*Της Αιμιλίας Λυμπεράκη – Besson
Ένας νέος πολυπολικός κόσμος διαμορφώνεται, με την Ευρώπη όχι απλώς απούσα, αλλά
παρακολούθημα και θύμα ενός ψυχροπολεμικού ανταγωνισμού.
Θύματα οι λαοί, οι πολίτες και κυρίως οι περιφερειακές οικονομίες.
Το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι σε αυτό το νέο περιβάλλον η Ευρώπη των πολλών
ταχυτήτων, ως συλλογική οντότητα, βγαίνει ηττημένη. Οι ευρωπαϊκές εκλογές του Ιουνίου
έρχονται σε μια Ευρώπη, διαφορετική.. Όχι μόνο επειδή βρισκόμαστε μεταξύ αλλεπάλληλων
κρίσεων που έχουν αλλάξει την πολιτική πραγματικότητα αυξάνοντας τις ανισότητες, αλλά
επειδή βιώνουμε δύο πολέμους στη γειτονιά μας.
Τα τελευταία πέντε χρόνια μας δίδαξαν πώς τα “μεμονωμένα” προβλήματα μπορούν πολύ
εύκολα να γίνουν υπερεθνικά. Ως Ευρωπαίοι καταλάβαμε πως αυτό που χρειαζόμαστε δεν
είναι μια “εθνική λύση” σε τοπικό επίπεδο, αλλά ένα συνεκτικό και διασυνοριακό όραμα.
Σ’ ένα τέτοιο περιβάλλον, οι ευρωεκλογές αποτελούν πρόκληση στην ενδυνάμωση των
πολιτικοκοινωνικών συσχετισμών που μπορούν να δώσουν τη δυνατότητα στην Ε.Ε, να
ανακτήσει τους βηματισμούς της ολοκλήρωσής της, με συνοχή και ρόλο στις γεωπολιτικές
αναδιατάξεις.
Ο Ευρωσκεπτικισμός διογκώνεται και η Ακροδεξιά τον μεταλλάσσει σε πολιτικές
εθνικιστικής περιχαράκωσης. Αυτό αποδυναμώνει ξεκάθαρα κάθε στόχο για την Ευρωπαϊκή
ολοκλήρωση.
Δεν εφαρμόζονται πολιτικές που θα διεκδικήσουν την βιώσιμη ανάπτυξη του 2030.
Πολιτικές δηλ. με κανόνες δίκαιης συμμετοχής των συντελεστών και στην αγορά εργασίας,
την πράσινη μετάβαση, την πρόσβαση όλων στις ψηφιακές και τεχνολογικές κατακτήσεις
χωρίς αποκλεισμούς στα κοινωνικά αγαθά, την άρση των κοινωνικών ανισοτήτων κ.α.
Όλα αυτά δείχνουν και την ατζέντα του κοινωνικού στίγματος, αλλά και γιατί είναι
κοινωνικά αδιάφορες οι μικροκομματικές περιχαρακώσεις των κομμάτων του προοδευτικού
χώρου. Δείχνουν γιατί είναι επιβεβλημένη η ανάγκη να προτάξουμε, με πρωτοβουλίες
μονομέτωπου αγώνα, τη μεγάλη συνάντηση των ρευμάτων του προοδευτικού χώρου για
την Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Η πραγματική μάχη στην Ευρώπη, δίνεται μεταξύ της πολιτικής της ελπίδας ευημερία και της
πολιτικής του φόβου, της ανασφάλειας, της υποτέλειας! Δίνεται μεταξύ των προοδευτικών
δυνάμεων απέναντι στις δυνάμεις του λαϊκισμού και της μισαλλοδοξίας.
Από τη φύση του το ευρωπαϊκό οικοδόμημα χρειάζεται μια πολιτική με έντονο το στοιχείο της
δημοκρατίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης για να μη γίνει απλώς μια «οικονομική
ενοποίηση», αλλά και για να μη λειτουργεί απλώς ως «διαρκές παζάρι» μεταξύ των
κυβερνήσεων των κρατών-μελών.
Η είσοδός μας στην Ε.Ε. δυστυχώς δεν έκανε πράξη δύο βασικά χαρακτηριστικά α/ την
Σύγκλιση και β/ την Κοινωνική Συνοχή, που αποτέλεσαν διαλυτικά στοιχεία. Ως Αριστερά,
ενόψει ευρωεκλογών, θέτουμε επί τάπητος μία ευρωπαϊκή ατζέντα, που δεν περιορίζεται στην
υπεράσπιση αξιών, αλλά αφορά συγκεκριμένες προτάσεις και διεκδικήσεις για τη λειτουργία
και τον προσανατολισμό της Ε,Ε, ξεδιπλώνοντας 10 καθαρούς στόχους για ένα
ευρωπαϊκό restart.
Αγωνιζόμαστε για μια δημοκρατική, κοινωνικοκεντρική, πράσινη Ευρώπη, για την
Ευρώπη των λαών και των δικαιωμάτων, της κοινωνικής συνοχής και της Ειρήνης.
Η Αριστερά φέρει ακέραια την μεγάλη ευθύνη να εξηγήσει, τεκμηριωμένα, στους πολίτες ότι
Ευρώπη δεν σημαίνει ξενοφοβία και κοινωνικός αποκλεισμός.
Οφείλουμε να τους πείσουμε ότι Ευρώπη σημαίνει Ειρήνη, Ισότητα, Δικαιοσύνη, Κοινωνική
Αλληλεγγύη, δίκαιη πράσινη μετάβαση, ευημερία για τους πολλούς. Και ότι αυτοί οι στόχοι
δεν αφορούν μια κάλπη κάθε 5 χρόνια. Είναι αγώνας καθημερινός στις χώρες μας. Μόνο η
ρήξη με τον πυρήνα των ιδεών της, μπορεί να περιορίσει την ακροδεξιά. Εμείς είμαστε οι
πολίτες της Ευρώπης, εμείς μπορούμε να γίνουμε η αλλαγή της, γιατί πιστεύουμε στην
Ευρώπη και στον Ευρωπαϊκό πατριωτισμό με αρχές.
Η ανατροπή είναι μονόδρομος για την αλλαγή και την ελπίδα στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Η
Ελλάδα είναι ουραγός στην Ευρώπη σε όλους τους τομείς. Για μια χώρα φτωχοποιημένη,
μετά από 10χρονη κρίση, με έντονη κρίση αξιών, φόβο και ανασφάλεια, αδιαφάνεια, έλλειψη
κανονικότητας και του αυτονόητου του «ευ ζην» των πολιτών της, το επίδικο για μας είναι ο
προοδευτικός χώρος να αποτελέσει όχημα εναλλακτικής διακυβέρνησης.
Και αυτό με την σειρά του προϋποθέτει πολιτική ατζέντα προγραμματικής
αντιπαράθεσης σε συμπόρευση με την Κοινωνική Συμμαχία. Είναι αναγκαία η σύγκλιση
πολιτικών και δράσεων για την μείωση των ανισοτήτων, την επαναφορά της κοινωνικής
συνοχής, την δημοκρατική λειτουργία θεσμών, την μη εργαλειοποίηση της δικαιοσύνης, ένα
κράτος δικαίου και αξιοκρατίας με λογοδοσία και συνέχεια. Είναι η δημόσια Υγεία και
στελέχωση των υπηρεσιών, είναι μια δημόσια συμπεριληπτική ποιοτική Παιδεία, χωρίς
αποκλεισμούς, με αύξηση του προϋπολογισμού της και προγράμματα σπουδών που θα
εξελίσσουν τον μαθητή και θα τον καθιστούν αυριανό χρήσιμο πολίτη αυτής της χώρας. Είναι
η αλληλένδετη σχέση της Παιδείας με τον Πολιτισμό μας, είναι η «κάθαρση», αφύπνιση και
αλλαγή κουλτούρας της κοινωνίας μας, με βάση ένα νέα κώδικα αξιών που στηρίζεται στην
ισότητα των ευκαιριών, την αλληλεγγύη, την συνέπεια λόγων και πράξεων, την αξιοπιστία.
Ο λαός δεν ενδιαφέρεται για ηγεμονισμούς, αλλά ταυτόχρονα δεν έχει την πολυτέλεια να
παρακολουθεί την κοινωνία να καταστρέφεται.
Ευρώπη των Λαών σημαίνει επιλογή να καταδικαστεί η Ε.Ε. της εκμετάλλευσης, των
λόμπι και των πολέμων και ταυτόχρονα να δίνεται ένα γερό πλήγμα στην νεοφιλελεύθερη
δεξιά κυβέρνηση.
Μια σύγχρονη Αριστερά με συγκλήσεις όλων των προοδευτικών δυνάμεων του τόπου, είναι
ικανή να συνδυάζει την υπεράσπιση της δημοκρατίας με την κοινωνική δικαιοσύνη, αλλά
κυρίως να επικοινωνεί πραγματικά με τα πιο λαϊκά στρώματα. Γιατί μόνο αυτή θα μπορούσε
να εξασφαλίσει ότι τα λαϊκά στρώματα δεν θα έλκονται από τη ρητορική της Ακροδεξιάς,
αλλά και συνάμα θα πίεζε και την κεντροδεξιά να κινηθεί σε πιο δημοκρατική κατεύθυνση.
Η απόφασή μας είναι ειλημμένη, να είμαστε θύλακες αντίστασης στην οπισθοδρόμηση και
προωθητική δύναμη για την αλλαγή ρότας στην Ευρώπη. Οι διαχωριστικές γραμμές δεν
έσβησαν, οι ιδέες δεν πέθαναν, όπως θέλουν κάποιοι να υποστηρίζουν. Χρειάζεται όμως οι αξίες
της ισότητας των ευκαιριών, της κοινωνικής υποστήριξης, της βιώσιμης και παραγωγικής
καινοτομίας, να περάσουν από τη θεωρία στην πράξη, με εφαρμογή πολιτικών. Το κεντρικό
επίδικο δεν είναι αν θα γίνει ο μετασχηματισμός της Ευρώπης, αλλά με ποιους και για ποιους θα
γίνει, με ποιο περιεχόμενο και αν τελικά θα είναι βιώσιμος.
Ο Αλμπερτ ΑΙΝΣΤΑΙΝ, ως Μαχητικός ειρηνιστής, είπε ….
«Ο κόσμος είναι ένα επικίνδυνο μέρος για να ζεις, όχι εξαιτίας αυτών που κάνουν το κακό,
αλλά εξαιτίας εκείνων που βλέπουν και δεν κάνουν κάτι. Η ειρήνη δεν διατηρείται με τη δύναμη.
Μπορεί να επιτευχθεί μέσω κατανόησης».
Η Ε.Ε. λοιπόν, αντί να σχεδιάζει οικονομία πολέμου, έχει χρέος να πάρει θαρραλέα
πρωτοβουλία Ειρήνης. Σήμερα, περίοδο που στην Ευρώπη έχει επιστρέψει ο πόλεμος και
σηκώνει κεφάλι ο φασισμός, έχουμε χρέος να παλέψουμε στα βήματα του Γρηγόρη
Λαμπράκη, για Ειρήνη με Δικαιοσύνη. Να διεκδικήσουμε μια αυτόνομη Ευρώπη, για την
Ευρώπη των Λαών με αντίσταση και αντεπίθεση, με κέντρο τον Άνθρωπο και εφαρμογή
πολιτικών, με κύριο χαρακτηριστικό την ενσυναίσθηση και την αλήθεια.
Αυτή η αλήθεια είναι η πρωταρχική βάση για μια μεγάλη αντιστροφή που χρειάζεται η χώρα,
η κοινωνία και ο εργαζόμενος λαός, σε αντίθεση και σε αντιπαράθεση με την ψευδή
«αλήθεια» της υποτέλειας και της κοινωνικής διάλυσης που εκκρίνουν διαρκώς με ιδιοτέλεια
οι οικονομικές ελίτ και το πολιτικό σύστημα σε βάρος του κοινωνικού και εθνικού
συμφέροντος της χώρας.
Πιστεύουμε στην Ευρώπη και τον Ευρωπαϊκό πατριωτισμό, επειδή πιστεύουμε στις
Ευρωπαϊκές αρχές, όχι μόνο την Ευρωπαϊκή ισχύ. Στοίχημά μας είναι να καταφέρει η
Ένωση να γίνει ακόμη πιο ανθρωποκεντρική, διαφανής και αποτελεσματική ως προς την
επίλυση των καθημερινών προβλημάτων των πολιτών, απαντώντας με πράξεις απέναντι στους
λαϊκισμούς που βάζουν δυναμίτες στα θεμέλια των συναινέσεων.
Είμαστε εδώ γιατί είμαστε ανεκτικοί και θέλουμε να αφυπνίσουμε τον Ευρωπαίο πολίτη,
δίνοντας τη μάχη των ιδεών και αξιών και στηρίζοντας τον πλουραλισμό.
Αγωνιζόμαστε για κοινές πολιτικές που δεν θα ικανοποιούν μόνο τις ανάγκες των πολιτών,
αλλά θα τους κάνουν να ονειρεύονται, δίνοντάς τους το Όραμα για έναν νέο εφικτό
δημοκρατικό κόσμο κοινωνικής ευημερίας και δημιουργίας. Και αυτό δεν μπορεί να γίνει εάν
δεν υπάρχει Δικαιοσύνη!
Και ας μην ξεχνάμε, χωρίς Δημοκρατία κανένας λαός δεν κατακτά το δίκιο του!
Η Δρ.c. Αιμιλία Λυμπεράκη – Besson είναι:
Συγγραφέας
Στέλεχος του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων & Αθλητισμού
Εμπειρογνώμονας Δ.Δ. – Ευρωπαϊκών Πολιτικών και gender expert
Mέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ
