Σοκ προκαλούν οι προβλέψεις σύμφωνα με τις οποίες κατά 1,5 έτος αναμένεται να αυξηθούν μετά το 2027, τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης!
Ο κύριος λόγος που ασκείται πίεση για σταδιακή αύξηση των ορίων είναι το δημογραφικό και η γήρανση του πληθυσμού.
Η αυστηρότερη πρόβλεψη κάνει λόγο για 2,5 έτη! Υπάρχει δηλαδή ακόμα χειρότερο σενάριο.
Το ρεπορτάζ της εφημερίδας «Τα Νέα», επικαλούμενο διεθνείς οργανισμούς αναφέρει πως εκτιμούν ότι το 2030 η χώρα μας θα πρέπει να αυξήσει κατά ενάμιση έτος το έτος συνταξιοδότησης, στα 63,5 για όσους έχουν 40 χρόνια πλήρους ασφάλισης και στα 68,5 για όσους έχουν 15 έτη ασφάλισης.
Μάλιστα, σημειώνεται πως για τις γυναίκες, λόγω του μεγαλύτερου προσδόκιμου ζωής, υποδεικνύουν αύξηση του ορίου ηλικίας το 2030 κατά ένα μήνα περισσότερο, στα 63,6 και στα 68,6, αντίστοιχα.
Σημειώνεται ότι στη χώρα μας η νομοθεσία προβλέπει μηχανισμό αύξησης της ηλικίας συνταξιοδότησης από το 2021, που θα προσαρμόζει την ηλικία συνταξιοδότησης ανάλογα με το προσδόκιμο όριο ζωής.
Μέτρα σοκ για το ασφαλιστικό σύστημα ή χρηματοδότησή του συστήματος με πρόσθετους πόρους ύψους 0,5% του ΑΕΠ.
Αυτές είναι οι δύο εναλλακτικές λύσεις για το ασφαλιστικό σε βάθος 40 έως 50 ετών, εξαιτίας του οξυμένου δημογραφικού προβλήματος. Ορισμένα από τα μέτρα που αναφέρονται είναι εφιαλτικά, καθώς ανεβάζουν το όριο συνταξιοδότησης προκαλούν στα 73 έτη, μειώνουν τις συντάξεις κατά 30% και εκτινάσσουν τις ασφαλιστικές στο 35% (για κύρια και επικουρική σύνταξη).
Πρόκειται για αναλογιστικές μελέτες που εκπονούν εναλλακτικά σενάρια για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του δημογραφικού προβλήματος.
Το δίλημμα αύξηση ορίων ή κατάρρευση, παραμένει, υπό το βάρος των διαρκώς επιδεινούμενων στοιχείων του δημογραφικού προβλήματος
Η επιδείνωσή του θέτει επώδυνα διλήμματα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων που επιφέρει στο ασφαλιστικό σύστημα, το οποίο χωρίς τη λήψη μέτρων θα οδηγηθεί – αργά αλλά σταθερά – σε κατάρρευση.
Τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ αλλά και οι εκθέσεις διεθνών οργανισμών όπως ο ΟΟΣΑ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταγράφουν τη δυσοίωνη εικόνα της επιδείνωσης των στοιχείων του δημογραφικού προβλήματος.
Η αντιμετώπιση των επιπτώσεων είναι σύνθετη: ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι η χώρα μας θα υποχρεωθεί σε αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης κατά σχεδόν 1,5 χρόνο έως το 2035 και κατά συνολικά 2,8 χρόνια έως το 2050.
Το δίλημμα αύξηση ορίων ή κατάρρευση, παραμένει, υπό το βάρος των διαρκώς επιδεινούμενων στοιχείων του δημογραφικού προβλήματος. Κι αυτό ανεξαρτήτως των επιμέρους μέτρων που ενδέχεται να ληφθούν, προκειμένου να βελτιωθούν παραμετρικά προβλήματα του ασφαλιστικού.
Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία σύμφωνα με τα οποία – εάν δεν επιλυθεί το οξύτατο εθνικό δημογραφικό πρόβλημα – κατά το έτος 2070, κάθε ένα άτομο ηλικίας άνω των 65 ετών θα αντιστοιχεί σε ένα – ίσως και λιγότερο – άτομο σε ηλικία εργασίας, δηλαδή οικονομικά ενεργό.
Οι επανειλημμένες μειώσεις των συντάξεων και οι αυξήσεις των ορίων συνταξιοδότησης, καθίστανται ανενεργές – σε βάθος χρόνου –, εάν δεν βρεθούν λύσεις στο οξυμένο δημογραφικό πρόβλημα.
Η σημερινή επίσημη εικόνα της σχέσης απασχολούμενων συνταξιούχων δείχνει ότι σε κάθε συνταξιούχο αντιστοιχούν 1,5 εργαζόμενοι, ενώ πριν δεκαπέντε χρόνια η σχέση αυτή ήταν κοντά στο ένας συνταξιούχος προς δύο εργαζόμενοι, όταν το ασφαλιστικό σύστημα είχε δομηθεί με την παραδοχή ότι για κάθε τέσσερις εργαζομένους θα υπάρχει ένας συνταξιούχος.
Οι μελέτες
Μελέτες πανεπιστημιακών παραθέτουν το δίλημμα ανάμεσα στο οποίο – αργά ή γρήγορα – θα κληθεί να επιλέξει το πολιτικό σύστημα της χώρας: Μέτρα σοκ ή χρηματοδότηση του συστήματος με πρόσθετους πόρους ύψους 0,5% του ΑΕΠ.
Σύμφωνα με τους πανεπιστημιακούς κ. Σ. Ρομπόλη (Ομότιμου Καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου) και του Αναλογιστή κ. Β. Μπέτση (Διδάκτορα στο ίδιο Πανεπιστήμιο) που προβάλουν τα σημερινά στοιχεία στο έτος 2070, κατά το έτος αυτό « το εργατικό δυναμικό θα μειωθεί σε σχέση με το 2020 κατά 29%, ενώ οι συνταξιούχοι θα αυξηθούν κατά 13% σε σχέση με το 2020».
Ο πληθυσμός της χώρας μας εκτός από μειωμένος, εμφανίζεται και εξαιρετικά γηρασμένος. Ο δείκτης εξάρτησης ηλικιωμένων από 34,6 το 2019 υπολογίζεται σε 59,9 το 2070. «Το γεγονός αυτό επηρεάζει σημαντικά, μεταξύ των άλλων, τομείς όπως είναι η υγειονομική περίθαλψη και η κοινωνική ασφάλιση», εκτιμούν οι δύο ερευνητές.
Η μελέτη για το δημογραφικό των δύο ερευνητών εκτιμά ότι το προσδόκιμο ζωής θα αυξάνεται – συνεχώς – μέχρι το 2065. Θεωρεί όλες τις άλλες οικονομικές και δημογραφικές παραμέτρους σταθερές. Στην περίπτωση αυτή το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, εκτιμάται ότι θα επιβαρυνθεί, μόνο εξαιτίας της αύξησης του προσδόκιμου ζωής, κατά 49,4 δισ. ευρώ.
Ως εκ τούτου για την χρηματοδότηση της επιβάρυνσης του συστήματος, εξαιτίας της αύξησης του προσδόκιμου ζωής, θα πρέπει να βρεθούν επιπλέον πρόσθετοι πόροι ύψους 0,5% του ΑΕΠ.
Διαφορετικά απαιτούνται εφιαλτικά μέτρα όπως η μείωση των συντάξεων κατά 30%, η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης στα 73 έτη έως το 2060 η αύξηση των εισφορών για την κύρια σύνταξη από 20% που είναι σήμερα σε 27% και στην επικουρική από 6% σε 8,1%.
