Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, χαρακτήρισε «τεχνητή και θεατρική» την πρόταση του Βλαντιμίρ Πούτιν για τριήμερη κατάπαυση του πυρός, τονίζοντας ότι δεν είναι δυνατό να υπάρξει ουσιαστική πρόοδος στις συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου μέσα σε διάστημα λίγων ημερών.
Όπως σημείωσε σε δηλώσεις του προς δημοσιογράφους, η πρωτοβουλία του Ρώσου προέδρου αποσκοπεί περισσότερο σε έναν συμβολικό «ανθρωπιστικό» ελιγμό ενόψει των εκδηλώσεων της 9ης Μαΐου στη Μόσχα και όχι σε μια σοβαρή δέσμευση για ειρήνη.
«Η πρόταση του Πούτιν να υπάρξει εκεχειρία από τις 8 έως και τις 10 Μαΐου είναι καθαρά για λόγους θεάματος. Κανείς δεν θα βοηθήσει τον Πούτιν να παίξει αυτό το παιχνίδι για να δημιουργήσει μια ήπια ατμόσφαιρα για την έξοδο του από την απομόνωση στις 9 Μαΐου και για να κάνει τους ηγέτες, τους φίλους και τους συνεργάτες του, που θα έρθουν στην Κόκκινη Πλατεία για τον έναν ή τον άλλο λόγο, να νιώσουν άνετα και ασφαλείς», πρόσθεσε.
Φέτος, ηγέτες από περίπου 20 χώρες αναμένεται να συμμετάσχουν στις εορταστικές εκδηλώσεις για την 80ή επέτειο της νίκης επί της ναζιστικής Γερμανίας στις 9 Μαΐου, μεταξύ των οποίων ο Κινέζος Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ και ο Βραζιλιάνος Πρόεδρος Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, καθώς και ηγέτες από παραδοσιακούς συμμάχους της Μόσχας, όπως το Καζακστάν, η Λευκορωσία, η Κούβα και η Βενεζουέλα. Ο Ζελένσκι ανέφερε επίσης ότι το Κίεβο δεν μπορεί να εγγυηθεί «την ασφάλεια» των διεθνών ηγετών που θα παρευρεθούν. «Δεν γνωρίζουμε τι θα κάνει η Ρωσία εκείνη την ημερομηνία. Μπορεί να λάβει διάφορα μέτρα, όπως πυρκαγιές, εκρήξεις, και στη συνέχεια να μας κατηγορήσει», δήλωσε ο Ουκρανός πρόεδρος.
Ο Ουκρανός πρόεδρος υποστήριξε πως η εκεχειρία πρέπει να έχει διάρκεια τουλάχιστον 30 ημερών ώστε να υπάρχει χρόνος για την οικοδόμηση μιας αξιόπιστης διαδικασίας και την έναρξη διαπραγματεύσεων, επισημαίνοντας πως η πλήρης παύση πυρών δεν είναι εφικτή χωρίς ισχυρή παρακολούθηση. «Αν θέλει να δείξει ειλικρινή διάθεση, ας ξεκινήσει από τις 8, αλλά για 30 ημέρες. Όχι για 3», είπε χαρακτηριστικά.
«Δεν μπορεί να υπάρξει πραγματική σιγή όπλων χωρίς σοβαρή επιτήρηση στο μέτωπο. Το είδαμε και το 2014: ακόμη και όταν υπήρχε συμφωνία για κατάπαυση, ακούγονταν πυροβολισμοί σε διάφορα σημεία», υπενθύμισε. «Όλοι γνωρίζουν τι σημαίνει πλήρης σιγή, αλλά χωρίς αξιόπιστη παρακολούθηση, αυτή δεν είναι δυνατή».
«Οι ΗΠΑ συμφωνούν μαζί μας – Ο Τραμπ δέχτηκε το πλάνο των 30 ημερών»
Ο Ζελένσκι ανέφερε ότι η Ουκρανία έχει ήδη μεταφέρει τα σχετικά μηνύματα σε συμμάχους όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Βρετανία και η Γαλλία. «Οι Αμερικανοί συμφωνούν με την προσέγγισή μας. Η επίσημη θέση του Λευκού Οίκου είναι ότι οι προτάσεις του Πούτιν δεν είναι σοβαρές, είναι απλώς παιχνίδια», τόνισε.
Αναφερόμενος στη συνομιλία του με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο Ουκρανός πρόεδρος επανέλαβε ότι υπήρξε ταύτιση απόψεων για την ανάγκη ενός πρώτου σταθερού βήματος. «Συμφωνήσαμε ότι οι 30 ημέρες είναι το σωστό πρώτο βήμα. Και σε αυτή την κατεύθυνση θα κινηθούμε», δήλωσε.
Ο Ζελένσκι υπογράμμισε πως δεν υπάρχει κανένας λόγος αναμονής για την έναρξη της εκεχειρίας στις 8 Μαΐου, όπως πρότεινε ο Πούτιν, αφού αν υπάρχει πραγματική πολιτική βούληση, μπορεί να ξεκινήσει και από αύριο. «Η Ρωσία σκοτώνει μέχρι τις 7, ζητά τριήμερη παύση και μετά, στις 11, ξαναρχίζει τις επιθέσεις. Δεν βλέπω καμία ειλικρινή πρόθεση σε αυτή την πρόταση», κατέληξε.
«Υπάρχουν χώρες που ίσως θελήσουν Ουκρανία και Ρωσία να λύσουν μόνες τις διαφορές τους»
Σε άλλο σημείο των δηλώσεών του, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι εξέφρασε ανησυχία για ενδεχόμενη απομάκρυνση των ΗΠΑ από τη διαδικασία διαπραγματεύσεων μετά από μια πιθανή συμφωνία κατάπαυσης του πυρός με τη Ρωσία. Μιλώντας σε δημοσιογράφους, ο Ουκρανός ηγέτης αποκάλυψε ότι υπάρχουν «σήματα» πως ορισμένες χώρες ίσως θελήσουν να αφήσουν Ουκρανία και Ρωσία μόνες τους να επιλύσουν τις υπόλοιπες διαφορές.
«Βλέπετε πόσο δύσκολο είναι ακόμη και το πρώτο βήμα, η κατάπαυση πυρός. Φανταστείτε τι θα γίνει με τα εδάφη, τις κυρώσεις… Πόσο δύσκολα θα είναι όλα αυτά», σημείωσε, αφήνοντας να εννοηθεί ότι στο εσωτερικό των ΗΠΑ υπάρχουν σκέψεις αποδέσμευσης από τη διαδικασία. Ο ίδιος δήλωσε ωστόσο βέβαιος πως η Ευρώπη θα παραμείνει ενεργή, καθώς «υπάρχουν πολλά αλληλένδετα ζητήματα».
30 δισ. δολάρια σε αμερικανική στρατιωτική και οικονομική βοήθεια
Ο Ζελένσκι αποκάλυψε επίσης ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν προγραμματίσει οικονομική και στρατιωτική βοήθεια ύψους 15 δισ. δολαρίων για το 2025, με ακόμα 15 δισ. να έχουν προγραμματιστεί για το 2026. Χάρη όμως στη δημιουργία του Ταμείου Επενδύσεων Ανασυγκρότησης – το οποίο χρηματοδοτείται από τη συμφωνία για την εκμετάλλευση των ουκρανικών υπεδάφων – υπάρχει η δυνατότητα να μεταφερθούν τα κεφάλαια του 2026 στο 2025, ώστε η Ουκρανία να λάβει όλο το πακέτο των 30 δισ. μέσα στο επόμενο έτος.
«Το ερώτημα είναι αν αυτά τα χρήματα θα φτάσουν σε εμάς ή όχι. Και μιλάμε για μεγάλο ποσό. Θέλουμε να μπορέσουμε να προμηθευτούμε εξοπλισμό για το 2025 και το 2026 από τώρα», είπε χαρακτηριστικά. Η Ουκρανία θα συνεισφέρει στο ίδιο Ταμείο σταδιακά με τη δική της συμμετοχή, όπως προβλέπει η συμφωνία.
Συμφωνία για τα ορυκτά, αεράμυνες και κυρώσεις στη συνάντηση με τον Τραμπ
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε ο Ζελένσκι και στη συνάντησή του με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, κατά την οποία συζητήθηκαν η εφαρμογή της συμφωνίας για τα υπόγεια ορυκτά, η πώληση αμερικανικών συστημάτων αεράμυνας στην Ουκρανία, καθώς και η επιβολή αυστηρότερων κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
«Πιστεύω ότι η συμφωνία για τα ορυκτά προστατεύει τις αμερικανικές επενδύσεις και αποτελεί βάση για σωστές οικονομικές σχέσεις. Ζήτησα πρόσβαση για την προμήθεια αμερικανικών αμυντικών συστημάτων και ο Τραμπ απάντησε ότι θα δουλέψουν πάνω σε αυτό. Δεν πρόκειται για δωρεάν παροχές. Θέλουμε να αγοράσουμε αυτά τα όπλα», ανέφερε ο Ουκρανός πρόεδρος.
Αναφερόμενος στη συζήτηση για τις κυρώσεις, ο Ζελένσκι υπογράμμισε πως η κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Τραμπ είχε «την καλύτερη ατμόσφαιρα» και πως «αυτό που μου είπε για τις κυρώσεις ήταν πολύ δυνατό – χωρίς να μπω σε λεπτομέρειες». Τόνισε ότι η συμφωνία για τα ορυκτά είναι επωφελής και για τις δύο πλευρές και πως οι ομάδες των δύο χωρών θα συναντηθούν σύντομα για να ορίσουν την τελική ημερομηνία υπογραφής.
