλεί τη νόσο ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά πέρυσι το φθινόπωρο στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Πρόκειται για τον πιο θανατηφόρο από τον κλάδο 2, ο οποίος είχε προκαλέσει την παγκόσμια έξαρση της mpox της περιόδου 2022-2023. Η θνησιμότητα του κλάδου 2 ήταν 0,2%, ενώ του κλάδου 1b είναι 3-6%. Την μέγιστη θνησιμότητα έχει ο κλάδος 1 του ιού (φθάνει στο 10%).
Η φετινή έξαρση της mpox έχει ως επίκεντρο τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Σε αυτήν έχει αναφερθεί το 96% των κρουσμάτων και των θανάτων. Το σχεδόν 70% των ασθενών και το 85% των θανόντων είναι παιδιά ηλικίας κάτω των 15 ετών. Συνολικά στην Αφρική αναφέρθηκαν έως και τις 28 Ιουλίου 14.250 κρούσματα, ανακοίνωσαν τα Αφρικανικά Κέντρα Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (Africa CDC). Έχουν επίσης αναφερθεί 456 θάνατοι (θνησιμότητα 3,2%). Ανά χώρα είναι:
Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό: 13.791 κρούσματα και 450 θάνατοι
Μπουρούντι: 8 κρούσματα
Καμερούν: 35 κρούσματα, 2 θάνατοι
Κεντροαφρικανική Δημοκρατία: 213 κρούσματα
Κονγκό: 146 κρούσματα, 1 θάνατος
Γκάνα: 4 κρούσματα
Λιβερία: 5 κρούσματα
Νιγηρία: 24 κρούσματα
Ρουάντα: 2 κρούσματα
Νότιος Αφρική: 22 κρούσματα, 3 θάνατοι
Παράλληλα, έχουν αναφερθεί 24 ύποπτα κρούσματα στο Τσαντ, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχουν επιβεβαιωθεί, ενώ τα δύο πρώτα κρούσματά της ανακοίνωσε εντός του Αυγούστου η Ουγκάντα (δεν συμπεριλαμβάνονται στον προαναφερθέντα απολογισμό). Το Μπουρούντι και η Ρουάντα, εξ άλλου, ανέφεραν τα πρώτα κρούσματά τους μόλις την περασμένη εβδομάδα. Στην δε Κεντροαφρικανική Δημοκρατία η mpox εξαπλώθηκε και στην πολυπληθή πρωτεύουσα Bangui.
Ο φετινός αριθμός των κρουσμάτων της mpox στην Αφρική έχει ήδη υπερβεί τον αντίστοιχο ολόκληρου του 2023, λένε οι ειδικοί.
Την ίδια ώρα, η επιδημία του 2022-2023 που είχε προκαλέσει η mpox είχε εξαπλωθεί (και) σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Είχε αναχαιτισθεί με την εκτεταμένη χρήση εμβολίων, τα οποία όμως δεν διατίθενται ευρέως στα φτωχά αφρικανικά κράτη.
