Το Απομεσήμερο ενός Ποιητή, μια βραδιά γαλλικής μουσικής και ποίησης, από το Dryades Quartet, ανοίγει τον φετινό κύκλο των εκδηλώσεων στο Φουαγιέ του Ολύμπια, Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας», την Δευτέρα 1 Δεκεμβρίου στις 20:00.
Μία βραδιά αφιερωμένη στη βαθιά και διαχρονική σχέση ανάμεσα στη γαλλική και την ελληνική κουλτούρα, καθώς η γαλλική παράδοση, που μέσα από όλες τις τέχνες έχει υμνήσει τον ελληνικό πολιτισμό, συνεχίζει να αναζητά στο αρχαιοελληνικό πνεύμα την ευρωπαϊκή της ταυτότητα και ρίζα.
Στη μουσική αυτή συνάντηση, τα έργα ζωντανεύουν μέσα από ένα πρωτότυπο, κρυστάλλινο και αισθαντικό σύνολο: η άρπα, όργανο που θυμίζει τη λύρα του Απόλλωνα, συναντά το φλάουτο, σύμβολο του θεού Πάνα. Μαζί με τη βιόλα, εκπρόσωπο της δυτικής οικογένειας των εγχόρδων, και την ανθρώπινη φωνή, το Dryades Quartet ερμηνεύει έργα Γάλλων συνθετών — ανάμεσά τους των Ντεμπυσσύ, Φωρέ, Ραβέλ — με αναφορές στην ελληνική παράδοση και μυθολογία.
Τον μουσικό λόγο ενώνει η ποίηση των Απολινέρ, Μπωντλέρ και Μαλαρμέ. Από το γνωστό ποίημα του τελευταίου αντλεί έμπνευση και ο τίτλος της βραδιάς.
Ερμηνεύει το Dryades Quartet: Κάτια Πάσχου (τραγούδι/ αφήγηση), Μελίνα Μακρή (φλάουτο), Κρυσταλία Γαϊτάνου (βιόλα)
Ευαγγελία Κιοσόγλου (άρπα)
Προπώληση: εδώ | Τηλεφωνική αγορά: 210 881 7072 & στο ταμείο του Θεάτρου δύο ώρες πριν την έναρξη της παράστασης.
Πρόγραμμα
CLAUDE DEBUSSY (1862-1918) – Clair de lune από τη Suite Bergamasque
GABRIEL FAURÉ (1845-1924) – Après un rêve, σε ποίηση Romain Bussine
CLAUDE DEBUSSY (1862-1918) – Syrinx για σόλο φλάουτο
MAURICE RAVEL (1875-1937) – Παβάνα για μια νεκρή ινφάντα, σε ενορχήστρωση Γιάννη Γκίκα
Πέντε ελληνικές λαϊκές μελωδίες, σε ενορχήστρωση Σπύρου Ρέγγη
1. Ξύπνησε, πετροπέρδικα (Chanson de la mariée)
2. Κάτω στον Άγιο Σίδερο (Là-bas, vers l’église)
3. Ποιος Ασίκης (Quel galant m’est comparable)
4. Άντζελος είσαι μάτια μου, Το τραγούδι των μαστιχοσυλλεκτών (Chanson des cueilleuses de lentisques)
5. Γιαρούμπι (Tout gai!)
ALBERT ROUSSEL (1869-1937) – Δύο ποιήματα του Pierre de Ronsard, έργο 26
1. Rossignol, mon mignon
2. Ciel, aer, et vens
CLAUDE DEBUSSY (1862-1918) – Σονάτα για φλάουτο, βιόλα και άρπα
1. Pastorale: Lento, dolce rubato
2. Interlude : Tempo di minuetto
3. Finale: Allegro moderato ma risoluto
ERIK SATIE (1866-1925) – Je te veux, σε ποίηση Henry Pacory και ενορχήστρωση Γιάννη Γκίκα
Το Απομεσήμερο ενός ποιητή μάς ταξιδεύει στον κόσμο της γαλλικής μουσικής στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα, σε μια εποχή όπου η Γαλλία δοκίμαζε νέους τρόπους έκφρασης μέσα από την ποίηση, τις εικαστικές τέχνες, τις μουσικές φόρμες, καθώς και τον διάλογο με διαφορετικά ρεύματα και παραδόσεις, από τον συμβολισμό έως την ελληνική αρχαιότητα και τις λαϊκές κουλτούρες της Μεσογείου. Το Dryades Quartet επιλέγει έργα τα οποία, παρότι διαφορετικά σε ύφος και προέλευση, μοιράζονται την ίδια ανάγκη να αφηγηθούν τις ιστορίες τους.
Η βραδιά ανοίγει με το Clair de lune [Σεληνόφως] του Κλωντ Ντεμπυσσύ, από τη Suite bergamasque, ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα κομμάτια του συνθέτη για πιάνο. Γραμμένο στα τέλη του 19ου αιώνα και εμποτισμένο από την ποίηση του Πωλ Βερλαίν, μεταφέρει μια αίσθηση νυχτερινής γαλήνης και ονειρικής ρευστότητας, χαρακτηριστική του γαλλικού ιμπρεσιονισμού, ενώ η μεταγραφή για φλάουτο, βιόλα και άρπα φωτίζει τις διάφανες ποιότητες της μουσικής.
Ακολουθεί το τραγούδι Après un rêve [Μετά από ένα όνειρο] που ανήκει στη νεανική περίοδο του Γκαμπριέλ Φωρέ και βασίζεται σε ιταλικό ποίημα άγνωστου δημιουργού, το οποίο απέδωσε στα γαλλικά ο Ρομέν Μπυσσίν. Περιγράφει τη φανταστική πτήση δύο ερωτευμένων που παραδίδονται ολοκληρωτικά στο πάθος, ώσπου το ξημέρωμα και η αναπόφευκτη πραγματικότητα βάζουν τέλος στο όνειρο.
Το σύντομο αλλά εμβληματικό έργο του Ντεμπυσσύ για σόλο φλάουτο με τίτλο Syrinx [Σύριγξ] γράφτηκε το 1913 και θεωρείται ορόσημο για το όργανο. Ο τίτλος παραπέμπει στον μύθο του Πάνα και της Νύμφης Σύριγγας· για μία ακόμη φορά, Ντεμπυσσύ στρέφεται στην ελληνική μυθολογία και η μουσική του μοιάζει να αναδύεται σαν αρχαίος απόηχος μέσα από ένα φασματικό φυσικό τοπίο.
Η Παβάνα για μια νεκρή ινφάντα [Pavane pour une infante défunte] του Μωρίς Ραβέλ είναι ένα νεανικό έργο του 1899, γραμμένο αρχικά για πιάνο, που μαρτυρά το ενδιαφέρον της εποχής για την ισπανική μουσική («ινφάντα» σημαίνει «πριγκίπισσα» στα ισπανικά). Αν και ο τίτλος παραπέμπει σε αριστοκρατικό χορό της Αναγέννησης, ο Ραβέλ δημιουργεί μια σύγχρονη, αυστηρά γαλλική εκδοχή της παλαιάς φόρμας. Η παρούσα ενορχήστρωση αξιοποιεί την κομψότητα και τα ηχοχρώματα του συνόλου.
Ο Ραβέλ γράφει τις Πέντε ελληνικές λαϊκές μελωδίες [Cinq mélodies populaires grecques] μεταξύ 1904 και 1906, πάνω σε τραγούδια της Χίου που κατέγραψε και μετέφρασε στα γαλλικά ο μουσικολόγος Μιχαήλ Δημήτριος Καλβοκορέσης. Ο συνθέτης, ήδη εξοικειωμένος με τα ελληνικά θέματα — όταν είδε τον πίνακα του Εζέν Ντελακρουά Η Σφαγή της Χίου εντυπωσιάστηκε βαθιά — προσεγγίζει τα τραγούδια με σεβασμό στις παραδοσιακές τους καταβολές και με απλότητα. Από το Ξύπνημα της νύφης έως το ρυθμικό Τραγούδι των μαστιχοσυλλεκτών και το ζωηρό Γιαρούμπι, o Ραβέλ δημιουργεί αυτοτελείς μουσικές εικόνες που αποδίδουν πιστά τον χαρακτήρα της κάθε μελωδίας.
Ακολουθούν δύο τραγούδια του Αλμπέρ Ρουσσέλ σε ποίηση του Πιερ ντε Ρονσάρ, ενός από τους σημαντικότερους ποιητές της γαλλικής Αναγέννησης και εραστή της αρχαιοελληνικής γραμματείας. Ο Ρουσσέλ, συνθέτης που κινήθηκε από τον ιμπρεσιονισμό προς τον νεοκλασικισμό, μελοποιεί με καθαρότητα και ευθύτητα τα ποιήματα του Ρονσάρ. Το Αηδόνι του, αν και δεν έχει τις ίδιες φιλοδοξίες με το Αηδόνι του Μπεργκ ή του Στραβίνσκι, κλέβει τις εντυπώσεις: το φλάουτο παίρνει τον ρόλο του γλυκόλαλου πουλιού που κελαηδάει χαρούμενα για την αγάπη και έρχεται έτσι σε αντίθεση με τη φωνή που δυστυχεί, επειδή αγαπά χωρίς ανταπόκριση. Συχνά ο Ρουσσέλ μελοποιεί ποιήματα με θέμα τον αποχαιρετισμό προς ένα αγαπημένο πρόσωπο. Το δεύτερο τραγούδι με τίτλο Ciel, aer et vens είναι μια μελαγχολική παράκληση προς τον ουρανό, τον αέρα και τους ανέμους να μεταφέρουν ένα γλυκόπικρο μήνυμα αποχωρισμού.
Η Σονάτα για φλάουτο, βιόλα και άρπα (1915) ανήκει στα ύστερα έργα του Ντεμπυσσύ. Προοριζόταν αρχικά να αποτελέσει μέρος ενός κύκλου από έξι σονάτες που έμεινε ανολοκλήρωτος. Ο συνδυασμός των οργάνων, ασυνήθιστος και τολμηρός, δημιουργεί έναν κόσμο που μοιάζει ταυτόχρονα αρχαϊκός και μοντέρνος. Η τροπική αρμονία, τα ηχοχρώματα, οι συνεχείς ρυθμικές μεταβολές και οι εναλλαγές διάθεσης δημιουργούν την αίσθηση της αέναης κίνησης.
Το πρόγραμμα ολοκληρώνεται με το τραγουδισμένο βαλς Je te veux [Σε θέλω] του Ερίκ Σατί, σε στίχους του Ανρί Πακορύ, γραμμένο στα πρότυπα των τραγουδιών που θα απολάμβανε κανείς στα καμπαρέ του Παρισιού της Μπελ Επόκ.
Κείμενα: Μάϊρα Μηλολιδάκη
