Με μία εμπνευσμένη και καίρια πολιτικά ομιλία, ο Δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας ανέδειξε στην εκδήλωση του ΠΑΣΟΚ για την Αυτοδιοίκηση τον κομβικό ρόλο που μπορούν και πρέπει να διαδραματίσουν οι Δήμοι και οι Περιφέρειες στη μάχη για τη δημοκρατική ανασυγκρότηση της χώρας. Την ώρα που το συγκεντρωτικό και αυταρχικό μοντέλο διακυβέρνησης που επιβάλλει η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας οδηγεί τους δήμους σε θεσμικό μαρασμό, ο Χάρης Δούκας επισημαίνει: «Η Αλλαγή θα ξεκινήσει από κάτω – από την Αυτοδιοίκηση που είναι ο πιο άμεσος και δημοκρατικός κρίκος με τον πολίτη».
Η ιστορική ευθύνη και η θεσμική συνέπεια του ΠΑΣΟΚ- Κινήματος Αλλαγής Ο Χάρης Δούκας υπενθύμισε την πλούσια και καταλυτική συμβολή του ΠΑΣΟΚ στη θεμελίωση και ενδυνάμωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Από τη θέσπιση της αιρετής νομαρχιακής αυτοδιοίκησης (1994) έως τον «Καποδίστρια» και τον «Καλλικράτη», το ΠΑΣΟΚ διαχρονικά στήριξε τη θεσμική αποκέντρωση, οικοδομώντας ένα πλαίσιο δημοκρατικής συμμετοχής και τοπικής ανάπτυξης. «Αυτό είναι το μέτρο της ιστορίας που πρέπει να αναμετρηθούμε σήμερα», τόνισε.
Αποδόμηση των θεσμών από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας
Ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Δούκα, το έργο αυτό αποδομείται σταδιακά από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Οι δήμοι λειτουργούν με το ¼ του προσωπικού, υπό διαρκείς μνημονιακούς περιορισμούς, και στερούνται θεσμοθετημένων πόρων της τάξης των 5 δισ. ευρώ ετησίως. Παράλληλα, τους επιβάλλονται νέες αρμοδιότητες χωρίς τη μεταφορά αντίστοιχων πόρων και μέσων. Το αποτέλεσμα είναι «ένα τοπίο βαθιά υποτιμητικό και υποκριτικό», όπου οι δήμοι καθίστανται αποδιοπομπαίοι τράγοι για την κρατική ανεπάρκεια σε αντιπλημμυρικά, αντιπυρικά και άλλα έργα κρίσιμης σημασίας.
Ευρωπαϊκές συστάσεις που παραμένουν γράμμα κενό
Ο Χάρης Δούκας ανέσυρε και τις τρεις βασικές συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης για την ενίσχυση της τοπικής δημοκρατίας στην Ελλάδα – συστάσεις που από το 2015 παραμένουν ανεφάρμοστες. Η αναθεώρηση αρμοδιοτήτων, η ενίσχυση του νομοθετικού ρόλου της αυτοδιοίκησης και η κατοχύρωση οικονομικής αυτονομίας παραμένουν αιτήματα στο περιθώριο, καθώς το συγκεντρωτικό μοντέλο επιμένει να κρατά τους δήμους εξαρτημένους και ανίσχυρους.
Ο νέος Κώδικας Αυτοδιοίκησης ως εργαλείο υπονόμευσης Ο νέος Κώδικας που επεξεργάζεται ερήμην των ΟΤΑ, χαρακτηρίστηκε από τον Χάρη Δούκα ως «επικίνδυνος γι’ αυτά που κάνει και υπόλογος γι’ αυτά που δεν κάνει». Καταργεί τη δυναμική χρηματοδότηση, μεταφέρει ευθύνες χωρίς πόρους, ενώ απορρίπτει κάθε σοβαρή μεταρρύθμιση όπως η ψηφιακή λογοδοσία και ο συμμετοχικός προϋπολογισμός. Οι δήμοι περιορίζονται σε ρόλο διαχειριστή της καθημερινότητας, χωρίς ουσιαστικό λόγο στην αναπτυξιακή πολιτική.
Επίθεση και στον πυρήνα της δημοκρατίας: το εκλογικό σύστημα “Φρανκενστάιν” για την Αυτοδιοίκηση που φέρνει η ΝΔ Η απόπειρα κατάργησης του δεύτερου γύρου των αυτοδιοικητικών εκλογών –όπου συνήθως επικρατούσαν ευρύτερες κοινωνικές συμμαχίες και προοδευτικά ψηφοδέλτια– αποκαλύπτει, κατά τον Χάρη Δούκα, το πραγματικό σχέδιο της κυβέρνησης: να αλώσει την Αυτοδιοίκηση με εκλογικά τεχνάσματα, αποκλείοντας τις συμμαχίες και ευνοώντας τους «δικούς της» υποψηφίους μέσω θολών συναλλαγών πρώτης Κυριακής.
Η πρόταση του Χάρη Δούκα απέναντι σ αυτήν τη μεθόδευση είναι ξεκάθαρη: εκλογή δημάρχων και περιφερειαρχών με το 50%+1. Με ισχυρές πλειοψηφίες στα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια.
Η Αυτοδιοίκηση ως αντίβαρο στον αυταρχισμό Ο Χάρης Δούκας υπογράμμισε πως σε ολόκληρο τον κόσμο, οι πόλεις σηκώνουν ανάστημα απέναντι στις αυταρχικές δυνάμεις. Αναφέρθηκε σε δημάρχους όπως η Anne Hidalgo στο Παρίσι, ο Phillippe Close στις Βρυξέλλες, ο Ekrem Imamoglu στην Κωνσταντινούπολη και η Michelle Wu στη Βοστώνη – παραδείγματα που δείχνουν πως η προοδευτική αλλαγή μπορεί και πρέπει να ξεκινήσει από την Αυτοδιοίκηση. Στην Ελλάδα, οι νίκες σε Αθήνα και άλλους μεγάλους δήμους αποδεικνύουν ότι η κοινωνία έχει ανάγκη από μια ισχυρή, προοδευτική φωνή στη βάση.
Η Αλλαγή από τα κάτω προς τα πάνω
Κλείνοντας την ομιλία του, ο Χάρης Δούκας έστειλε ένα σαφές πολιτικό μήνυμα: «Οι δήμοι δεν είναι υπηρεσίες του Υπουργείου Εσωτερικών. Είναι πυλώνες της δημοκρατίας. Και η Αλλαγή που έχει ανάγκη η χώρα, δεν θα επιβληθεί από τα πάνω. Θα έρθει από τα κάτω – από την Αυτοδιοίκηση, με θεσμική σοβαρότητα, κοινωνική συμμαχία και πολιτική εντιμότητα».
