Άρθρο της Σοφίας Μισακοβετς
Δημοσιογραφου
Είναι ήδη ο δεύτερος μήνας της πραγματικά επικής αντιπαράθεσης της Ουκρανίας με την άνευ προηγουμένου βαρβαρότητα της Ρωσίας. Ο πόλεμος, που αναγκάζεται να κάνει η Ουκρανία, έχει γίνει, χωρίς υπερβολή, λαϊκός πόλεμος.
Οι ΟΕΔ (Ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις) καταστρέφουν τον εχθρό στο πεδίο της μάχης, η οικονομία λειτουργεί στο όριο, όπου η κατάσταση το επιτρέπει, εθελοντές έχουν αναλάβει πολλές λειτουργίες του κράτους, τις οποίες πρακτικά δεν μπορεί να εκτελέσει, οι γιατροί δεν φεύγουν από το χειρουργείο για μέρες σώζοντας ζωές, οι διασώστες εξαλείφουν σχεδόν συνεχώς τις συνέπειες των βομβαρδισμών και πυραύλων.
Σε όλη την Ουκρανία, ακόμη και στην περιοχή των ενεργών εχθροπραξιών στις περιοχές Χερσόν, Ζαπορίζια, Μικολάιβ, ξεκίνησε ενεργά η εκστρατεία σποράς. Είναι δύσκολο για τους ανθρώπους, που βρίσκονται σε χώρες μακριά από τον πόλεμο να το πιστέψουν αυτό. Και όμως είναι αλήθεια!
Χωρίς υπερβολή, μπορούμε να πούμε, ότι η συντριπτική πλειονότητα των Ουκρανών, όχι μόνο στην Ουκρανία αλλά και σε όλες τις γωνιές του πλανήτη, με όλους τους δυνατούς τρόπους αγωνίζονται να βοηθήσουν την πατρίδα τους πλησιάζοντας τη νίκη.
Σήμερα έχει γίνει φανερό, ότι ολόκληρος ο πολιτισμένος κόσμος βρίσκεται στο πλευρό της Ουκρανίας. Η χώρα λαμβάνει ανθρωπιστική βοήθεια και πολλές χώρες φιλοξενούν εκατομμύρια γυναίκες και παιδιά, που φεύγουν από τον πόλεμο. Χιλιάδες συγκεντρώσεις για την υποστήριξη της Ουκρανίας έχουν γίνει ενα συνηθισμένο γεγονός στις πόλεις της Ευρώπης, των Ηνωμένων Πολιτειών, του Καναδά και της Ιαπωνίας.
Για να είμαστε δίκαιοι, πρέπει να σημειωθεί, ότι πολλές χώρες δεν περιορίζονται στην ανθρωπιστική Βοήθεια, αλλά και παρέχουν επιλεκτικά στην Ουκρανία θανατηφόρα όπλα αμυντικού χαρακτήρα. Ωστόσο, η κατάσταση εξελίσσεται με τέτοιον τρόπο, που πρέπει να δηλωθεί, ότι αυτή η βοήθεια δεν είναι αρκετή.
Δυστυχώς, ο κόσμος είναι «δέσμιος» στα στερεότυπα της αντίληψης, για το τι συμβαίνει σε καιρό ειρήνης. Συχνά η πραγματικότητα είναι, ότι η συνείδηση αρνείται να το αντιληφθεί. Οι πραγματικές, επαρκείς και αποτελεσματικές ενέργειες εμποδίζονται από την επαναλαμβανόμενη εξασφάλιση, την «αρρωστημένη» σχολαστικότητα, την τάση να ακολουθεί κανείς επίσημους συντηρητικούς κανόνες και διαδικασίες. Αυτό, που σε καιρό ειρήνης είναι το κλειδί για την επιτυχή ανάπτυξη, σε καιρό πολέμου γίνεται ένα τεράστιο πρόβλημα.
Πρέπει να παραδεχτούμε, ότι οι Ρώσοι ειδικοί στον τομέα της πληροφόρησης και της ψυχολογικής επιρροής έχουν μελετήσει τη Δύση ως μελλοντικό αντίπαλο, έχουν βρει τις πιο ευάλωτες θέσεις της και ως εκ τούτου έχουν αναπτύξει μια αποτελεσματική στρατηγική για την πληροφόρηση και τις ψυχολογικές επιχειρήσεις, η οποία, μαζί με στρατιωτικό συστατικό, αποτελούν σημαντική δύναμη κρούσης στο δόγμα του υβριδικού πολέμου.
Μια απλή αλλά δυστυχώς αποτελεσματική μέθοδος ήταν ο «ευφημισμός» της έννοιας του πολέμου, δηλαδή η αντικατάσταση του από τη φράση «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», η οποία «έφερε σε αδιέξοδο» δικηγόρους, που προσπαθούν για περισσότερο από ένα μήνα στις πηγές του διεθνούς δικαίου να βρουν απάντηση στο ερώτημα: «Αν υπάρχουν στις ενέργειες της Ρωσίας νομικά σημεία διεξαγωγής πολέμου και αν στις σημερινές συνθήκες είναι αποτελεσματικές συμβάσεις και άλλες πηγές διεθνούς δικαίου, στις οποίες χρησιμοποιείται αυτή η έννοια».
Δεν είναι η πρώτη φορά, που η Ρωσία χρησιμοποιεί αυτή την τεχνική «συντριβής της συνείδησης». Τα συνθήματα «επιβολή ειρήνης» το 2008 στη Γεωργία, «δεν είμαστε εκεί» στην Κριμαία και το Ντονμπάς το 2014, «διεθνής βοήθεια στον αδελφό συριακό λαό» στο Χαλέπι της Συρίας το 2021. Και αυτή δεν είναι μια εξαντλητική λίστα με τις «διαστροφές της πραγματικότητας» από τη Ρωσία. Δυστυχώς, αυτή η τεχνική εξακολουθεί να λειτουργεί αποτελεσματικά. Η δικαιοσύνη των πολιτισμένων χωρών είναι βυθισμένη στη νωχελικότητα του διεθνούς δικαίου και δεν μπορεί «να αποτίσει φόρο τιμής», που θα τους άξιζε, όχι μόνο στους δράστες των εγκλημάτων αλλά και στους διοργανωτές-εμπνευστές. Υπό τις παρούσες συνθήκες, η Ρωσία, φαίνεται να ωθεί στη σκέψη: «Δεν υπάρχει θέμα, άρα δεν έχει καμία απάντηση»! Η Ρωσία προκαλεί: «Προσπαθήστε να αποδείξετε, ότι πρόκειται για πόλεμο. Προσπαθήστε να αποδείξετε το αυτονόητο!»
Τι μπορούμε να κάνουμε σε αυτή την κατάσταση; Είναι απαραίτητο, φυσικά, να επιστρέψουμε στον νόμο την κοινή λογική, δηλαδή, χωρίς καθυστέρηση να αναγνωρίσουμε το προφανές και να αποδείξουμε μόνο το αφανές, να αποκλείσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο το ενδεχόμενο η Ρωσία να κάνει κατάχρηση του δικαιώματος. Οι αποφάσεις των δικαστηρίων πρέπει να είναι γρήγορες και απολύτως σαφείς, ώστε να αποφευχθεί η πιθανότητα «βολικής» ερμηνείας για τη Ρωσία. Είναι καιρός να ληφθούν όχι μόνο «εξευγενισμένες» νομικές αποφάσεις αλλά και πολιτικές και νομικές αποφάσεις. Σε όλους τους Ρώσους διοργανωτές και δράστες εγκλημάτων πρέπει να σταλεί ένα μήνυμα: «Οι μέθοδοι σας δεν λειτουργούν πλέον, θα απαντήσετε!»
Υπάρχει κάποια πρόοδος προς αυτή την κατεύθυνση. Στις 7 Μαρτίου, κατά τη διάρκεια μιας ακρόασης στο Διεθνές Δικαστήριο των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με τα προληπτικά μέτρα στη Σύμβαση Ουκρανίας κατά Ρωσίας βάσει της Σύμβασης για την Πρόληψη της Γενοκτονίας, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Yale, Harold Honju Ko, εκπροσωπώντας τα συμφέροντα της Ουκρανίας, περιέγραψε τη θέση της Ουκρανίας και ζήτησε προληπτικά μέτρα. Στην πολύ συναισθηματική ομιλία του, που είναι ένα πολύ σημαντικό γεγονός, προβλήθηκε ένα πολιτικό
επιχείρημα σχετικά με τη μακροπρόθεσμη σημασία της απόφασης του δικαστηρίου στη συγκεκριμένη υπόθεση για όλο το διεθνές δίκαιο και την παγκόσμια τάξη.
Η Honju Ko ζήτησε από το δικαστήριο να αναγνωρίσει, ότι η Ρωσία, μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, διαπράττει μια προσχεδιασμένη και απροκάλυπτη επιθετική ενέργεια κατά τον γείτονα της με βάση αβάσιμες κατηγορίες για «γενοκτονία». Και πρόσθεσε: «Σε τέτοιες συνθήκες το Δικαστήριο απλώς δεν έχει δικαίωμα να δείξει αδυναμία».
Ο καθηγητής Honju Ko τόνισε τη σημασία της προηγουμένης απόφασης του Δικαστηρίου, η οποία θα πρέπει να «ανάψει μια σπίθα» στο έργο άλλων διεθνών θεσμών, που ασχολούνται με τη ρωσική επιθετικότητα, τα εγκλήματα πολέμου και τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Σύμφωνα με τον ίδιο: «Πρόκειται για μια διαμάχη μεταξύ της Ρωσίας και του παγκόσμιου νόμου και τάξης, που σχηματίστηκε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η απροθυμία του Δικαστηρίου να αντιταχθεί αποφασιστικά σε αυτό θα είναι μια επιβεβαίωση της κατάρρευσης της παγκόσμιας τάξης και της αδυναμίας των Ηνωμένων Εθνών μαζί με το Δικαστήριο ως τέτοιο».
Τα επιχειρήματα, που παρουσίασε ο έγκυρος δικηγόρος, δεν ήταν αμιγώς νομικά αλλά πολιτικά και νομικά. Ωστόσο, τα επιχειρήματά του είχαν αποτέλεσμα. Και αυτό είναι άλλο ένα δεδικασμένο. Στις 16 Μαρτίου η Διευθύντρια του Διεθνούς Δικαστηρίου της Δικαιοσύνης Joan Donohue ανακοίνωσε την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου: «Η Ρωσική Ομοσπονδία πρέπει, εν αναμονή της τελικής απόφασης για την υπόθεση, να αναστείλει τις εχθροπραξίες, που ξεκίνησε στις 24 Φεβρουαρίου 2022 στην Ουκρανία».
Αυτή η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου του ΟΗΕ θα αποτελέσει το σημείο εκκίνησης για τη βελτιστοποίηση των πρακτικών δραστηριοτήτων των διεθνών δικαστηρίων σε υποθέσεις ρωσικών εγκλημάτων στην Ουκρανία.
