Του Γεωργίου Σωτ. Φουντουλακη

Καθηγητή- Διδάκτωρα Πανεπιστημίου Αθηνών

Τα μεγάλα θέματα της ανθρώπινης διανόησης μεταξύ άλλων επιστήμων τα εξετάζει και η φιλοσοφία . Η λέξη φιλοσοφία ετυμολογικά είναι σύνθετη και προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό φιλείν (που σημαίνει αγάπη) και τη λέξη σοφία. Η φιλοσοφία ασχολείται με ερωτήματα ή απορίες που απασχολούσαν και συνεχίζουν να απασχολούν την ανθρώπινη διανόηση όπως είναι η έννοια του χρόνου, το σώμα και η ψυχή του ανθρωπίνου όντος , η έννοια της ευτυχίας στη ζωή των ανθρώπων και άλλα διαχρονικά θέματα της ανθρώπινης ζωής.
Ένας άλλος σημαντικός διανοητής , όπου ασχολήθηκε με το ζήτημα της ευτυχίας μέσω του νοήματος της ζωής , ήταν ο Victor Frankl όπου το 1946 στο έργο του « το νόημα της ζωής», θεωρεί ότι το νόημα της ζωής του κάθε ανθρώπου μπορεί να βρεθεί σε κάθε στιγμή του ανθρωπίνου βίου. Ο Viktor Frankl ήταν ένας Αυστριακός νευρολόγος και ψυχίατρος και μας μιλάει για την αγάπη που πρέπει να έχουμε για τη ζωή και το νόημα που συνεχώς πρέπει να αναζητάμε ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές που μπορεί να βιώσει κάποιος. Kάθε στιγμή της ζωή του ο άνθρωπος αναζητά την ευτυχία και την εσωτερική πλήρωση . όταν ο άνθρωπος είναι κενός από όνειρα, στόχους και ισορροπία του εσωτερικού κόσμου τότε οδηγείται στην κατάθλιψη στην ασθένεια της εποχή μας.
Ο Καβάφης εξετάζει το κεφαλαιώδες ζήτημα της ευτυχίας μέσα από το έργο του «Ιθάκη» το 1910, όπου είναι επηρεασμένος από το ομηρικό ταξίδι του Οδυσσέα. Στο συγκεκριμένο έργο απευθύνεται άμεσα στον κάθε αναγνώστη και του ζητάει να κάνει ένα μακρύ ταξίδι με τελικό προορισμό τον στόχο του κάθε ανθρώπου, με σκοπό τις εμπειρίες της ζωής και την σοφία που θα αποκομίσει από αυτό το ταξίδι
Οι αρχαίοι φιλόσοφοι εξέτασαν και αυτοί το νόημα της ευτυχίας της ζωής μέσα από το θέμα της ευδαιμονίας . Σύμφωνα με κάποιους ερευνητές η ευτυχία έχει εφήμερο χαρακτήρα, καθώς εξαρτάται από εξωτερι¬κές περιστάσεις. Έχει να κάνει με ικανοποίηση επιθυμιών και με έντονα θετικά συναισθήματα. Η ευδαιμονία έχει χαρακτήρα διάρκειας, θεμελιωμένη καθώς είναι στην προσωπικότητα και στις αρετές του ατόμου.
Τι είναι όμως αρετή και ποιό το περιεχόμενό της; Ο Αριστοτέλης θέλει να αποδείξει ότι η αρετή είναι μεσότητα, δηλαδή η μέση οδός. Μόνο όταν οι πράξεις του ανθρώπου, τα έργα του ακολουθούν τη μέση οδό μπορεί να καταφέρει το σωστό.
Σύμφωνα με τον Πλωτίνο 204 μ.Χ τον Νεοπλατωνικό φιλόσοφο τέσσερεις είναι οι αρετές που καθαρίζουν τη ψυχή του κάθε ανθρώπου και αυτές είναι : φρόνηση, σωφροσύνη, δικαιοσύνη, ανδρεία, όπου τον οδηγούν στην υπέρτατη ευδαιμονία που είναι η ένωση της ψυχής του κάθε ανθρώπου με το Αγαθό. Ο Χριστιανισμός υμνεί τη μεγάλη αξία της ψυχής θεωρώντας ότι εάν ο άνθρωπος κερδίσει ολόκληρο τον κόσμο αλλά εάν χάσει τη ψυχή του δεν έχει κερδίσει κάτι, καταδεικνύοντας τη μεγάλη αξία των πνευματικών αναζητήσεων. Ο Ιησούς μέσα από τα λόγια του μίλησε για την ύψιστη αρετή της αγάπης και πόσο αυτή βοηθάει τις αρμονικές σχέσεις των ανθρώπων.
Προσπάθεια να βελτιωθούν ο εσωτερικός κόσμος του ανθρώπου κάνει η θετική Ψυχολογία, η οποία είναι ο κλάδος της ψυχολογίας ο οποίος ασχολείται με την προαγωγή της ευζωίας, της ευημερίας , των θετικών σκέψεων . Σκοπός της θετικής ψυχολογίας, είναι όλοι οι άνθρωποι να απολαμβάνουν όσο το δυνατόν περισσότερο τη ζωή τους και να έχουν αρμονία με το φυσικό και το κοινωνικό περιβάλλον.