Η αδυναμία της κυβέρνησης της ΝΔ να περιορίσει το λαθρεμπόριο καυσίμων.
Μια αδυναμία που ίσως κόστισε τις ζωές των παιδιών μας στα Τέμπη
Πριν τρεις εβδομάδες, σε μία παραδοχή που παγώνει τους πολίτες και ειδικά εκείνους που θα ήθελαν ή έχουν ανάγκη να χρησιμοποιήσουν τον σιδηρόδρομο, προχώρησε ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών κ. Χρήστος Σταϊκούρας, για το ενδεχόμενο να μετέφερε παράνομο εύφλεκτο υλικό η εμπορική αμαξοστοιχία το βράδυ της τραγωδίας των Τεμπών.
Ο κ. Υπουργός Μεταφορών, αρμόδιος για την επόπτευση των συγκοινωνιών στη χώρα και ενώ έχει συμβεί ότι έχει συμβεί πριν δύο χρόνια και κατά την διάρκεια τηλεοπτικής συνέντευξης, ομολόγησε ότι δεν μπορεί να βάλει το χέρι του στην φωτιά ότι δεν γίνεται λαθρεμπόριο καυσίμων με τα τρένα της Hellenic Train!
Βεβαίως η υπόθεση βρίσκεται στη δικαιοσύνη, με τα ερωτήματα να είναι πολλά και οι απαντήσεις είτε να μην έχουν δοθεί, είτε να μην είναι και τόσο πιστευτές.
Η παραδοχή του κ. Υπουργού, ότι δεν μπορεί να βάλει το χέρι του στην φωτιά ότι δεν γίνεται λαθρεμπόριο καυσίμων με τα τρένα της Hellenic Train, φέρνει στο προσκήνιο ένα σοβαρό πρόβλημα που καμιά κυβέρνηση και φυσικά ούτε η παρούσα κατάφεραν να περιορίσουν. Με αφορμή τα παραπάνω, θεωρούμε απαραίτητο να μιλήσουμε για το λαθρεμπόριο καυσίμων στη χώρα μας.
Μια μικρή παρουσίαση του λαθρεμπορίου καυσίμων.
Το λαθρεμπόριο καυσίμων στην Ελλάδα είναι ένα διαχρονικό πρόβλημα που κοστίζει στο κράτος δισεκατομμύρια ευρώ σε χαμένα έσοδα από φόρους. Η ύπαρξή του οφείλεται σε συνδυασμό παραγόντων, όπως οι υψηλοί φόροι στα καύσιμα, η αδυναμία ελέγχου, η διαφθορά και τα κενά στη νομοθεσία.
Υπάρχουν διάφορες μορφές λαθρεμπορίου καυσίμων, με πιο συνηθισμένες τις εξής:
Ναυτιλιακό καύσιμο που μεταφέρεται στη στεριά. Το ναυτιλιακό πετρέλαιο είναι αφορολόγητο, αλλά διακινητές το διοχετεύουν παράνομα στην αγορά ως κίνησης ή θέρμανσης. Αυτό γίνεται μέσω εικονικών παραστατικών ή παράνομων δεξαμενών.
Παραποιημένα καύσιμα (νόθευση). Αναμειγνύεται πετρέλαιο θέρμανσης ή ναυτιλιακό με πετρέλαιο κίνησης για να μειωθεί το κόστος καυσίμου προς πώληση. Σε αυτή την πρακτική εμπλέκονται πρατήρια και λαθρέμποροι που διαθέτουν τις κατάλληλες εγκαταστάσεις για τη νοθεία. Στη νόθευση πολλές φορές μπορεί να χρησιμοποιούνται και διάφοροι χημικοί διαλύτες, όπου σ’ αυτή την περίπτωση η καύση τους είναι επικίνδυνη για την δημόσια υγεία και την ασφάλεια των πολιτών.
Εικονικές εξαγωγές καυσίμων. Καύσιμα προορίζονται “στα χαρτιά” για εξαγωγή (όπου δεν επιβαρύνονται με φόρους), αλλά στην πραγματικότητα διακινούνται στην εγχώρια αγορά.
Λαθρεμπόριο μέσω ελεύθερων τελωνειακών ζωνών και αποθηκών. Καύσιμα εισάγονται σε τελωνειακές ζώνες και αποθήκες και στη συνέχεια “εξαφανίζονται” χωρίς να αποδοθούν οι αναλογούντες φόροι.
Το Κίνημά μας σχεδόν από την πρώτη στιγμή κοινοβουλευτικής παρουσίας έχει προτείνει μερικές απλές λύσεις που θα μπορούσαν να συμβάλουν στον περιορισμό του λαθρεμπορίου καυσίμων στη χώρα μας.
Εδώ και μερικά χρόνια λειτουργεί το Παρατηρητήριο Τιμών Υγρών Καυσίμων, το οποίο είναι μια επίσημη διαδικτυακή πλατφόρμα του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, η οποία παρέχει ενημερωμένες πληροφορίες σχετικά με τις λιανικές τιμές πώλησης των καυσίμων σε όλη την Ελλάδα. Θα μπορούσε σε καθημερινή βάση να γίνεται σύγκριση των τιμών χονδρικής πώλησης των διυλιστηρίων προς τα πρατήρια, όταν εντοπίζονται πρατήρια που πουλάνε καύσιμα με τιμές μικρότερες των τιμών χονδρικής πώλησης των διυλιστηρίων, αυτό να θεωρείται ως ισχυρή ένδειξη λαθρεμπορίας στα συγκεκριμένα πρατήρια και να γίνεται έλεγχος.
Το σύστημα εισροών-εκροών, μας δείχνει τις πωλήσεις καυσίμων του κάθε πρατηρίου Υγρών Καυσίμων. Αν συσχετίσουμε τις εκροές καυσίμων με τις εισπράξεις, θα πρέπει οι εκροές καυσίμων να είναι αναλογικές, μεγάλες αποκλίσεις είναι ένδειξη λαθρεμπορίας στα συγκεκριμένα πρατήρια. Για παράδειγμα, ένα πρατήριο κάνει ημερήσιο τζίρο 100 χιλ. ευρώ από πωλήσεις αμόλυβδης βενζίνης, δεν θα είναι λογικό οι εκροές να είναι 5.000 λίτρα, εκτός και αν πουλάει με τιμή λίτρου 20 ευρώ! Σε αυτή την περίπτωση είναι φανερό πως πωλούνται υγρά καύσιμα εκτός του συστήματος εισροών-εκροών, από μη δηλωμένες δεξαμενές αποθήκευσης.
Τέλος, οι αχυράνθρωποι στα πρατήρια καυσίμων είναι ένα από τα κόλπα που χρησιμοποιούνται στο λαθρεμπόριο καυσίμων για να αποφεύγονται οι κυρώσεις και να συνεχίζεται η παράνομη δραστηριότητα χωρίς να εντοπίζονται οι πραγματικοί υπεύθυνοι. Ο αχυράνθρωπος είναι ένα άτομο που εμφανίζεται ως ιδιοκτήτης ή διαχειριστής ενός πρατηρίου, ενώ στην πραγματικότητα το πρατήριο ελέγχεται από τρίτα πρόσωπα, συνήθως λαθρεμπόρους ή ισχυρούς επιχειρηματίες.
Αν το πρατήριο εντοπιστεί να παρανομεί, ο φερόμενος ως ιδιοκτήτης (ο αχυράνθρωπος) φορτώνεται όλες τις κατηγορίες. Συνήθως πρόκειται για άτομα που δεν έχουν οικονομική επιφάνεια, είναι υπερήλικες ή αλλοδαποί, οπότε τα πρόστιμα δεν πληρώνονται και οι πραγματικοί λαθρέμποροι μένουν στο απυρόβλητο.
Δυστυχώς ο νόμος θεωρεί υπεύθυνο τον δηλωμένο ιδιοκτήτη, χωρίς να εξετάζει πάντα ποιος πραγματικά ελέγχει το πρατήριο. Αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να αλλάξει και να γίνεται στοχευόμενη έρευνα στο ποιος είναι ο πραγματικός ιδιοκτήτης όταν εντοπίζεται πρατήριο που κάνει λαθρεμπόριο καυσίμων.
Και ενώ όλα τα παραπάνω είναι γνωστά στην αγορά καυσίμου και στους εμπλεκόμενους φορείς όπως Πρατήρια, εταιρείες εμπορίας, Διυλιστήρια, Τελωνεία, ναυτιλιακές εταιρίες και φυσικά στα αρμόδια Υπουργεία, οι όποιες κινήσεις είναι μάλλον περιορισμένες και αναποτελεσματικές.
Αν δεν υπάρξει αυστηρός έλεγχος και πολιτική βούληση, το πρόβλημα θα συνεχιστεί, με το λαθρεμπόριο καυσίμων να στερεί από το κράτος τεράστια έσοδα και πιθανόν να στερήσει τις ζωές και άλλων αθώων συμπολιτών μας.
Του Ανδρέα Βορύλλα, Βουλευτή Β2 Δυτικού τομέα Αθηνών – ΝΙΚΗ
